Salicylan choliny
Salicylan choliny (łac. cholini salicylas) – organiczny związek chemiczny z grupy salicylanów, sól kwasu salicylowego i choliny. Jest dobrze tolerowany przez organizm. Działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo (słabiej). Dlatego też jest stosowany w pediatrii, w długotrwałej terapii stanów zapalnych jamy ustnej, uszu czy nosa, po ekstrakcji zębów, a także w chorobie reumatycznej[2].
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
C12H19NO4 | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
241,28 g/mol | ||||||||||||||||||||
Wygląd |
jasnożółte ciało stałe[1] | ||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||
DrugBank | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||
ATC | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
|
Mechanizm działania
edytujMechanizm działania polega na nieselektywnym hamowaniu cyklooksygenazy co skutkuje zmniejszeniem syntezy i uwalniania prostaglandyn. Hamowana jest również synteza tromboksanu i prostacykliny. Dodatek choliny powoduje zwiększenie wydzielania śliny, co uzupełnia efekt przeciwzapalny preparatu w pastylkach. Dodatkowo cholina poprzez tworzenie soli z kwasem salicylowym obniża jego właściwości drażniące błonę śluzową żołądka. Związek wykazuje także słabe działanie miejscowo odkażające.
Wskazania
edytuj- stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej i gardła
- stany zapalne dziąseł i tkanek przyzębia
- nadżerki i owrzodzenia jamy ustnej
- ból i obrzęk gardła towarzyszący stanom zapalnym
- wspomagająco w antybiotykoterapii zakażeń błony śluzowej jamy ustnej i gardła
- ostre zapalenie ucha środkowego, błony bębenkowej oraz przewodu słuchowego zewnętrznego.
Przeciwwskazania
edytujNadwrażliwość na substancję, salicylany i inne leki z grupy NLPZ
- dodatkowo dla postaci w pastylkach: obecność żylaków przełyku (ryzyko krwotoku)
- dodatkowo dla postaci kropli do uszu: perforacja błony bębenkowej
- dodatkowo dla postaci żelu na dziąsła: wiek poniżej 3 lat
Ostrzeżenia specjalne
edytuj- Ostrożnie stosować u osób ze stanami zapalnymi przewodu pokarmowego, chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, astmą oskrzelową.
- Pastylek z cukrem nie należy stosować u pacjentów z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy, a także zachować ostrożność przy ich podawaniu u osób z cukrzycą oraz ze skłonnością do próchnicy.
- Pastylki bez cukru nie powinny być stosowane u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją fruktozy oraz u osób z fenyloketonurią ze względu na zawartość aspartamu.
- U dzieci poniżej 12 roku życia wskazania do podania salicylanów powinny być ustalone przez lekarza ze względu na możliwość wystąpienia zespołu Reye’a.
- Nie zaleca się stosowania preparatu w ciąży. W okresie karmienia piersią może być stosowany jedynie w przypadku zdecydowanej konieczności, gdy przewidywane korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu lub karmionego dziecka.
Interakcje
edytujSalicylan choliny podany w postaci pastylek osłabia działanie stosowanych równocześnie leków z grupy NLPZ. Nasila działanie leków uspokajających i nasennych. Potęguje działanie leków przeciwzakrzepowych i przeciwcukrzycowych. Steroidowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwzakrzepowe, fibrynolityczne, hamujące agregację płytek podawane jednocześnie z salicylanami mogą nasilać ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego.
Działania niepożądane
edytujDla leku w postaci żelu na dziąsła może wystąpić krótkie, przemijające pieczenie, natomiast dla postaci kropli do uszu obserwowano miejscowe reakcje nadwrażliwości (zaczerwienienie i świąd skóry) oraz uszkodzenie słuchu u osób z perforacją błony bębenkowej.
Po przyjęciu pastylek zaobserwowano rzadko reakcje alergiczne (zaczerwienienie skóry i wysypki, kaszel, uczucie zatkania nosa, obrzęk twarzy, języka, warg, trudności w połykaniu lub oddychaniu), uszkodzenie błony śluzowej przewodu pokarmowego (ból brzucha, wymioty, krwawienia) i bardzo rzadko u dzieci poniżej 12. roku życia wystąpienie zespołu Reye’a.
Dawkowanie
edytuj- Pastylki: dorośli i dzieci powyżej 12. rż. ssać po 1 pastylce 4-6 razy dziennie
- Krople do uszu: dorośli zwykle 3-4 krople do przewodu słuchowego zewnętrznego 3-4 razy na dobę
- Żel do stosowania na dziąsła: 2-3 razy dziennie niewielką ilość żelu nanosić na miejsca chorobowo zmienione, lekko wcierając przez ok. 2 minuty. Przez około 30 minut po zastosowaniu nie należy przyjmować żadnych napojów i pokarmów.
Preparaty
edytujCholinex (GlaxoSmithKline Pharmaceuticals, pastylki), Sachol żel stomatologiczny (Jelfa, żel), Otinum (ICN Polfa Rzeszów, krople).
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Salicylan choliny (nr 43785) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-09-22]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ S. Janiski , A. Fiebig , M. Sznitowska , Farmacja stosowana. Podręcznik dla studentów farmacji, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 719, ISBN 978-83-200-3778-4 .
Bibliografia
edytuj- Pharmindex: kompendium leków, Warszawa: UBM Medica Polska, 2011, s. 1280, ISBN 978-83-62078-02-8 .