Stasys Eidrigevičius
Stasys Eidrigevičius (ur. 24 lipca 1949 w Mediniškiai na Litwie) – artysta wizualny pochodzenia litewskiego, od 1980 roku mieszkający i tworzący w Polsce. Jest czynny w wielu dziedzinach sztuki: projektuje plakaty, ilustruje książki, maluje obrazy, tworzy scenografię, fotografuje, urządza performance, jest współpracownikiem tygodnika „Polityka”. Zilustrował 16 książek wydanych w Polsce oraz 21 książek wydanych za granicą[1].
 Stasys Eidrigevičius w maju 2008 roku | |
| Data i miejsce urodzenia |
24 lipca 1949 |
|---|---|
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
  
| |
| Nagrody | |
| Strona internetowa | |
Życiorys
edytujUrodził się we wsi Mediniškiai na północy Litwy. W 1956 przeniósł się wraz z rodziną do wsi Lepsiai koło Poniewieża. W latach 1964–1968 uczył się w technikum w Kownie, na kierunku projektowania wyrobów ze skóry, a następnie w latach 1968–1973 studiował na wydziale pedagogicznym Instytutu Sztuk Pięknych w Wilnie.
W 1972 roku po raz pierwszy odwiedził Polskę na zaproszenie kolekcjonera exlibrisów, Edmunda Puzdrowskiego z Bydgoszczy. W 1973 roku został odznaczony medalem na VI Międzynarodowym Biennale Exlibrisu Współczesnego w Malborku. W 1974 roku odbył służbę wojskową w szeregach Armii Czerwonej. W 1975 roku ponownie odwiedził Polskę i znów otrzymał medal na VII Biennale Exlibrisu w Malborku.
W 1976 roku ożenił się z Lucyną (Lucją) Sinkiewicz, studentką Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Został ojcem trojga dzieci: Barbary (1976), Justyny (1977) i Ignacego (1982).
W 1975 roku oraz 1978 roku starał się bezskutecznie o legalizację pobytu w Polsce i dopiero w 1980 roku otrzymał pozwolenie na pobyt stały.
W 1980 przyznano mu Nagrodę Polskiego Stowarzyszenia Wydawców Książek na Wystawie Najpiękniejszej Książki dla Dzieci za ilustracje do Króla Kruków[2].
W 1988 roku zrezygnował z obywatelstwa ZSRR.
W 2000 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Wielkiego Księcia Giedymina[3], a w 2010 roku Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[4][5].
Pod koniec 2010, z okazji 60. urodzin artysty, nakładem Wydawnictwa ABE ukazał się album Stasys60 z ponad 300 ilustracjami jego prac.
W 2019 roku Eidrigevičius otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[6].
W 2024 roku powstało Muzeum Stasysa mieszczące się w Poniewieżu na Litwie.
Filmografia
edytujJako bohater
- 2009: Gościem u siebie (reżyseria Arkadiusz Biedrzycki i Rafał Pogoda)
- 2009: Premio europeo di letteratura (reżyseria Robert Laus)
- 1997: Summer Resident[2] (reżyseria D. Carlson)
- 1994: Siedem misteriów według Stasysa (reżyseria Andrzej Papuziński)
Teatr
edytuj- 1994: Biały jeleń[2] – spektakl, którego reżyserem i bohaterem scenicznym jest Stasys Eidrigevicius
- 1997: Wood Picture – reżyseria Stasys Eidrigevicius
Performance
edytuj- 1992: Closing
- 1992: Hommage a Vincent[2] (Kazimierz Dolny)
- 1992: Road (Kraków)
- 1993: Well (Wilno)
- 1995: Circles (Perth)
- 1997: Passing Water (Japonia)
- 1998: Erotyki[2] (Warszawa)
- 1999: Wine Fest (Castello di Ama)
- 1999: 1h5 (Warszawa)
- 2000: Rain[2] (Tel Aviv)
- 2000: Touching the wall (Japonia)
- 2006: Przemarsz żywych obrazów[2]
Ważniejsze nagrody w dziedzinie ilustracji
edytuj- Konkurs PTWK Najpiękniejsza Książka Roku za ilustracje do książki Król Kruków P. Delarue (KAW, 1980)[7]
- Plakieta BIB'79 (Bratysława) za książkę Robotas Ir peteliske, tekst: V. Zilinskaite (wyd. Vaga, Wilno 1978)[8]
- Plakieta BIB'81 (Bratysława) za książkę Król kruków, tekst: P. Delarue (KAW, 1981)[8]
- Premio Katalonia w II Międzynarodowym Konkursie na Ilustracje Książkową (Barcelona, 1986) za il. do tekstu Z powrotem, czyli fatalne skutki niewłaściwych lektur, tekst: Z. Batko (Iskry, 1985)[8]
- Plakieta BIB'89 za książkę Hans Naselang, tekst: J. Kruss (Nord-Süd Verlag, Zurych, 1989)[8]
- Golden Pen (Belgrad, 1990) za książkę Hans Naselang, tekst: J. Kruss (Nord-Süd Verlag, Zurych, 1989)[8]
- Silver Brush (Amsterdam, 1990)[8]
- Nagroda Die Zeit (Niemcy, 1990)[8]
- Grand Prix na I Międzynarodowym Biennale Ilustracji (Belgrad, 1990) za książkę Kot w butach, Ch. Perraulta (Nord-Süd Verlag, Zurych, 1990)[8]
- Grand Prix Biennale Ilustracji Bratysława BIB'91 za książkę Kot w butach, Ch. Perraulta (Nord-Süd Verlag, Zurych, 1990)[8]
- Sankei Children’s Book Award (Tokio, 1992)[8]
- Nagroda Muzeum Troisdorf (Niemcy, 1992)[8]
- PS IBBY Książka Roku 1993 za ilustracje do książki Mała świnka, tekst: A. Ramachander[8]
- Nominacja do Nagrody im. H. Ch. Andersena w 1998[8]
Przypisy
edytuj- ↑ Twórcy dzieciom 1990-2005: almanach Polskiej Sekcji IBBY, Warszawa 2006, s. 70, ISBN 83-909402-4-8.
- ↑ a b c d e f g Katarzyna Iwaniecka (red.), Artyści polskiej książki. 50 lat konkursu Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, Warszawa 2009.
- ↑ Apdovanotų asmenų duomenų bazė [online], Apdovanotų asmenų duomenų bazė | Lietuvos Respublikos Prezidentas [dostęp 2020-10-22] (lit.).
- ↑ Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online], MKiDN [dostęp 2023-01-10].
- ↑ 50-lecie konkursu PTWK na „Najpiękniejsze książki roku 2009”. [w:] Kronika Targowa [on-line]. Warszawskie Targi Książki, 2010-05-15. [dostęp 2012-11-28].
- ↑ Ambasador Urszula Doroszewska wręczyła odznaczenia osobom zasłużonych dla rozwoju współpracy polsko-litewskiej [online], wilno.msz.gov.pl, 3 maja 2019 [dostęp 2019-05-09] (pol.).
- ↑ Artyści polskiej książki: 50 lat konkursu Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, 2009.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Ewa Gruda, Twórcy dzieciom 1990-2005: almanach Polskiej Sekcji IBBY, Warszawa 2006, ISBN 83-909402-4-8.
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona autorska
- Stasys Museum stasysmuseum.com
- Filmpolski
- Stasys Eidrigevičius w galerii plakatu filmowego Filmoteki Narodowej „Gapla”
- https://niezlasztuka.net/o-sztuce/stasys-eidrigevicius-i-jego-swiat/