Paweł Cygler
Paweł Szczęsny Cygler (ur. 13 grudnia 1893 w Piotrkowie, zm. wiosną 1940 w Kijowie) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
 mjr w st. spocz. Paweł Szczęsny Cygler zdjęcie z 16.03.1937 | |
 major piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 grudnia 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
23 pułk piechoty |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujUrodził się 13 grudnia 1893 w Piotrkowie jako syn Mikołaja i Anastazji z Soleckich[1].
Służył w Legionie Puławskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, jako były żołnierz Armii Imperium Rosyjskiego, został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu podporucznika[2]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[3][4]. W 1923, 1924 był przydzielony do 23 pułku piechoty w garnizonie Włodzimierz Wołyński[5][6]. Został awansowany do stopnia majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927[7][8]. W maju 1927 został wyznaczony w 23 pp na stanowisko oficera przysposobienia wojskowego[9].
W kwietniu 1928 został przeniesiony do 59 pułku piechoty w Inowrocławiu na stanowisko dowódcy II batalionu[10][11]. W październiku 1931 został przeniesiony na stanowisko oficera placu w Tarnowie. W 1932 zajmowane przez niego stanowisko służbowe otrzymało nazwę „komendant placu”[12]. W marcu 1934 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V[13]. Na podstawie orzeczenia Komisji Wojskowo–Lekarskiej przy Ministrze Spraw Wojskowych dla wojskowych zawodowych z dnia 16 maja 1934, z dniem 31 lipca 1934 przeniesiony w stan spoczynku[14][15]. Ostatnio zamieszkały w Łucku[1].
Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej 1939 i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez UNKWD rejonu sarneńskiego. Śledztwo wszczęto 8 kwietnia 1940, oskarżony z § 54-13. Więziony w Równem skąd 31 maja 1940 wywieziony do więzienia w Kijowie; akta śledcze 12 maja 1940 przekazano do Kijowa (NKWD USRR), a następnie 28 maja 1940 do NKWD ZSRR[1]. Na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 67/1-113 oznaczony numerem 3164)[16]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Życie osobiste
edytuj7 września 1927 w kościele parafialnym w Chełmie zawarł związek małżeński z Julią Ładysławą z Łupińskich (ur. 25 września 1904, zm. 18 kwietnia 1963). Z tego związku dnia 13 czerwca 1928 urodził się syn Paweł Antoni Cygler. [17].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Niepodległości – 16 marca 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[18], zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości[19]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[14]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[14]
- Odznaka I Korpusu dla byłych żołnierzy Legionu Puławskiego[14]
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929[20]
- Medal Zwycięstwa[14]
- Order Świętego Stanisława III klasy z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie)[14]
- Odznako-wstążeczka amarantowa Legii Honorowej I klasy (III Republika Francuska)[14]
Awans pośmiertny
edytuj7 kwietnia 2022 sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz, działając z upoważnienia ministra obrony narodowej, mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[21].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c "Śladami zbrodni katyńskiej". Warszawa: Centralne Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji RP, 1998, s. 392 poz. 113.
- ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: 1922, s. 18.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 410.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 354.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 191.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 180.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 180.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927, s. 118, 119 lok. 21.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927, s. 144.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928, s. 137.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 73.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 29, 509.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934, s. 133.
- ↑ a b c d e f g Dokumenty z Centralnego Archiwum Wojskowego otrzymane z Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 281.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 14. [dostęp 2015-06-17].
- ↑ Urząd Stanu Cywilnego – duplikat księgi aktów małżeństwa nr 83 z roku 1927.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 33.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 239.
- ↑ Decyzja Nr 1019/KADR Ministra Obrony Narodowej z 7 kwietnia 2022.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.