Nikanor (Klemientjewski)

Nikanor, imię świeckie Nikołaj Stiepanowicz Klemientjewski (ur. 15 listopada?/26 listopada 1787 w Siergijew Posadzie, zm. 5 września?/17 września 1856 w Petersburgu) – rosyjski biskup prawosławny.

Nikanor
Nikołaj Klementjewski
Metropolita nowogrodzki, petersburski, estoński i fiński
Ilustracja
Kraj działania

Imperium Rosyjskie

Data i miejsce urodzenia

26 listopada 1787
Siergijew Posad

Data i miejsce śmierci

17 września 1856
Petersburg

Metropolita nowogrodzki, petersburski, estoński i fiński
Okres sprawowania

1848–1856

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Inkardynacja

Eparchia nowogrodzka, petersburska, estońska i fińska

Śluby zakonne

kwiecień 1812

Diakonat

1812

Prezbiterat

1812

Chirotonia biskupia

28 marca 1826

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

28 marca 1826

Życiorys

edytuj

Był synem proboszcza parafii Zaśnięcia Matki Bożej w Siergijew Posadzie. W 1797 rozpoczął naukę w seminarium duchownym przy Ławrze Troicko-Siergijewskiej, którą ukończył w 1809. W tym samym momencie podjął pracę wykładowcy w seminarium. W kwietniu 1812 złożył wieczyste śluby zakonne, przyjmując imię Nikanor. W tym samym roku zostawał kolejno hierodiakonem i hieromnichem. W lipcu 1813 przeniesiony do monastyru Dońskiego w Moskwie. 31 października 1814 wrócił do Ławry Troicko-Siergijewskiej jako jej przełożony, archimandryta. Łączył tę funkcję z zadaniami przełożonego monasteru Swiato-Wifańskiego. W 1818 wyznaczony na rektora seminarium duchownego w Siergijew-Posadzie, gdzie równocześnie wykładał teologię. Został natomiast przeniesiony do Monasteru Gołutwińskiego w Kołomnie. Po pół roku ponownie przeniesiony do Monasteru Wysoko-Pietrowskiego w Moskwie[1].

28 marca 1826 miała miejsce jego chirotonia na biskupa rewelskiego, wikariusza eparchii petersburskiej. Wyznaczono go również na przełożonego Nadmorskiej Pustelni Trójcy Świętej i św. Sergiusza. W sierpniu 1831 przeniesiony na katedrę kałuską, zaś 5 września 1834 – mińską. Rok później podniesiony do godności arcybiskupiej. 28 stycznia 1840 mianowany arcybiskupem wołyńskim i żytomierskim. Tradycyjnie łączył tę godność z funkcją przełożonego Ławry Poczajowskiej. Od 17 stycznia 1843 był równocześnie biskupem warszawskim i nowogieorgijewskim[1]. Łącząc zarząd zamożnej eparchii wołyńskiej i ubogiej, erygowanej trzy lata wcześniej eparchii warszawskiej, biskup Nikanor miał za zadanie wzmocnić pozycję i wewnętrzną organizację tej drugiej[2]. Jako biskup miński, a następnie wołyński szczególnie angażował się w nawracanie unitów na prawosławie[1].

4 listopada 1848 przeniesiony na katedrę nowogrodzką, petersburską, estońska i fińską, zaś 20 listopada podniesiony do godności metropolity. W Petersburgu rozpoczął prace nad sporządzeniem pełnego opisu obiektów kompleksu ławry św. Aleksandra Newskiego. Jego rola w zarządzaniu Rosyjskim Kościołem Prawosławnym była ograniczona. Chociaż tytularnie był pierwszym spośród biskupów zasiadających w Świątobliwym Synodzie Rządzącym, całkowicie podporządkowywał się świeckiemu oberprokuratorowi Synodu, podobnie jak jego poprzednik, metropolita Antoni[3]. Zmarł w 1856 i został pochowany pod królewskimi wrotami cerkwi Świętego Ducha w kompleksie cerkwi ławry[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Biografia w serwisie prawosławia rosyjskiego. [dostęp 2016-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-17)].
  2. W. Pietruszko: Warszawskaja Jeparchija. W: Prawosławnaja Encikłopiedija. T. VII. Moskwa: Cerkowno-Naucznyj Centr „Prawosławnaja Encikłopiedija”, s. 8. ISBN 1-57231-718-3.
  3. G. Freeze, The Parish Clergy in Nineteenth-Century Russia. Crisis, Reform, Counter-Reform, Princeton University Press, Princeton 1983, s.23