Wikipedia

Statut Autonomii Balearów (2007)

dokument z 2007 roku

Statut Autonomii Balearów (hiszp. Estatuto de Autonomía de las Illes Balears, kat. Estatut d’autonomia de les Illes Balears) – hiszpański akt prawny o mocy ustawy organicznej regulujący zakres samorządności balearskiej wspólnoty autonomicznej. Przyjęty w 2007 roku statut został opracowany jako istotna nowelizacja statutu z 1983 roku.

Statut Autonomii Balearów
Ley Orgánica 1/2007, de 28 de febrero, de reforma del Estatuto de Autonomía de las Illes Balears
Państwo

 Hiszpania

Wspólnota autonomiczna

 Baleary

Data wydania

28 lutego 2007

Miejsce publikacji

• Boletín Oficial del Estado nr 52 z 2007 r., poz. 4233[1];
• Butlletí Oficial de les Illes Balears nr 32 z 2007 r., poz. 4487[2]

Data wejścia w życie

2 marca 2007

Rodzaj aktu

ustawa organiczna

Przedmiot regulacji

samorządność Balearów

Status

obowiązujący

Ostatnio zmieniony przez

ustawa 28/2010 z 16 lipca 2010[3]

Wejście w życie ostatniej zmiany

18 lipca 2010[3]

Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych
Sala obrad parlamentu Balearów

Historia

edytuj

Pierwszy statut Balearów został przyjęty w 1983 roku w okresie transformacji ustrojowej. W kolejnych latach rząd centralny przekazywał regionom dalsze kompetencje, w związku z czym dochodziło do kolejnych modyfikacji Statutu. Z uwagi na skalę zmian (nowelizacje w roku 1994, 1996 i 1999) w listopadzie 2004 r. w parlamencie Balearów rozpoczęła prace komisja doradcza do spraw reformy Statutu. Proces legislacyjny został wstrzymany w 2005 roku wobec różnicy zdań pomiędzy głównymi ugrupowaniami parlamentarnymi, w szczególności co do sposobu reprezentacji poszczególnych wysp w systemie prawnym Balearów. Prace Komisji ds. Instytucjonalnych parlamentu wznowiono dopiero w grudniu 2005 roku[4]. Projekt nowelizacji Statutu został oficjalnie zgłoszony w balearskim parlamencie 26 kwietnia 2006 r.[5][6] i ostatecznie przegłosowany 13 czerwca 2006 r. po osiągnięciu porozumienia przez przedstawicieli głównych sił w parlamencie – Partii Ludowej oraz Socjalistycznej Partii Roboticzej[5][4][7][8]. Tekst został przyjęty większością 87% głosów – oprócz PP i PSIB-PSOE „za” byli także przedstawiciele Unii Majorkańskiej; natomiast „przeciw” zagłosowali posłowie Socjalistycznej Partii Majorki oraz koalicji Zjednoczona Lewica–Zieloni[7]. Wśród przyjętych wówczas zmian jako najważniejsze wskazać należy: uznanie ludności Balearów za „narodowość historyczną” (nacionalidad histórica)[7][4], nadanie uprawnienia do powołania autonomicznej policji[4], rozszerzenie uprawnień rad wysp[7] wyodrębnienie rady wyspy Formentera[4][7] oraz znaczące poszerzenie źródeł finansowania samorządu autonomicznego[7].

We wrześniu 2006 roku projekt skierowano do Kortezów Generalnych[4][7]. W lutym 2007 roku tekst noweli został przyjęty przez Kongres Deputowanych[4] bez głosów przeciwnych, choć parlamentarzyści z koalicji Zjednoczona Lewica – Inicjatywa dla Katalonii – Zieloni wstrzymali się od głosu[7]. Następnie wraz z podpisem króla Jana Karola 27 lutego 2007 r. projekt uzyskał moc ustawy organicznej[1]. Nowe przepisy weszły w życie dzień po ich ogłoszeniu w dzienniku urzędowym, to jest 2 marca 2007 r.[1]

Choć statut w wielu miejscach powiela przepisy z 1983 roku, w procesie legislacyjnym nie wprowadzono zmian dotychczasowej ustawy organicznej 2/1983, a przyjęto w całości nową treść aktu prawnego[9]. Dlatego też pomimo nadanego tytułu („ustawa zmieniająca”) dokument z 2007 roku traktowany jest jako nowy statut[7].

