Władysław Sontag
Władysław Wiktor Sontag (ur. 4 sierpnia 1894 w Przemyślu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
 major artylerii
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Władysław Wiktor Sontag |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
4 sierpnia 1894 |
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujSyn Karola (1865–1919) urodzony 4 sierpnia 1894 w Przemyślu, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii[1][2].
W 1909 był jednym z pierwszych członków przemyskiej drużyny piłki nożnej „San”, późniejszego klubu Polonia[3].
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był 24 pułk haubic polowych, który w 1918 został przemianowany na 124 pułk artylerii polowej[4][5]. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1916 w korpusie oficerów artylerii polowej i górskiej[6]. Później został przemianowany na oficera zawodowego i awansowany na porucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1917[7].
Od lipca 1920 na wojnie z bolszewikami dowodził 4 baterią II dywizjonu 1 pułku artylerii polowej litewsko-białoruskiej[8]. W lutym 1921 dowodzona przez niego bateria została wcielona do 2 pułku artylerii polowej Wojska Litwy Środkowej[9]. W lipcu objął w tym pułku dowództwo II dywizjonu, a we wrześniu 1921 jego oddział został przemianowany na 29 pułk artylerii polowej[9][10][11][12]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 254. lokatą w korpusie oficerów artylerii[13]. W styczniu 1927 został przeniesiony do 10 pułku artylerii ciężkiej w Przemyślu na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy I dywizjonu[14]. Z dniem 1 marca tego roku został przeniesiony służbowo na X kurs dowódców dywizjonów w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu z równoczesnym zwolnieniem z zajmowanego stanowiska w 10 pac[15]. 12 kwietnia 1927 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 1 stycznia 1927 i 25. lokatą w korpusie oficerów artylerii[16]. Po ukończeniu kursu wrócił do pułku i objął dowództwo I dywizjonu[17]. W lipcu 1929 został przeniesiony z 10 pac do kadry oficerów artylerii z równoczesnym przeniesieniem służbowym na stanowisko rejonowego inspektora koni w garnizonie Wilno[18][19]. Z dniem 10 sierpnia 1933 został przeniesiony na takie samo stanowisko w garnizonie Brześć[20]. W lipcu 1935 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX[21]. W tym samym roku został przeniesiony w stan spoczynku[1].
W nieznanych okolicznościach, po agresji ZSRR na Polskę, dostał się do niewoli sowieckiej i został osadzony w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[22]. Figuruje na tzw. liście Gajdideja (poz. 3204)[23].
Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Głównym w Przemyślu (kwatera 22A, rząd 7, grób 16)[24].
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[25]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Walecznych dwukrotnie[26][27]
- Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za całokształt zasług w służbie wojskowej”[28][29]
- Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej – 3 marca 1926[30][31]
15 marca 1937 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[32].
- austro-węgierskie
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami[5]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej[5]
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy[5]
- Krzyż Wojskowy Karola[5]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 504.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-05].
- ↑ 20-lecie Polonji przemyskiej. „Tygodnik Przemyski”. 26, s. 1, 1929-06-29. Przemyśl.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 989, jako Sonntag.
- ↑ a b c d e Ranglisten 1918 ↓, s. 1216.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 870, jako Sonntag.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1047.
- ↑ Spaltenstein 1930 ↓, s. 6, 9.
- ↑ a b Spaltenstein 1930 ↓, s. 32.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 308.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 771, 818.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 691, 742.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 196.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1927, s. 19.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927, s. 151.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927, s. 120.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 418, 456.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 193.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 181, 529.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 135.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935, s. 92.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Gajowniczek 1993 ↓, s. 310.
- ↑ Władysław Sontag. Zakład Usług Komunalnych w Przemyślu Sp. z o.o.. [dostęp 2024-11-05].
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 181.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-05].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 22.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-05].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 3 marca 1926, s. 70.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-05].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-05].
Bibliografia
edytuj- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1917. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Zuzanna Gajowniczek. Lista starobielska, cz. II. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (143), styczeń–marzec 1993. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
- Henryk Spaltenstein: Zarys historji wojennej 29–go Litewsko–Białoruskiego Pułku Artylerii Polowej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.