Wikipedia

Zagórscy herbu Ostoja

Zagórscy herbu Ostoja, znani również jako Zagurscy, Zagorscy, Zahorscy – polski ród szlachecki, należący do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców)[1], wywodzący się Zagórzyc w gminie Michałowice, w powiecie krakowskim[2][3]. Z tej samej wsi wyszli również Zagórscy herbu Gryf[2].

Herb Ostoja, wersja średniowieczna
Herb Ostoja Zagórskich w kazaniu ofiarowanym Józefowi Zagórskiemu, podstolicowi wołyńskiemu, w oktawę koronacji cudownego obrazu Matki Boskiej Łuckiej (1749 r.)

Najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodu

edytuj

Poniżej wymienione są ważniejsze świadectwa źródłowe dotyczące Zagórskich herbu Ostoja oraz ich wsi gniazdowej.

  • W dokumentach z lat 1387–1401 wzmiankowany był Piotr z Zagórzyc[2].
  • W latach 1397–1428 w źródłach odnotowany został Andrzej z Zagórzyc[2].
  • W latach 1437–1470 występował Dobral z Zagórzyc, podpisek ziemski krakowski, brat Mikołaja[2].
  • W roku 1453 wzmiankowany był Mikołaj z Zagórzyc herbu Ostoja wraz z bratem Maciejem ze Szczodrowic[4].
  • Jan Długosz w Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis wymienił Zygmunta Zagórskiego, dziedzica Zagórzyc w parafii Więcławice (ok. 1470 r.)[5].
 
Wywód szlachectwa Zagórskich herbu Ostoja osiadłych na Litwie z 1835 r.

Majątki ziemskie należące do rodu

edytuj

Poniżej wymienione są ważniejsze dobra ziemskie należące do Zagórskich herbu Ostoja.

Zagórzyce, Budzisławice (wieś dziś nie istnieje, została wchłonięta przez Zagórzyce)[2][6], Bachotek (Bochotek), Góry[7], Błędów[8], Potutorów, Wołkowce[9], Kołodziejówka, Podborze[10], Czerników Karski, Gniazdowice[11].

 
Zagórzyce na Topograficznej Karcie Królestwa Polskiego[12]

