Sławosz Uznański-Wiśniewski
Sławosz Uznański-Wiśniewski[1] (ur. 12 kwietnia 1984[2] w Łodzi) – polski inżynier, naukowiec Europejskiej Agencji Kosmicznej[3].
 Sławosz Uznański-Wiśniewski (2023) | |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Sławosz Uznański |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
12 kwietnia 1984 |
| Zawód, zajęcie |
inżynier, naukowiec, astronauta |
| Tytuł naukowy | |
| Edukacja | |
| Alma Mater | |
| Pracodawca | |
| Małżeństwo | |
Młodość i wykształcenie
edytujPochodzi z Łodzi[4][5]. Jest synem Piotra Uznańskiego i Mai Marquardt-Uznańskiej. Absolwent VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Łodzi[6][7]. W 2008 ukończył z wyróżnieniem studia magisterskie na Politechnice Łódzkiej oraz studia magisterskie na Université de Nantes i w tym samym roku otrzymał również dyplom inżynierski na École Polytechnique de l'Université de Nantes[8]. W 2011 roku uzyskał z wyróżnieniem[9] stopień doktora na Université d’Aix-Marseille za pracę dotyczącą konstrukcji odpornych na promieniowanie kosmiczne[8]. Prócz języka ojczystego posługuje się biegle językiem angielskim oraz francuskim[10].
Kariera zawodowa
edytujPodczas studiów doktoranckich pracował jako inżynier ds. efektów promieniowania w STMicroelectronics w Crolles we Francji, koncentrując się na odpornych na promieniowanie europejskich technologiach cyfrowych CMOS do zastosowań kosmicznych[10]. Od 2014 roku był również wolontariuszem recenzującym wiele komercyjnych projektów satelitarnych, takich jak konstelacja ICEYE, a także polskie misje kosmiczne, takie jak PW-Sat2, HyperSat i EagleEye[10]. W 2019 roku pełnił funkcję eksperta technicznego i ewaluatora w ramach unijnego programu finansowania badań naukowych i innowacji Horizon 2020, dokonując przeglądu i oceny europejskich technologii kosmicznych dla Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Badań Naukowych (REA)[10].
Autor książki na temat efektów promieniowania w układach elektronicznych i współautor ponad 50 artykułów naukowych. Prowadził wykłady dotyczące projektowania systemów kosmicznych na międzynarodowych szkołach inżynierskich i był recenzentem wielu projektów satelitów komercyjnych[9].
CERN
edytujW 2011 roku dołączył do Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN) w Genewie w Szwajcarii. Do jego obowiązków należało m.in. prowadzenie kampanii testów radiacyjnych w obiektach testowych ESA w celu kwalifikacji komponentów i systemów elektronicznych do użytku w kosmosie i w akceleratorach[10]. Specjalizował się w projektowaniu elektroniki pracującej w akceleratorach, projektował m.in. system sterowania mocą Wielkiego Zderzacza Hadronów (LHC)[8].
W 2013 roku został mianowany kierownikiem projektu i starszym inżynierem ds. niezawodności systemów elektronicznych. Był odpowiedzialny za stworzenie odpornego na promieniowanie systemu sterowania konwerterem mocy, który od 2017 roku stanowi kluczową część LHC[10].
W latach 2018–2020 był inżynierem odpowiedzialnym za całodobową pracę i optymalne funkcjonowanie Wielkiego Zderzacza Hadronów[3][10].
ESA
edytujWziął udział w rekrutacji do Europejskiego Korpusu Astronautów, rozpoczętej przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) w marcu 2021 roku. Spośród 22,5 tys. osób, w tym 549 z Polski, ESA wybrała 17 astronautów, w tym 11 rezerwistów, którzy w razie potrzeby mogą być powołani do korpusu podstawowego. Uznański znalazł się w tej drugiej grupie[8].
28 czerwca 2023 roku działające przy premierze Centrum GovTech poinformowało, że Uznański, jako drugi Polak w historii, poleci w kosmos[11]. 1 września 2023 roku dołączył do Europejskiego Korpusu Astronautów jako astronauta projektowy ESA[3][10], wtedy też rozpoczęło się jego szkolenie w Europejskim Centrum Astronautów[12]. 30 września 2023 roku minister rozwoju i technologii Waldemar Buda poinformował, że Uznański może rozpocząć misję już w sierpniu 2024 roku, a oficjalna data lotu powinna być znana w listopadzie[13].