Podział

edytuj

Oprócz części wstępnej, preambuły oraz przepisów przejściowych i końcowych Statut dzieli się na dziewięć rozdziałów, te zaś składają się z dalszych podrozdziałów.

Rozdział I – Przepisy ogólne
Rozdział II – Prawa, obowiązki i wolności mieszkańców Balearów
Rozdział III – Kompetencje Wspólnoty Autonomicznej Balearów
Rozdział IV – Instytucje Wspólnoty Autonomicznej Balearów
Rozdział V – Środki komunikacji społecznej
Rozdział VI – Władza sądownicza na Balearach
Rozdział VII – Stosunki instytucjonalne
Rozdział VIII – Finanse i skarb
Rozdział IX – Zmiana Statutu[10].

Zagadnienia

edytuj

Wśród przepisów ogólnych Statut reguluje m.in. kwestię języka katalońskiego, któremu nadaje charakter „języka własnego” (lengua propia) wspólnoty, który ma na terytorium Balearów charakter urzędowego wspólnie z państwowym językiem hiszpańskim (kastylijskim). W statucie znalazły się zapisy zakazujące dyskryminacji z uwagi język także w kontaktach z administracją samorządową. Statut zakłada też współpracę Balearów z innymi terytoriami używającymi tożsamego języka[11]. Dalej przepisy ustawy regulują kwestię symboli terytorium – flagi i dnia Balearów[12], a także umiejscowienie stolicy regionu (Palma)[13]. Ponadto regulują funkcjonowanie administracji lokalnej (rad wysp, urzędów gmin)[14] czy zasady dostępu do funkcji w instytucjach regionalnych[15]. Ustawa gwarantuje także poszanowanie dla różnorodności kulturowej oraz balearskiej tożsamości i wyznawanych przez mieszkańców wartości[16].

Statut w art. 30 wymienia szeroki katalog spraw przekazanych do wyłącznej kompetencji władz autonomicznych. Wśród nich znalazły się m.in. ustalanie nazw gmin i miejscowości, nadzór nad transportem drogowym i kolejowym oraz infrastrukturą z nim związaną, portami morskimi, lotniczymi i lądowiskami dla helikopterów, a także transportem morskim w granicach Wspólnoty. Ponadto do wyłącznych kompetencji rządu Balearów zaliczono: gospodarkę rolną, leśną i wodną, rybołówstwo, turystykę, politykę społeczną, a także kwestie związane z kulturą, sportem czy ochroną środowiska[17].

Dodatkowo Statut reguluje wyłączne kompetencje Wspólnoty z zakresu stanowienia i wykonywania prawa, choć ograniczając uprawnienia te do wyszczególnionych dziedzin[18]. Na podstawie ustawy władze autonomiczne zobowiązano do powołania własnych jednostek w ramach państwowych sił policyjnych[19]. Ponadto Baleary otrzymały prawo do nauczania w języku katalońskim[20] oraz powoływania uczelni wyższych[21].

Statut Autonomii ustanawia szereg instytucji wspólnotowych i określa ich kompetencje. Wśród nich znalazły się: parlament i ombudsman[22], prezydent[23], rząd[24] oraz rady wysp – Majorki, Minorki, Ibizy oraz Formentery[25].

W swojej dalszej części Statut reguluje kwestie miejscowego sądownictwa, ustanawiając Najwyższy Trybunał Sprawiedliwości Balearów[26] oraz Radę Sprawiedliwości[27].