Znani przedstawiciele rodu

edytuj
  • Mikołaj Zagórski (zm. po 1637) – rotmistrz, uczestnik walk w czasie powstania kozackiego Pawluka[1].
  • Józef Zagórski (zm. po 1704) – podkomorzy dorpacki, podstoli malborski[13].
  • Hiacynt Zagórski (zm. po 1711) – cześnik trembowelski[14].
  • Stanisław Zagórski (zm. po 1712) – stolnik smoleński, rotmistrz JKM, ppłk JKM[15].
  • Michał Zagórski (zm. po 1720) – stolnik smoleński[15].
  • Jan Stanisław Zagórski (zm. 1736) – podstarości i wojski większy krzemieniecki, podstoli wołyński, dziedzic na Potutorowie i Wołkowcach.
  • Michał Zagórski (zm. po 1736) – podkomorzy wendeński[13].
  • Sebastian Zagórski (ur. 1728) – ksiądz, jezuita, minister i prefekt bursy muzyków, regens konwiktu w Łucku oraz misjonarz w Łyścu[16].
  • Kazimierz Ostoja Zagórski (zm. po 1755) – strażnik lidzki[17].
  • Kazimierz Zagurski (Zagórski) (zm. po 1757) – strażnik starodubowski[15].
  • Antoni Zagórski (zm. 1759) – chorąży owrucki[18].
  • Franciszek Zagórski (zm. 1766) – starosta owrucki[18][9].
  • Maciej Zagórski (zm. po 1782) – stolnik bełski[19].
  • Ludwik Zagórski (zm. przed 1787) – pisarz grodzki owrucki, wojski mniejszy żytomierski, sędzia grodzki owrucki[18].
  • Józef Zagórski (zm. po 1792) – podkomorzy łucki, chorąży wołyński, miecznik wołyński, pułkownik pancerny, konsyliarz konfederacji targowickiej.
  • Jan Zagórski (zm. po 1795) – podczaszy włodzimierski, sędzia grodzki krzemieniecki, rotmistrz, konsyliarz konfederacji generalnej koronnej.
  • Stanisław Zagórski (zm. po 1797) – pisarz grodzki lwowski, podstoli wołyński, sędzia grodzki łucki[9].
  • Wojciech Zagórski (zm. po 1801) – chorąży przemyski[20].
  • Michał Zagórski (zm. 1807) – generał major wojsk koronnych. Generał w powstaniu kościuszkowskim.
  • Michał Zagórski (zm. I. poł. XIX w.) – podsędek ziemski włodzimierski[20].
  • Ignacy Zagórski (zm. 1829) – major wojsk pruskich, fundator kościoła w Błędowie[7][21].
  • Gabriel Zagórski (zm. 1837) – sędzia ziemski dubieński[20].
  • Włodzimierz Zagórski (1834-1902) – pisarz, satyryk, prozaik, publicysta, oficer armii austriackiej[22].
  • Jan Zagórski (1842–1909) – powstaniec styczniowy, wywieziony na Syberię. Był ojcem gen. Włodzimierza Zagórskiego.
  • Juliusz Ostoja-Zagórski (1878-1919) – major, dowódca 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich (1915-1918).
  • Włodzimierz Zagórski (1882-1927) – generał brygady, pilot Wojska Polskiego.
  • Kazimierz Zagórski (1883-1944) – fotograf i podróżnik.
  • Karol Roman Zagórski (1886-1940) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego.
  • Tadeusz Zagórski (1891-1969) – polski sportowiec, działacz sportowy, bankowiec.
  • Andrzej Wojciech Zagórski (1926-2007) – historyk, żołnierz Armii Krajowej[23].
  • Zbigniew Ostoja-Zagórski (1927-1993) – scenograf związany z Wytwórnią Filmów Fabularnych we Wrocławiu[24].
  • Bożena Ostoja-Zagórska Kearns (zm. 2014) – uczestniczka Powstania Warszawskiego, żołnierz AK – zgrupowanie „Radosław” – pułk „Broda 53” – kompania „Lena” („Dysk” – Dywersja i Sabotaż Kobiet)[25].
  • Stanisław Andrzej Zagórski (1933-2015) – dziennikarz, redaktor, działacz społeczny[26].
  • Włodzimierz Ostoja-Zagórski (1939-2015) – biochemik i biolog molekularny, profesor.
  • Janusz Ostoja-Zagórski (ur. 1943) – profesor zwyczajny nauk humanistycznych[27].
  •  
    Włodzimierz Zagórski, satyryk, publicysta.
  •  
    Mjr Juliusz Ostoja-Zagórski.
  •  
    Gen. Włodzimierz Ostoja-Zagórski.
  •  
    Kazimierz Zagórski, podróżnik.
  •  
    Grobowiec Andrzeja i Barbary Zagórskich na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839–1845, t. X, s. 23, t. XI, s. 485.
  2. ↑ a b c d e f J. Laberschek, K. Tunia, M. Wyżga, Pod Krakowem. Monografia historyczna gminy Michałowice. Tom I. Do schyłku XVIII wieku, Kraków 2014, s. 78.
  3. ↑ J. Krzepela, Rody ziemiańskie XV i XVI wieku. T. 1. Małopolskie rody ziemiańskie, Kraków 1928, s. 124.
  4. ↑ B. Ulanowski, Zapiski herbowe krakowskie, Kraków 1885, s. 401.
  5. ↑ J. Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, t. II, Kraków 1864, s. 49.
  6. ↑ T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, IH PAN, 2010–2019, Kraków, część I, s. 285–286 (hasło: Budzisławice).
  7. ↑ a b E. Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, Warszawa 2000, s. 801.
  8. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 247.
  9. ↑ a b c Urzędnicy wołyńscy XIV–XVIII wieku, A. Gąsiorowski (red.), Kórnik 2007, s. 185–186.
  10. ↑ J.S. Dunin Borkowski, Rocznik Szlachty Polskiej, Lwów 1881–1883, t. II, s. 744.
  11. ↑ E. Sęczys, Szlachta guberni augustowskiej, lubelskiej i radomskiej wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, Warszawa 2018, s. 495.
  12. ↑ Topograficzna Karta Królestwa Polskiego (fragment), zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku.
  13. ↑ a b Urzędnicy inflanccy XIV–XVIII wieku, A. Gąsiorowski (red.), Kórnik 1994, s. 287.
  14. ↑ Urzędnicy województw ruskiego XIV–XVIII wiek. Spisy, A. Gąsiorowski (red.), PAN 1987, s. 407.
  15. ↑ a b c Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy. Tom IV. Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie, XIV–XVIII wiek, A. Rachuba (red.), Warszawa 2003, s. 408.
  16. ↑ Nota biograficzna Sebastiana Zagórskiego, [w: L. Grzebień, Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564–1995, Kraków 1996.]
  17. ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy. Tom I. Województwo wileńskie, XIV–XVIII wiek, A. Rachuba (red.), Warszawa 2004, s. 753.
  18. ↑ a b c Urzędnicy województw kijowskiego i czernihowskiego, A. Gąsiorowski (red.), Kórnik 2002, s. 338–339.
  19. ↑ Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV–XVIII wieku. Spisy, A. Gąsiorowski (red.), Kórnik 1992, s. 277.
  20. ↑ a b c O. Chorowiec, Herbarz szlachty wołyńskiej, Radom 2012-2018, t. II, s. 547–549.
  21. ↑ P. Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.
  22. ↑ M. J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego.
  23. ↑ Nota biograficzna Andrzeja Zagórskiego na stronie Instytutu Pamięci Narodowej.
  24. ↑ Nota biograficzna Zbigniewa Ostoja-Zagórskiego w Internetowej Bazie Filmu Polskiego.
  25. ↑ Nota biograficzna Bożeny Ostoja-Zagórskiej Kearns na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego.
  26. ↑ M. J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego.
  27. ↑ Nota biograficzna Janusza Ostoja-Zagórskiego na stronie UKW w Bydgoszczy.

