Toksyna błonicza
Toksyna błonicza (toksyna błonicy) – toksyna wytwarzana przez nieinwazyjne pałeczki Corynebacterium diphtheriae, które nabyły zdolność do jej wytwarzania w wyniku infekcji bakteriofagiem B. Została odkryta w 1890 roku przez Emila Adolfa von Behringa.
Toksyna wnika do krwiobiegu i wykazuje powinowactwo do nerek, serca, wątroby i ośrodkowego układu nerwowego. Składa się z fragmentów:
- A – właściwości nekrotyzujące, hemolityczne i letalne. Dzięki temu fragmentowi, tylko jedna cząsteczka toksyny jest zdolna zniszczyć komórkę.
- B – odpowiedzialna za rozprzestrzenianie się toksyny, właściwości hemolityczne i właściwości hialuronidazy (rozpuszcza lepiszcze tkanki).
Konsekwencją działania toksyny jest zaburzenie widzenia, krążenia, duszność oraz porażenie nerwów obwodowych. Szczepy C. diphteriae, które nie produkują toksyny, mogą powodować zapalenie gardła o łagodnym przebiegu. Leczenie polega na podaniu surowicy antytoksynowej w celu zablokowania toksyny oraz leczeniu uzupełniającym antybiotykami. Bez leczenia surowicą może dojść do szybkiego zgonu. Toksyna błonicy blokuje czynnik elongacji EF-2, uniemożliwiając komórce syntezę białka[1].
Dawka śmiertelna
edytujToksyna błonicza wykazuje niezwykle silne działanie[2]. Dawka śmiertelna dla ludzi wynosi około 0,1 μg/kg masy ciała. Uwolnienie większej ilości toksyny do ciała powoduje śmiertelną w skutkach martwicę serca i wątroby[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Robert Kincaid Murray, Daryl K. Granner, Victor W. Rodwell: Biochemia Harpera ilustrowana. Wyd. VI uaktualnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 456. ISBN 978-83-200-3963-4.
- ↑ John R. Murphy: Corynebacterium Diphtheriae. Diphtheria Toxin Production. W: Baron’s Medical Microbiology. Samuel Baron (red.). Wyd. 4. Galveston: University of Texas Medical Branch, 1996. ISBN 0-9631172-1-1.
- ↑ Pappenheimer A. Diphtheria toxin. „Annu Rev Biochem”. 46, s. 69–94, 1977. DOI: 10.1146/annurev.bi.46.070177.000441. PMID: 20040.
