Rumowisko Babiej Góry

Rumowisko Babiej Góryrumowisko skalne w szczytowych partiach masywu Babiej Góry, największe w całych Beskidach Zachodnich. Zwarte rumowisko rozciąga się na wysokości powyżej około 1650 m, w niektórych miejscach wdziera się niżej w języki żlebów. Luźniejsze rumowisko w postaci pasów skał ciągnie się aż do górnej granicy lasu, w niektórych miejscach jeszcze niżej, już w lasach, dochodząc do wysokości ok. 900 m[1]. Na zachodnich stokach Diablaka rumowisko skalne ma postać tzw. Tablic Zejsznera[2]. Tutaj urywa się ono dość nagle na wysokości około 1700 m, czego przyczyną jest nagłe złagodzenie spadku[1] (na tej wysokości stromy stok Diablaka przechodzi w wypłaszczenie Pośredniego Grzbietu[3]). Na południowych stokach, które są łagodne i nachylone zgodnie z nachyleniem warstw skał, rumowisko dochodzi do wysokości 1680 m nie tworząc zwartej pokrywy. Na również łagodnych stokach wschodnich dochodzi do wysokości 1710, przy czym początkowo zwarte rumowisko przechodzi tutaj stopniowo w luźne bloki skalne[1].

Rumowisko Babiej Góry składa się z ostrokrawędzistych głazów i bloków piaskowca magurskiego. Najczęściej mają one kształt zbliżony do prostokąta lub kwadratu i długość 0,5–1 m. Wielkość skał ma związek z kątem nachylenia stoków; największe bloki znajdują się na stromych stokach północnych i zachodnich. Bloki ułożone są chaotycznie, jeszcze w latach 40. XX wieku nie była znana grubość rumowiska[1].

Rumowisko to powstało w wyniku wietrzenia, przy czym największą rolę odegrało wietrzenie mechaniczne: zamróz i nasłonecznienie. Woda wnikając w liczne spękania piaskowca po zamarznięciu zwiększała objętość powodując rozsadzania skał. W niższych położeniach górskich i na mniej stromych stokach z powstającego w wyniku wietrzenia drobnego szutru i piasku zwietrzelinowego tworzy się gleba stabilizowana przez rośliny. Z powodu wyższego położenia w partiach szczytowych masywu Babiej Góry mechaniczne czynniki wietrzenia działały silniej, równocześnie brak szaty roślinnej uniemożliwiał zatrzymywanie drobnych produktów wietrzenia, które były zdmuchiwane przez wiatr i wypłukiwane przez wodę. Rumowisko Babiej Góry jest żywe – nadal trwa jego powstawanie i rozprzestrzenianie się[1].

Spornym pozostaje zagadnienie, czy rumowisko Babiej Góry jest ustablizowane, czy też spełza ciągle w dół. Występowanie na jego obrzeżach drobniejszych skał zdaje się potwierdzać, że spełza. Odbywa się to jednak bardzo powoli z powodu małego nachylenia stoków i ostrokrawędzistych skał[1].

Polska część rumowiska Babiej Góry znajduje się w granicach wsi Zawoja w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Zawoja[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Mieczysław Klimaszewski, Osobliwości skalne w Beskidach Zachodnich, „Wierchy” (17), 1947.
  2. Stanisław Figiel, Piotr Krzywda, Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, s. 250–257, ISBN 83-89188-59-7.
  3. a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-11-24].