Marzena Kipiel-Sztuka
Marzena Ewa Sztuka[1] z domu Kipiel[2] (ur. 19 października 1965 w Legnicy, zm. 9 czerwca 2024 w Wałbrzychu) – polska aktorka, której popularność przyniosła rola Haliny Kiepskiej w serialu Świat według Kiepskich (1999–2022).
Marzena Kipiel-Sztuka (2016) | |
Imię i nazwisko |
Marzena Ewa Sztuka |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
19 października 1965 |
Data i miejsce śmierci |
9 czerwca 2024 |
Zawód | |
Współmałżonek |
Konrad Sztuka (rozwód), Przemysław Buksakowski (2007–2009) |
Lata aktywności |
1987–2023 |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujJej ojciec, Adam Kipiel (1931–1990), pochodził ze Starego Solca[3][4][5]. Matka, Irena Kipiel (1933–1995), zmarła na raka po półrocznej walce z chorobą[3][4]. Miała o pięć lat młodszą siostrę, Dorotę[4].
Była absolwentką Technikum Budowlanego w Legnicy[6]. W latach 1987–1989 pracowała jako suflerka w Teatrze im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie. W latach 1989–2000 występowała w Teatrze Dramatycznym w Legnicy. W 1991 zdała aktorski egzamin eksternistyczny. W 1993 otrzymała nagrodę Złota Iglica. Przez pół roku śpiewała w Omanie[4], a także pracowała jako sprzątaczka w Monachium[7].
W 1999 zyskała ogólnopolską popularność dzięki roli Haliny Kiepskiej w polsatowskim sitcomie Świat według Kiepskich, w którym występowała do zakończenia jego emisji w 2022[8]. Wiosną 2007 wzięła udział w pierwszej edycji programu Jak oni śpiewają, emitowanego na antenie stacji telewizyjnej Polsat[9]. Koncertowała z autorskim repertuarem pod nazwą Życie nie jest kiepskie[7]. Występowała też w formie stand-upu[7]. W 2023 zagrała w teledysku zespołu SMKKPM pt. „Maradona”[10].
W sierpniu 2014 otrzymała „Kryształowy Granat” dla najkomiczniejszej aktorki sezonu 2013/2014 na XVIII Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu[11]. Przez lata wspierała akcje charytatywne organizowane przez policję z rodzinnej Legnicy[12]. Była jedną z najczęściej wyszukiwanych osób w internecie przez Polaków w 2024 według raportu Google[13].
Odznaczenia
edytujZa wybitne zasługi patriotyczne i działalność dla NSZZ Policjantów otrzymała od tej organizacji Krzyż Niepodległości z Gwiazdą klasy I[12].
Życie prywatne
edytujJej pierwszym mężem był reżyser i producent filmowy Konrad Sztuka (1964–2015), z którym rozwiodła się po dziesięciu latach małżeństwa[14]. Następnie związała się z operatorem filmowym Mariuszem Piesiewiczem, który w 2005 zmarł z powodu wylewu[14]. W 2007 poślubiła Przemysława Buksakowskiego, który zmarł 10 stycznia 2009[14]. Była bezdzietna[5].
Chorowała na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc i depresję[15]. Zmagała się również z chorobą alkoholową i uzależnieniem od papierosów[16][17]. Zmarła 9 czerwca 2024 w hospicjum w Wałbrzychu z powodu choroby nowotworowej[17][18]. Została pochowana 13 czerwca 2024 w grobie rodzinnym na Cmentarzu Komunalnym w Legnicy[19]. Uroczystości pogrzebowe miały charakter świecki[19].
