Stan sprawności
wyrażona liczbowa ocena zdolności chorego do wykonywania codziennych czynności
Stan sprawności, PS (ang. performance status) – miara prezentowanej zdolności chorego do podejmowania codziennych czynności i samodzielnego funkcjonowania[1][2][3][4][5]. Stanowi niezależny element oceny wpływu choroby na jakość życia chorego oraz jest ważnym ogólnym czynnikiem rokowniczym w wielu chorobach nowotworowych i nienowotworowych[1][6]. Stan sprawności jest istotnym elementem oceny skuteczności leczenia[6].
Skale stosowane w ocenie stanu sprawności
edytujSkala WHO/ECOG
edytuj| Stopień sprawności | Opis |
| 0 | Prawidłowa sprawność, zdolność do samodzielnego wykonywania codziennych czynności bez ograniczeń |
| 1 | Obecność objawów choroby, możliwość chodzenia i wykonywania lekkiej pracy |
| 2 | Zdolność do wykonywania czynności osobistych, niezdolność do pracy, konieczność spędzania w łóżku mniej niż połowy dnia |
| 3 | Ograniczona zdolność wykonywania czynności osobistych, konieczność spędzania w łóżku ponad połowy dnia |
| 4 | Konieczność spędzania w łóżku całego dnia, konieczność stałej opieki z powodu choroby |
| 5 | Zgon |
Skala Karnofsky’ego
edytuj| Stopień sprawności | Opis |
| 100 | Stan prawidłowej aktywności, nieobecność objawów choroby |
| 90 | Stan prawidłowej aktywności, obecność niewielkich dolegliwości i objawów choroby |
| 80 | Stan niemal pełnej aktywności (wymaga pewnego wysiłku), obecność niewielkich dolegliwości i objawów choroby |
| 70 | Stan niemożności wykonywania pracy lub normalnej aktywności, zachowana zdolność do samoobsługi |
| 60 | Stan wymagający okresowej pomocy, przy zachowanej zdolności do realizowania większości codziennych potrzeb |
| 50 | Stan wymagający częstej opieki i częstych interwencji medycznych |
| 40 | Stan niewydolności i konieczność szczególnej opieki |
| 30 | Stan poważnej niewydolności, konieczność hospitalizacji przy braku bezpośredniego zagrożenia życia |
| 20 | Stan poważnej choroby, bezwzględna konieczność hospitalizacji i prowadzenia leczenia wspomagającego |
| 10 | Stan gwałtownego narastania zagrożenia życia |
| 0 | Zgon |
Skala Lansky’ego
edytuj| Stopień sprawności | Opis |
| 100 | Pełna aktywność, prawidłowa sprawność |
| 90 | Niewielkie ograniczenie przy nasilonym wysiłku fizycznym |
| 80 | Aktywny, ale szybciej niż zwykle się męczy |
| 70 | Większe ograniczenie i skrócenie aktywnego wysiłku fizycznego |
| 60 | Aktywność fizyczna jest minimalna, chory preferuje czynności wymagające umiarkowanego wysiłku |
| 50 | Przez większość czasu leży, ale ubiera się samodzielnie, nie uczestniczy w aktywnych czynnościach, uczestniczy w spokojnych czynnościach |
| 40 | Większość czasu spędza w łóżku, uczestniczy w spokojnych czynnościach |
| 30 | Nie może opuścić łóżka, wymaga pomocy również w spokojnych czynnościach |
| 20 | Często śpi, aktywność jest bardzo ograniczona do biernych czynności |
| 10 | Nie opuszcza łóżka, nie uczestniczy w żadnych czynnościach |
| 0 | Zgon |
Porównanie skal oceniających sprawność
edytuj| Skala Karnofsky’ego | 100 | 90 | 80 | 70 | 60 | 50 | 40 | 30 | 20 | 10 | 0 |
| Skala ECOG/WHO | 0 | 1 | 1 | 2 | 2 | 3 | 3 | 4 | 4 | 4 | 5 |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Eduardo D. Bruera, Russell K. Portenoy: Cancer Pain: Assessment and Management. Cambridge University Press, 2009, s. 400. ISBN 978-1-139-48337-7.
- ↑ Michael J. Fisch, Eduardo Bruera: Handbook of Advanced Cancer Care. Cambridge University Press, 2003, s. 17. ISBN 978-0-521-01043-6.
- ↑ Roland T. Skeel: Handbook of Cancer Chemotherapy. Lippincott Williams & Wilkins, 2007, s. 34. ISBN 978-0-7817-6531-2.
- ↑ Rafał Stec, Aleksandra Semeniuk-Wojtaś: Onkologia. Leksykon pojęć medycznych. AsteriaMed, 2016. ISBN 978-83-65515-01-8.
- ↑ performance statu. [dostęp 2017-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Paul Glare, Nicholas A. Christakis: Prognosis in Advanced Cancer. OUP Oxford, 2008, s. 27. ISBN 978-0-19-853022-0.
- ↑ a b Maciej Krzakowski, Piotr Potemski, Krzysztof Warzocha, Pior Wysocki: Onkologia kliniczna. T. I. Via Medica, 2015, s. 450. ISBN 978-83-7599-796-5.
- ↑ S. B. Lansky, M. A. List, L. L. Lansky, C. Ritter-Sterr i inni. The measurement of performance in childhood cancer patients. „Cancer”. 60 (7), s. 1651-1656, 1987. PMID: 3621134.
- ↑ ESMO: Performance Scales: Karnofsky & ECOG Scores. [dostęp 2017-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ M. M. Oken, R. H. Creech, D. C. Tormey, J. Horton i inni. Toxicity and response criteria of the Eastern Cooperative Oncology Group. „Am J Clin Oncol”. 5 (6), s. 649-655, 1982. PMID: 7165009.
