Wielka Nieszawka (gromada)
Wielka Nieszawka – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.
| gromada | |||
| 1954–1973 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Data powstania |
5 października 1954 | ||
| Data likwidacji |
1 stycznia 1973 | ||
| Siedziba |
1954–61: Wielka Nieszawka | ||
| Szczegółowy podział administracyjny (1954) | |||
| |||
| Liczba reprezentantów | |||
| |||
Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].
Gromadę Wielka Nieszawka z siedzibą GRN w Wielkiej Nieszawce utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie toruńskim w woj. bydgoskim, na mocy uchwały nr 24/14 WRN w Bydgoszczy z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Wielka Nieszawka, Mała Nieszawka i Cierpice ze zniesionej gminy Podgórz w powiecie toruńskim, a także obszary dotychczasowych gromad Cierpiszewo-Nadleśnictwo i Wygoda ze zniesionej gminy Gniewkowo oraz miejscowość Małe Jarki z dotychczasowej gromady Jarki oraz część dotychczasowej gromady Osiek Wielki-Nadleśnictwo (1643,39 ha[6]) ze zniesionej gminy Rojewo w powiecie inowrocławskim, w tymże województwie[7]. Dla gromady ustalono 23 członków gromadzkiej rady narodowej[8].
10 kwietnia 1956 (z mocą obowiązującą wstecz od 29 lutego 1956) z gromady Wielka Nieszawka wyłączono część wsi Warzyn (dom leżący na skraju poligonu), włączając ją do gromady Suchatówka w powiecie inowrocławskim w tymże województwie[9].
31 grudnia 1961 do gromady Wielka Nieszawka włączono obszar zniesionej gromady Otłoczyn (bez wsi Białe Błota, Karczemka, Otłoczyn i Otłoczynek[10]) w tymże powiecie; równocześnie siedzibę GRN gromady Wielka Nieszawka przeniesiono z Wielkiej Nieszawki do Torunia-Podgórza, zachowując jednak nazwę jednostki gromada Wielka Nieszawka[11].
Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[12]. 1 stycznia 1973 w powiecie toruńskim utworzono gminę Wielka Nieszawka[13].
Przypisy
edytuj- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
- ↑ Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
- ↑ Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
- ↑ Drugą, większą część (5564 ha) włączono do gromady Solec Kujawski w powiecie bydgoskim, a granicę podziału wytyczono wzdłuż drogi łączącej leśniczówki Jarki i Jajtawy.
- ↑ Uchwała Nr 24/14 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu toruńskiego; w ramach Zarządzenia Nr 9 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z 18 listopada 1954 w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z 5 października 1954 dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 12, Poz. 63)
- ↑ Ogłoszenie uchwały Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Toruniu z 30. IX. 1954, ustalającej liczbę członków gromadzkich rad narodowych powiatu toruńskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 9 października 1954 r., Nr. 10, Poz. 51)
- ↑ Uchwała Nr 23 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 26 października 1955 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów w województwie bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 10 kwietnia 1956 r., Nr. 4, Poz. 13)
- ↑ Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 244
- ↑ Uchwała Nr 15/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy w sprawie zmiany granic niektórych gromad i przeniesienia siedzib gromadzkich rad narodowych w województwie bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 15 grudnia 1961 r., Nr. 13, Poz. 102)
- ↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
- ↑ Uchwała Nr XVIII/88/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 9 grudnia 1972 r., Nr. 17, Poz. 200)