W żalu najczystszym

W żalu najczystszym
	; Strona tytułowa
Autor	Krzysztof Kamil Baczyński
Autor iluminacji	Krzysztof Kamil Baczyński
Data powstania	1942
Miejsce powstania	Warszawa
Numer	Rps 7978 I
Język	polski
Rozmiary	23×14 cm
Liczba kart	20
Miejsce przechowywania	Biblioteka Narodowa
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach

W żalu najczystszym – rękopiśmienny tomik poetycki Krzysztofa Kamila Baczyńskiego wykonany w 1942.

Historia i opis

Rękopis powstał przed ślubem Baczyńskiego z Barbarą Drapczyńską, który odbył się 3 czerwca 1942, jako prezent ślubny dla żony^[1]. Zawiera on wybór wierszy poety uznanych przez niego za warte upamiętnienia w ważnej chwili życiowej^[1].

Manuskrypt składa się z 20 kart o wymiarach 23×14 cm^[2]. Na okładce i karcie 1r umieszczony jest tytuł zbiorku^[2]. Na karcie 1v znajduje się dedykacja dla żony („Mojej ukochanej Basieńce w dniu naszego ślubu. Krzysztof. dn. 3/VI/1942r.”) i motto zaczerpnięte z Prób Cypriana Kamila Norwida („Pieśń twa – nie skona z niedokończoności – Jeźli anielstwo jej wyżywić zdołasz”)^[2]^[3]. Karta 20r zawiera spis utworów^[2].

Tomik, oprócz własnoręcznie przepisanych przez poetę utworów, zawiera także wykonane przez niego inicjały oraz grafiki^[1]. Każdy wiersz rozpoczyna się inicjałem, zaś większość utworów (14) zamknięta jest akwarelową winietką (na niektórych widoczne są odciski palców poety)^[2]^[3].

W 1963 tomik został zakupiony przez Bibliotekę Narodową wraz z innymi rękopisami Baczyńskiego od Feliksy Drapczyńskiej, matki Barbary^[1]. Wysokiej jakości skany tomiku dostępne są online w bibliotece cyfrowej Polona^[2]. W 2016 wydawnictwo Świat Książki opublikowało faksymilowe wydanie zbiorku^[3]. W 2021 rękopis został wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata”^[1]. Od 2024 tomik prezentowany jest na wystawie stałej w Pałacu Rzeczypospolitej^[4].

Zawartość

Wiersze zamieszczone w tomiku^[2]:

Wyroki
Bohater
Człowiek
Rycerz
Wolność
Wizerunek
Rapsod o klęsce
*** (Powieko nieruchoma…)
Pieśń o ciemności
Wielkanoc
W żalu najczystszym
*** (O miasto, miasto Jeruzalem żalu…)
Rorate coeli
Martwa pieśń
Ojczyzna (Prolog)
Młot
Samotność
*** (Świat – kryształowa kula…)

Wiersze te znane są z innych źródeł, zwłaszcza z rękopisów określanych jako Kodeks 39/42 i Krzyż człowieczy oraz z konspiracyjnego zbioru Wiersze wybrane, wydanego pod pseudonimem Jan Bugaj^[3]. Część z nich zapisana jest w zmodyfikowanej formie, m.in. zmieniona została kolejność wyrazów w strofach^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tomik „W żalu najczystszym” uhonorowany wpisem na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Biblioteka Narodowa, 2021-06-06. [dostęp 2021-06-07].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g W żalu najczystszym. Polona. [dostęp 2021-06-07].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e W żalu najczystszym. Polona/Blog, 2016-06-17. [dostęp 2021-06-07].
↑ Pałac Rzeczypospolitej. Trzy razy otwierana. Najcenniejsze zbiory Biblioteki Narodowej w Pałacu Rzeczypospolitej. Tomasz Makowski (oprac.), Patryk Sapała (współprac.). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2024, s. 9, 193.

Linki zewnętrzne

Skany tomiku W żalu najczystszym w bibliotece Polona

[bn-pamiec-1] Tomik „W żalu najczystszym” uhonorowany wpisem na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Biblioteka Narodowa, 2021-06-06. [dostęp 2021-06-07].

[polona-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g W żalu najczystszym. Polona. [dostęp 2021-06-07].

[blog-3] W żalu najczystszym. Polona/Blog, 2016-06-17. [dostęp 2021-06-07].

[pr-4] Pałac Rzeczypospolitej. Trzy razy otwierana. Najcenniejsze zbiory Biblioteki Narodowej w Pałacu Rzeczypospolitej. Tomasz Makowski (oprac.), Patryk Sapała (współprac.). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2024, s. 9, 193.

[1]

[2]

[3]

[4]