Bibliografia

edytuj
  • K. Niesiecki, Herbarz polski (wyd.) J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839–1845, t. X, s. 23, t. XI, s. 485.
  • J. Krzepela, Rody ziemiańskie XV i XVI wieku. T. 1. Małopolskie rody ziemiańskie, Kraków 1928, s. 124.
  • J. Krzepela, Rody ziem pruskich, cz. I, Kraków 1927, s. 6.
  • J.S. Dunin Borkowski, Rocznik Szlachty Polskiej, Lwów 1881–1883, t. I, s. 589; t. II, s. 743–744.
  • J. Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, t. II, Kraków 1864, s. 49.
  • J. Laberschek, K. Tunia, M. Wyżga, Pod Krakowem. Monografia historyczna gminy Michałowice. Tom I. Do schyłku XVIII wieku, Kraków 2014, s. 78.
  • T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, IH PAN, 2010–2019, Kraków, część I, s. 285–286 (hasło: Budzisławice).
  • B. Ulanowski, Zapiski herbowe krakowskie, Kraków 1885, s. 401–402.
  • E. Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, Warszawa 2000, s. 801.
  • E. Sęczys, Szlachta guberni augustowskiej, lubelskiej i radomskiej wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, Warszawa 2018, s. 495.
  • Urzędnicy Królestwa Polskiego (1815-1915). Materiały do biogramów, A. Kulecka (red.), Warszawa 2017, s. 3383–3386.
  • Urzędnicy wielkopolscy XIV–XVIII wieku. Spisy, A. Gąsiorowski (red.), PAN 1987, s. 236.
  • Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XIV–XVIII wieku. Spisy, A. Gąsiorowski (red.), Kórnik 1990, s. 279.
  • Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV–XVIII wieku. Spisy, A. Gąsiorowski (red.), Kórnik 1992, s. 277.
  • Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy. Tom I. Województwo wileńskie, XIV–XVIII wiek, A. Rachuba (red.), Warszawa 2004, s. 753.
  • Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy. Tom IV. Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie, XIV–XVIII wiek, A. Rachuba (red.), Warszawa 2003, s. 408.
  • Urzędnicy inflanccy XIV–XVIII wieku, A. Gąsiorowski (red.), Kórnik 1994, s. 287.
  • Urzędnicy województw ruskiego XIV–XVIII wiek. Spisy, A. Gąsiorowski (red.), PAN 1987, s. 407.
  • Urzędnicy wołyńscy XIV–XVIII wieku, A. Gąsiorowski (red.), Kórnik 2007, s. 185–186.
  • Urzędnicy województw kijowskiego i czernihowskiego, A. Gąsiorowski (red.), Kórnik 2002, s. 338–339.
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, F. Sulimierski, B. Chlebowski, J. Krzywicki, W. Walewski (red.), Warszawa 1880-1902, t. I, s. 247; t IV, s. 281.
  • K. Rzemieniecki, Taryfa podatku podymnego województwa kijowskiego 1754 roku, Biała Cerkiew 2015, s. 163.
  • Mała Encyklopedia Wojskowa (praca zbior.), WMON 1967, t. III, s. 589.
  • O. Chorowiec, Herbarz szlachty wołyńskiej, Radom 2012-2018, t. I, s. 551–552; t. II, s. 547–549; t.III, s. 444; t. IV, s. 519–520; t. V, s. 446.
  • A. Znamierowski, Herbarz rodowy, Warszawa 2004.
  • A. Filipowicz, Kazanie w oktawę solennej koronacji cudownego obrazu Najświętszej Marii Panny, Poczajów 1749.
  • J. Tyxiński, Colossus Generis, Virtvtvm, & Meritorvm, Magno Nomini [...] Petri Zagorski [...] ad Annuam Sui Patroni Revolutionem Sacer, & Per M. Iosephum Tyxynski [...] Erectus, & Adumbratus, Anno [...] 1700. Die 29 Iunij, Kraków 1700.
  • Zbiry Biblioteki Narodowej.
  • Teki Dworzaczka, Biblioteka Kórnicka, PAN.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Zagórscy_herbu_Ostoja&oldid=75677141”