Ratusz w Grodkowie
Ratusz w Grodkowie – klasycystyczny budynek stojący na grodkowskim rynku, wzniesiony w 1840 według projektu Philippiego. Obecnie jest siedzibą Urzędu Stanu Cywilnego i kilku innych instytucji publicznych[1].
 nr rej. 1289/66 z 13.04.1966
| |
 Ratusz widziany od strony południowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Rynek 1 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Philippi |
| Wysokość całkowita |
36 m |
| Kondygnacje |
3 |
| Ukończenie budowy |
1840 |
| Zniszczono |
1945 |
| Odbudowano |
1948 |
Położenie na mapie Grodkowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu brzeskiego  | |
Położenie na mapie gminy Grodków  | |
 50°41′54″N 17°23′06″E/50,698333 17,385000
| |
Historia
edytujPierwszy ratusz został wzniesiony na przełomie XIV i XV wieku. W czasach późniejszych budowla ta była kilkakrotnie niszczona w pożarach i odbudowywana[1]. W roku 1577 wzniesiono stojącą do dnia dzisiejszego wieżę, a w roku 1668 nakryto ją hełmem[1]. W latach 1833 i 1836, pod nadzorem mistrzów murarskich J. Fleischera i F. Plandera, wieża była restaurowana[1]. W 1833 budynek spłonął w ogromnym pożarze miasta[2]. Obecny ratusz zbudowany został w 1840 według projektu architekta Philippiego z Opola, przy wykorzystaniu ocalałej z pożaru wieży[2]. W wyniku działań wojennych w 1945 ratusz został zniszczony[3]. Odbudowano go w 1948[3]. Po wojnie budowla była kilkakrotnie odnawiana[1], m.in. wykonano nowe pokrycie miedziane o formach neobarokowych w 1964[4].
Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z 13 kwietnia 1966 ratusz został wpisany do rejestru zabytków, pod numerem 1289/66[5].
Architektura
edytujRatusz jest późnoklasycystyczną budowlą wzniesioną na planie prostokąta, na bokach fasady są dwa wydatne ryzality, a na ścianie przeciwległej jest trzeci, znacznie mniejszy[1]. Najstarszą częścią ratusza jest wieża gotycko–renesansowa o wysokości 36 metrów, w dolnej części czworoboczna z kamiennymi szczycikami, wyżej przechodząca w ośmiobok zwieńczony tralkową galeryjką, ponad którą jest barokowy hełm z prześwitem[1][6]. Poza wieżą z poprzedniego ratusza zachował się ostrołukowy gotycki portal z XVX wieku, znajdujący się w północnej części ratusza, oraz gotyckie sklepienia kolebkowe i niektóre sale przyziemia[1]. W sieni znajduje się tablica z inskrypcją i herbem biskupa Baltazara Promnitza[2], a przed ratuszem stoi popiersie Józefa Elsnera, który urodził się w Grodkowie[7].
Galeria
edytuj-
Widok od strony południowo-wschodniej -
Widok od strony północno-zachodniej -
Fasada ratusza -
Prawy ryzalit fasady -
Lewy ryzalit fasady -
Ratusz w 2007 przed renowacją
_ID_609916.jpg)
_ID_609916.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Roman Pawlak: Zabytkowe ratusze. Warszawa: MUZA SA, 2003, s. 180 i 181. ISBN 83-7200-991-0.
- ↑ a b c Wratislaviae Amici. [dostęp 2014-07-11].
- ↑ a b Rynek i ratusz w Grodkowie. Tropter. [dostęp 2019-10-17].
- ↑ Obiekty zabytkowe Gminy Grodków (pow. brzeski, woj. opolskie). Relikt. [dostęp 2019-10-17].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 9.
- ↑ Ratusz w Grodkowie. Polskie Szlaki. [dostęp 2019-10-17].
- ↑ Wratislaviae Amici. [dostęp 2014-07-11].
Bibliografia
edytuj- Pawlak R., Zabytkowe ratusze, Warszawa, MUZA SA, 2003, ISBN 83-7200-991-0.