Roman Korab-Żebryk
Roman Korab-Żebryk, ps. „Korab”, „Korabiewicz”, „Robak” (ur. 7 stycznia?/20 stycznia 1916 w Homlu, zm. 4 lipca 2004[1][2] w Warszawie) – polski prawnik i historyk, oficer Armii Krajowej, dowódca 1 Wileńskiej Brygady AK, doktor nauk humanistycznych (1974).
| Data i miejsce urodzenia |
20 stycznia 1916 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 lipca 2004 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
dowódca 1 Wileńskiej Brygady AK |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujMaturę zdał w wieku 17 lat. W 1938 ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego[3]. Od września 1938 odbywał kursy Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 1 Dywizji Piechoty Legionów. Podczas kampanii wrześniowej był dowódcą plutonu strzeleckiego, dwukrotnie ranny. Udało mu się uniknąć niewoli radzieckiej i poprzez Lwów i Lidę powrócił do Wilna. Mieszkał z rodziną w domku w Ponarach i pracował w browarze. Na przełomie 1939 i 1940 zaczął działać w lokalnych strukturach Związku Walki Zbrojnej. 20 stycznia 1943 został awansowany na podporucznika. W czasie trwania na Wileńszczyźnie akcji „Burza” został skierowany do 1 Wileńskiej Brygady AK. W dniach 13–17 lipca 1944 pełnił funkcję ostatniego komendanta brygady[4]. Po rozbrojeniu brygady został aresztowany przez NKWD wraz z grupą oficerów wileńskiej AK. Śledztwo przeszedł na Łukiszkach, a następnie był więziony w obozie w Riazaniu[3].
Do Polski powrócił w grudniu 1947 razem z płk. Aleksandrem Krzyżanowskim i grupą jego oficerów[3]. Osiedlił się w Warszawie. Zaczął wówczas odnawiać kontakty z byłymi żołnierzami Okręgu Wileńskiego AK. Wielokrotnie wzywany był na przesłuchania. Nie zezwolono mu także na rozpoczęcie aplikacji adwokackiej. W 1950 zwolniono go ze stanowiska asystenta w Katedrze Prawa Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Od połowy lat 50. gromadził materiały do historii wileńskiej AK. Wszedł do Zespołu Historycznego ppłk. dypl. Adama Szydłowskiego „Poleszuka” mającego opracować dzieje Okręgu Wileńskiego AK.
W 1974 obronił doktorat na podstawie rozprawy ukazującej genezę i przebieg operacji „Ostra Brama”[3]. W 1988 dzięki stypendium Fundacji Lanckorońskich przeprowadził trzymiesięczne badania naukowe w Londynie.
Korab-Żebryk pochowany został na Powązkach Wojskowych[3] (kwatera D18-L08-7)[2].
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[3]
- Krzyż Walecznych[3]
Publikacje
edytuj- Operacja wileńska AK. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1985. ISBN 83-01-04946-4.[5]
- Biała Księga w obronie Armii Krajowej na Wileńszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1991. ISBN 83-222-0699-2.[6]
Przypisy
edytuj- ↑ Alfabetyczny spis zmarłych. Nazwiska z zakresu Kora-Korn. Nekrologi Warszawskie. [dostęp 2022-03-20]. (pol.).
- ↑ a b Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- ↑ a b c d e f g ppor. Roman Żebryk ps. „Korab” [online] [dostęp 2019-07-13].
- ↑ Tadeusz Krzymowski, Powojenne przemiany w Polsce – fakty i mity [online], tygodnikprzeglad.pl, 9 czerwca 2019 [dostęp 2019-07-13].
- ↑ Operacja wileńska AK [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2019-07-13].
- ↑ Biała Księga w obronie Armii Krajowej na Wileńszczyźnie [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2019-07-13].