Sołłohubowie herbu Prawdzic
Sołłohubowie (także Sołłogub, Dowojna-Sołłohub) – polski ród magnacki herbu Prawdzic, pochodzenia litewskiego.
Pochodzenie i historia rodziny
edytujRód pochodzi z Wielkiego Księstwa Litewskiego, wcześniej był szerzej znany jako Dowojna-Sołłohub ze względu na pochodzenie od możnego rodu Dowojnów, który swe początki wywodzi od legendarnego księcia[1] Juliana Ursynusa przybyłego wraz z Palemonem na Litwę. W następnych wiekach w oficjalnej tytulaturze Sołłohubów występowała fraza „z Ursyna” odnosząca się do wymienionej postaci[2].
Jeden z Sołłohubów przyjął na siebie i sukcesorów herb Prawdzic podczas sejmu horodelskiego w 1413 roku[3].
Jerzy (Jurij) Sołłohub, wojewoda smoleński, który bronił tego miasta przeciw Moskwie podczas oblężenia smoleńska w 1503 roku[3] skutecznie odpierając wrogie wojska. Przed wielkim księciem Wasylem III, został zmuszony do poddania twierdzy w 1514 roku i otrzymał możliwość decydowania o swych dalszych losach. Postanowił wrócić do I Rzeczypospolitej, zdaje się to świadczyć, że nie był czynnym uczestnikiem spisku zmierzającego do poddania miasta i nie czuł się winny zdrady. Ze związku z księżną Ludomiłą ze Świrskich, pozostawił trzech synów[4].
Jan Michał Sołłohub, który dzięki małżeństwu z Heleną z Szamowskich w 1706 r., rozpoczął swoją świetną karierę polityczną i doszedł godności podkomorzego gostyńskiego, podskarbiego wielkiego litewskiego, a następnie wojewody brzeskiego[5]. Koneksje wyprowadziły ród Jana Michała do najbardziej wpływowych w Rzeczypospolitej, jego dochody sięgały ponad 1.000.000 zł pl., co można przeliczyć na teoretyczną możliwość zakupu 24 Zamków w Oporowie rocznie[6].
Linia Hrabiowska
edytuj
Jan Michał Sołłohub ze względu na posiadane wielkie latyfundium ziemskie był hrabią[7], lecz prawo do tytułu hrabiowskiego zostało im potwierdzone po linii Jana Michała Sołłohuba(1747–1812), która wymarła na terenach Polski w XIX wieku.
W dekrecie cesarza Aleksandra II, przekazanym Senatowi Rządzącemu (27 lutego 1861 r.), napisano: „Protekcjonalny, na najbardziej uległą prośbę generała dywizji Lwa, faktycznego radcy stanu w randze szambelana Sądu Najwyższego, kapitana Mikołaja I, wdowa po radnym dworu Lwie Sołłogubowie, wraz z jego młodym synem Fiodorem, dozwolone jest, aby wszystkie wymienione osoby i ich potomkowie nazywali się hrabiami w Rosji, bez przedstawiania dokumentów potwierdzających ten tytuł, zagubionych przez ich przodków podczas niefortunnych zamieszek, które wydarzyło się w Polsce i na Litwie.” Statut godności hrabiowskiej Iwanowi Antonowiczowi Sołłogubowi podpisano 8 lipca 1867 r., a herb zatwierdzono 5 listopada 1866 r.[8].