Filmografia
edytujOpracowano na podstawie materiału źródłowego[20][21]:
- 1997: Charakter (tyt. oryg. Karakter)
- 1999–2022: Świat według Kiepskich jako Halina Kiepska
- 2004; 2006: Fala zbrodni
- 2004: jako właścicielka restauracji (odc. 8)
- 2006: jako Danczewska, matka Asi (odc. 52)
- 2004: Pierwsza miłość jako pielęgniarka Jola (odc. 52)
- 2007: Sztuczki jako matka Violki
- 2010: Byzuch 2: Rewizyta jako Marzena
- 2012: Kop głębiej jako Daria Nowak, matka Oli
- 2019: Fighter jako pielęgniarka
- 2019: Sprawiedliwi – Wydział Kryminalny jako Genowefa Kopczyk, żona st. asp. Krzysztofa Kopczyka
- 2021: Kabaret na żywo. Klinika skeczów męczących jako Krystyna Pawłowicz[22]
- 2021: 1:11 jako Janina
- 2021: Miłość jest blisko jako Grażyna Kulikowska
- 2022: Behawiorysta jako ciotka Horsta
Polski dubbing
edytuj- 2016: Jak uratować mamę jako czarownica
Wykonanie piosenek
edytuj- 2002: śpiew w spektaklu telewizyjnym Ballada o Zakaczawiu
Ponadto wielokrotnie wykonywała znane polskie przeboje w serialu Świat według Kiepskich.
Teatr
edytuj- 1990: Szpital rejonowy (reż. Józef Jasielski) – salowa-sanitariuszka
- 1990: Czerwone pantofelki (reż. J. Stańda) – Cyganka
- 1991: Przygody młynka do kawy (reż. T. Krzan) – Tarka
- 1991: Brel (reż. Łukasz Pijewski)
- 1991: Henryk Pobożny (reż. M. Korwin) – Maryja Panna
- 1991: Droga
- 1991: Julia do Williama (reż. Ch. Bihel) – Marta, Abraham
- 1991: Jan Maciej Karol Wścieklica (reż. J. Jasielski) – Valentina de Pellinee
- 1991: Francuska sałatka (reż. Ch. Bihel)
- 1992: Teatr wenecki (reż. Ł. Pijewski) – Nena, służąca
- 1992: Wyspa nutożerców (reż. Ł. Pijewski) – Koko Marimba
- 1992: Miss baśni i bajek (reż. K. Gradowski) – Kaczka
- 1993: Do Europy na czworakach (reż. A. Kusaj)
- 1993: Niema lekcja (reż. J. Koprowski) – służąca
- 1993: Powrót smoka (reż. R. Faraon) – Palula
- 1994: Radio oszołomów (reż. A. Kusaj)
- 1994: Królowa Śniegu (reż. L. Zarembińska) – Rozbójniczka, Wrona, Narcyz, Diabeł
- 1995: Trzej muszkieterowie (reż. J. Głomb)
- 1995: Narkotyki (reż. P. Kamza)
- 1995: Trzej muszkieterowie (reż. J. Głomb) – Milady de Winter
- 1995: Bajka o Latających Kamieniach: Ja i Ty (reż. P. Surmaczyński) – Ziggy
- 1996: Zagraj to jeszcze raz, Sam (reż. W. Krzystek) – Nancy
- 1996: Król Maciuś Pierwszy (reż. G. Kwieciński)
- 1996: Zły (reż. Jacek Głomb)
- 1996: Panna Tutli-Putli (reż. W. Cichy)
- 1997: Don Kichot uleczony (reż. J. Głomb) – pokojówka
- 1997: Młoda śmierć (reż. T. Sobczak)
- 1997: Śpiew masek (reż. R. Skolmowski) – matka
- 1997: Axur, król Ormus (reż. J. Głomb) – Urson
- 1998: Tajemniczy świat braci Grimm (reż. Z. Najmoła) – Krasnoludek I
- 1998: Koriolan (reż. K. Kopka) – Waleria
- 1998: Trzej królowie (reż. Zespół) – II Doktor w piśmie, II Królowa
- 1998: Kordian (reż. P. Kamza) – Matka
Przypisy
edytuj- ↑ Marzena Sztuka. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2024-09-19].
- ↑ Michał Misiorek: Marzena Kipiel-Sztuka: Wiem, że nie mogę się poddać. Są ludzie, którym jestem potrzebna. Plejada.pl, 2022-09-23. [dostęp 2022-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-25)].