5 sierpnia 2024 roku ESA oficjalnie ogłosiła, że Uznański weźmie udział w misji Ax-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną jako specjalista misji[14]. Przeprowadzi on 13 eksperymentów i badań zaprojektowanych przez polskich inżynierów i naukowców w ramach ogłoszonej 2 grudnia 2024 roku[15] polskiej misji technologiczno-naukowej Ignis. Będą dotyczyć m. in. działania zaawansowanych jednostek AI w warunkach niskiej grawitacji, wpływu długotrwałego pobytu w kosmosie na zdrowie psychiczne człowieka, czy też wykorzystania mikroglonów w przyszłych misjach kosmicznych i medycynie kosmicznej[16].
Wyróżnienia
edytuj- Jubileuszowy medal na 600-lecie Łodzi (2023)[17]
Życie prywatne
edytujW 2025 wziął ślub z posłanką Aleksandrą Wiśniewską i przyjął dwuczłonowe nazwisko[18].
Przypisy
edytuj- ↑ Posłanka KO i astronauta wzięli ślub [online], TVN24, 5 stycznia 2025 [dostęp 2025-01-05].
- ↑ Dr Sławosz Uznański opowiada, jak został polskim astronautą rezerwowym ESA. Kim jest naukowiec? [online], TOK FM [dostęp 2022-11-27] (pol.).
- ↑ a b c Sławosz Uznański z Polski odbędzie szkolenie jako astronauta projektowy w Europejskim Centrum Astronautów (EAC) [online], esa.int, 21 września 2023 [dostęp 2023-10-21] (pol.).
- ↑ Sławosz Uznański został rezerwowym astronautą ESA. Czy doczekamy się drugiego Polaka w kosmosie? [online], www.national-geographic.pl [dostęp 2022-11-26] (pol.).
- ↑ Telewizja Polska S.A, Łodzianin, Sławosz Uznański wśród astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA [online], lodz.tvp.pl [dostęp 2022-11-24] (pol.).
- ↑ Astronauta z Łodzi na Politechnice Łódzkiej [ZDJĘCIA], [w:] Radio Łódź [online], 12 stycznia 2023.
- ↑ Anna Gronczewska, Sławosz Uznański, łódzki astronauta spotkał się ze studentami Politechniki Łódzkiej, [w:] Dziennik Łódzki [online], 12 stycznia 2023.
- ↑ a b c d Kamil Deresz Tomasz Ulanowski, Polski naukowiec Sławosz Uznański astronautą rezerwowym Europejskiej Agencji Kosmicznej [online], wyborcza.pl, 23 listopada 2022 [dostęp 2022-11-24] (pol.).
- ↑ a b Minister Buda o wyborze Polaka do grona astronautów ESA: to ważny dzień dla polskiego sektora kosmicznego [online], Nauka w Polsce [dostęp 2022-11-24] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Sławosz Uznański [online], esa.int [dostęp 2023-10-21] (ang.).
- ↑ Sławosz Uznański drugim Polakiem w historii, który poleci w kosmos [online], PAP, 28 czerwca 2023 [dostęp 2023-10-21] (pol.).
- ↑ Sławosz Uznański from Poland to train as a project astronaut at the European Astronaut Centre. www.esa.int, 2023-09-07. [dostęp 2023-09-09]. (ang.).
- ↑ Kiedy drugi Polak poleci w kosmos? Być może już w przyszłym roku [online], TVN24, 30 września 2023 [dostęp 2023-10-21] (pol.).
- ↑ ESA project astronaut from Poland to Join Axiom Mission 4 [online], www.esa.int [dostęp 2024-08-10] (ang.).
- ↑ IGNIS – pierwsza polska misja na Międzynarodową Stację Kosmiczną - POLSA - Polska Agencja Kosmiczna [online], 2 grudnia 2024 [dostęp 2024-12-08] (pol.).
- ↑ Eksperymenty - POLSA - Polska Agencja Kosmiczna [online], 5 grudnia 2024 [dostęp 2024-12-08] (pol.).
- ↑ Lista medalistów z okazji 600-lecia Łodzi – Muzeum Miasta Łodzi [online], muzeum-lodz.pl [dostęp 2025-01-04].
- ↑ Astronauta Sławosz Uznański wziął ślub w Łodzi! Jego żoną jest znana posłanka! [ZDJĘCIA] [online], lodz.pl, 4 stycznia 2025 [dostęp 2025-01-04].