Przedstawiciele
edytuj- Jerzy (Jurij) Sołłohub – wojewoda smoleński
- Jan Michał Sołłohub (zm. 1748) – podskarbi wielki litewski, wojewoda brzeskolitewski, łowczy wielki litewski, podkomorzy gostyniński
- Józef Antoni Sołłohub – wojewoda witebski
- Jan Michał Sołłohub (1747–1812) – generał w służbie rosyjskiej, generał adiutant króla Stanisław Augusta i starosta sannicki
- Antoni Sołłohub – generał artylerii litewskiej, pułkownik Jego Królewskiej Mości
- Władimir Sołłogub – rosyjski hrabia, pisarz
-
-
-
-
-
Helena Sołłohub z Szamowskich
.jpg)
.jpg)
._%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%B1_(%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F)_(XVIII).jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ Daniel Szamowski, Pożegnanie bez rozstania odchodzącey z ziemię do nieba Matki Boskiey w oktawę przy solenney w niebowzięcia uroczystości konkluzyi, w Archipresbiteralnym in circulo stołecznego Miasta Krakowskiego Kościele z Kaznodzieyskiey ambony w roku 1718 ogłoszone. Iasnie Wielmoznemv IMci Panu Janowi Sołłohubowi Deputatowi Jaśnie Oświeconego Trybunału Koronnego, Cześnikowi Xięstwa Zmudzkiego, Pułkownikowi Wosk J.K.M. y W. Xięstwa Litewskiego przy życzliwym powitaniu przez Xiędza Daniela od S. Stanisława Scholarum Piarum na ten czas Krakowskiego, a teraz Prześwietney Kolegiaty Łowickiey Kaznodzieię, w roku 1719 ofiarowane, Schol. Piarum, 1719, skan 2 [dostęp 2024-08-05].
- ↑ Sidus Sarmatiae Splendore Familiae Et virtutum ornamentis Conspicuum Illustrissimus Excellentissimus Dominus D. Antonio Josephus ... Ursinus Dowoyna Sołłohub ... In conjunctione cum magno fidere ... Brigida Principe Radivillia Palatinide Nowogrodensi ... Auctum ... Anno Domini M. DCC. XL. IV., Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1744, s. 5 [dostęp 2024-08-05].
- ↑ a b Kasper Niesiecki, Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J. Powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych T. 8, Lipsk: Nakładem i drukiem Breitkopfa i Haertla, 1841, s. 455–456 [dostęp 2024-02-16].
- ↑ Jerzy (Jurij) Sołłohub z Iwieńca h. Prawdzic [online], ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2024-01-23] (pol.).
- ↑ Szamowscy [online], witonia-historia.nsfera.pl [dostęp 2024-01-23].
- ↑ Przemysław P. Romaniuk, Jan Michał Sołłohub w: Polski Słownik Biograficzny, t. XL, s. 314
- ↑ JOANNES IN VINCULIS MORTIS, ILLUSTRISSIMUS, EXCELLENTISSIMUS DOMINUS, D. Comes in Ila, Iwieniec, Horyhorki URSINUS DOWOYNA SOŁŁOHUB PALATINUS BRESTENSIS, Olim Famæ, Honoris, Magnitudinis PRÆCURSOR, Nunc Communis Mortalium Fortunæ SUCCESSOR, ILLUSTRISSIMO, EXCELLENTISSIMO DOMINO JOSEPHO, URSINO, DOWOYNA SOŁŁOHUB CASTELLANO SAMOGITIÆ, ac ILLUSTRISSIMO, EXCELLENTISSIMO DOMINO ANTONIO, URSINO, DOWOYNA SOŁŁOHUB GENERALI ALTILLERIÆ, CAPITANEO Jeźierzyscensi, Hæredibus Paterni Nominis & Honoris, Sub atratam Parentalis luctûs Pompam, Mæstissimis Filiis, in viva posteritatis memoria, post fata superstes PRÆSENTATUS, atq[ue] utì Patriæ, Religionisq[ue], pupilla, lachrymis populi, voce lugubris svadæ, minimæ Societatis JESU Collegii Minscensis DEPLORATUS, Annó Domini MDCCXLIX., Typis S. R. M. Academia Societatis Jesu,, s. 1 [dostęp 2024-08-05] (lit.).
- ↑ Сост. граф Александр Бобринский. Дворянские роды, внесенные в Общий Гербовник Всероссийской Империи: в 2-х т. – СПб, тип. М. М. Стасюлевича, 1890. Автор: Бобринский, Александр Алексеевич (1823–1903). Соллогубы. Часть II. Сологубовы. стр. 431-432. Графы Соллогубы. стр. 528-529.