Tomasz Adam Ostrowski

polski polityk

Tomasz Adam Ostrowski herbu Rawicz (ur. 21 grudnia 1735 w Ostrowie Małym niedaleko Kocka – zm. 5 lutego 1817 w Warszawie) – prezes Senatu Królestwa Polskiego, marszałek Sejmu Księstwa Warszawskiego, minister skarbu w Straży Praw[1], podskarbi nadworny koronny od 1791, szambelan króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1766 roku[2], hrabia od r. 1798.

Tomasz Adam Ostrowski
Ilustracja
Tomasz Ostrowski, obraz pędzla Marcello Bacciarelli z ok. 1817 roku
Herb
Ostrowski Hrabia
Rodzina

Ostrowscy herbu Rawicz

Data i miejsce urodzenia

21 grudnia 1735
Ostrów Mały

Data i miejsce śmierci

5 lutego 1817
Warszawa

Ojciec

Piotr Ostrowski

Matka

Konstancja Stoińska

Żona

Apolonia Ledóchowska

Dzieci

Mechtylda Ludwika Teofila Ostrowska
Władysław Tomasz Ostrowski
Antoni Jan Ostrowski

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)

Życiorys

edytuj

Syn Piotra Ostrowskiego i Konstancji Stoińskiej. W 1765 poślubił Józefę Godlewską, z którą miał córkę Julię. Po śmierci Józefy w 1780 poślubił Apolonię Ledóchowską (w 1781), z którą miał dziewięcioro dzieci, m.in. Antoniego Jana, Władysława i Mechtyldę Ludwikę Teofilę. Po śmierci Apolonii w 1795 poślubił Kunegundę Brzozowską (w 1796).

W 1764 poparł elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego. Zasłużony dla gospodarczego dźwignięcia kraju, powstrzymywał króla od akcesu do konfederacji targowickiej, następnie więziony był przez Rosjan. W 1765 został pułkownikiem wojsk koronnych. Poseł ziemi nurskiej w latach 1766 i 1776, w 1773 został podkomorzym nurskim. Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776[3]. Od 1777 kasztelan czerski. W latach 1776, 1778, 1782 i 1786 był członkiem Rady Nieustającej. W r. 1788 w dobrach ujezdzkich założył osadę hutniczą Kuźnice Tomaszowe, która w r. 1822 przez syna Antoniego Jana została nazwana na cześć ojca Tomaszowem Mazowieckim. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[4]. Od 1791 podskarbi nadworny koronny, wszedł do Straży Praw. Był jednym z założycieli Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. W czasie wojny polsko-rosyjskiej, na zebraniu 23 lipca 1792 był przeciwny decyzji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego o jego przystąpieniu do konfederacji targowickiej i zalecał wydanie walnej bitwy wojskom rosyjskim. W 1808 został prezesem Głównej Izby Obrachunkowej. Marszałek Sejmu Księstwa Warszawskiego, wszedł do senatu Księstwa jako wojewoda. W 1811 został prezesem Senatu. W 1812 roku jako członek Towarzystwa Królewskiego Gospodarczo-Rolniczego przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego[5]. W 1814 po klęsce wojsk napoleońskich stanął na czele stworzonego przez Rosjan Komitetu Organizacyjnego Cywilnego, a następnie w 1815 komitetowi mającemu ułożyć konstytucję. W 1817 jako senator-wojewoda został prezesem Senatu Królestwa Polskiego.

Odznaczony Orderem Orła Białego (1780) i Orderem św. Stanisława (1777). Jego synami byli Antoni Jan Ostrowski, gen., dowódca Gwardii Narodowej w czasie powstania listopadowego i Władysław Tomasz Ostrowski, marszałek Sejmu Królestwa Polskiego w latach 1830-1831.

Bibliografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Józef Wojakowski, Straż Praw, Warszawa 1982, s. 112.
  2. Antoni Magier, Estetyka miasta stołecznego Warszawy, 1963, s. 434.
  3. Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 528.
  4. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 310.
  5. Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. 1812, nr 20, s. 185.