- ↑ a b śp. MARZENA SZTUKA. Grobonet. [dostęp 2024-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-15)].
- ↑ a b c d Grunt to rodzinka – Odcinek 55. Ipla. [dostęp 2013-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
- ↑ a b Zrozumieć kobietę – Marzena Kipiel-Sztuka. Ipla. [dostęp 2013-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-03)].
- ↑ Marzena Kipiel – Sztuka. Interia. [dostęp 2013-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-03)].
- ↑ a b c Sandra Kobuszewska: Serialowa Halinka brała życie za rogi. Dwóch mężów odeszło na jej oczach. Onet.pl, 2024-06-09. [dostęp 2024-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-09)].
- ↑ Małgorzata Major: Koniec „Świata według Kiepskich”. Na czym polegał fenomen tego serialu?. Wirtualnemedia.pl, 2022-11-26. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-10)].
- ↑ Edyta Górniak jurorem w nowym show Polsatu. Wirtualnemedia.pl, 2007-02-16. [dostęp 2023-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-18)].
- ↑ Halinka Kiepska jakiej nie znacie w nowym klipie! SMKKPM prezentuje „Maradonę”. Interia, 2023-05-22. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-23)].
- ↑ Kryształowy Granat dla Marzeny Sztuki. Kulturalia.lca.pl, 2014-08-19. [dostęp 2016-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-22)].
- ↑ a b Hanna Szczesiak: Marzena Kipiel-Sztuka to nie tylko Halinka. Mało kto wie, czym się zajmuje. Wirtualna Polska, 2019-08-08. [dostęp 2020-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-08)].
- ↑ Sport, polityka, seriale. Tego szukaliśmy w sieci w 2024 roku. Polskie Radio 24, 2024-12-10. [dostęp 2024-12-10].
- ↑ a b c Damian Brillowski: Złamane życie Marzeny Kipiel-Sztuki. Przeżyła dramat na planie „Świata według Kiepskich”, zmagała się z depresją.... „Viva!”, 2024-06-09. [dostęp 2024-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-11)].
- ↑ Gwiazda „Świata według Kiepskich” zmaga się z chorobą. Święta spędziła samotnie. Onet.pl, 2021-04-08. [dostęp 2024-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-08)].
- ↑ Marzena Kipiel-Sztuka przed śmiercią przebywała w hospicjum. Pogrzeb organizują koledzy z „Kiepskich”. Plejada.pl, 2024-06-10. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-10)].
- ↑ a b Marzena Kipiel-Sztuka chorowała przed śmiercią. Przyjaciele ujawnili, co jej dolegało. Plejada.pl, 2024-06-13. [dostęp 2024-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-13)].
- ↑ Magdalena Tymicka: „Marzenka zmarła w Hospicjum w Wałbrzychu, spędziła tam ostatnie tygodnie. Pięknie się nią opiekowali, Marzenka nie miała pieniędzy i oni pokrywali wszystko. Na pogrzebie będą więc wolontariusze, którzy będą kwestować na rzecz hospicjum. Chcemy...”. Onet.pl, 2024-06-10. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-10)].
- ↑ a b Karolina Grabińska: Nie ma księdza. Tłumy żegnają Kipiel-Sztukę. Wirtualna Polska, 2024-06-13. [dostęp 2024-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-13)].
- ↑ Marzena Kipiel-Sztuka w bazie filmpolski.pl
- ↑ Marzena Kipiel-Sztuka w bazie Filmweb
- ↑ Dwie „Przyjaciółki” gościnnie w „Klinice Skeczów Męczących”. Polsat, 2021-03-05. [dostęp 2024-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-19)].
Linki zewnętrzne
edytuj- Marzena Kipiel-Sztuka w bazie IMDb (ang.)
- Marzena Kipiel-Sztuka w bazie Filmweb
- Marzena Kipiel-Sztuka w bazie filmpolski.pl
- Marzena Sztuka na stronie Agencji Aktorskiej „Skene”. Skene.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-09)].