W zakresie stosunków międzyinstytucjonalnych i współpracy międzynarodowej akt prawny z 2007 roku upoważnia władze autonomiczne do promowania Wspólnoty za granicą[28] oraz do nawiązywania współpracy pozostałymi Wspólnotami Hiszpanii[29], regionami innych państw[30] oraz do uczestnictwa w hiszpańskich delegacjach do państw trzecich czy organów Unii Europejskiej, jeżeli poruszane kwestie dotyczą Balearów[31]. Dodatkowo Wspólnota uprawniona jest do powoływania przedstawicielstw bądź delegatur przy Unii Europejskiej[32].

Zgodnie z treścią Statutu finanse Wspólnoty opierać mają się na zasadach samowystarczalności (autonomii) i lojalności instytucjonalnej. Wskazano, że Baleary posiadają własny budżet, pozyskując środki m.in. z podatków lokalnych, części podatków państwowych, dotacji od rządu centralnego czy uzyskując dochody z majątku Wspólnoty[33]. W konsekwencji władze lokalne zobowiązane są do odpowiedzialnego gospodarowania środkami publicznymi uwzględniającego niezbędne wydatki na ochronę zdrowia oraz inne funkcje polityki socjalnej[34].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Legislación consolidada | Ley Orgánica 1/2007, de 28 de febrero, de reforma del Estatuto de Autonomía de las Illes Balears | Análisis, „Boletín Oficial del Estado” (52) [dostęp 2019-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-28] (hiszp.).
  2. ↑ BOIB, butlletí oficial Núm. 032 - 1 / març / 2007 Extraordinari, „Butlletí Oficial de les Illes Balears” (32), 1 marca 2007, s. 2–32 [dostęp 2019-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-29] (kat.).
  3. ↑ a b Ley 28/2010, de 16 de julio, del régimen de cesión de tributos del Estado a la Comunidad Autónoma de las Illes Balears y de fijación del alcance y condiciones de dicha cesión, „Boletín Oficial del Estado” (173) [dostęp 2019-08-29] (hiszp.).
  4. ↑ a b c d e f g Joan Ferrer i Cànaves, Ángeles González Escudero, Sinopsis del Estatuto de Illes Balears [online], Letrado Mayor del Parlamento de las Illes Balears (2003); Letrada de las Cortes Generales (2011), Kongres Deputowanych, grudzień 2003 [dostęp 2019-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-24] (hiszp.).
  5. ↑ a b Expedient: 06-2006/PRES-0001 [online], przebieg procesu legislacyjnego, Parlament Balearów [dostęp 2019-08-29] (kat.).
  6. ↑ Proposicions del llei | Proposta de reforma de l’Estatut d’autonomia de les Illes Balears [PDF], „Butlletí Oficial del Parlament de les Illes Balears” (130/I), 28 kwietnia 2006, s. 5462–5481 [dostęp 2019-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-08] (kat.).
  7. ↑ a b c d e f g h i Estatut d’Autonomia de les Illes Balears del 2007 [online], Gran Enciclopèdia Catalana [dostęp 2019-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-29] (kat.).
  8. ↑ Textos aprovsts | Proposta de reforma de l’Estatut d’autonomia de les Illes Balears [PDF], „Butlletí Oficial del Parlament de les Illes Balears” (137), 15 czerwca 2006, s. 5910–5938 [dostęp 2019-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-12] (kat.).
  9. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. wstępny.
  10. ↑ Ley Orgánica… ↓.
  11. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 4–5.
  12. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 6.
  13. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 7.
  14. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 8.
  15. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 15.
  16. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 18.
  17. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 30.
  18. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 31–32.
  19. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 33.
  20. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 35.
  21. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 36.
  22. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 40–53.
  23. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 54–56.
  24. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 57–60.
  25. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 61–74.
  26. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 93.
  27. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 96.
  28. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 101.
  29. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 118.
  30. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 103.
  31. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 104, 106.
  32. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 107.
  33. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 128.
  34. ↑ Ley Orgánica… ↓, art. 120–123.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Statut_Autonomii_Balearów_(2007)&oldid=69288732”