Leon Babiński
Leon Babiński (ur. 13 stycznia 1891 w Warszawie[1], zm. 11 stycznia 1973 w Szczecinie) – polski prawnik-cywilista, współorganizator polskiego sądownictwa w dwudziestoleciu międzywojennym, po II wojnie światowej związany z Politechniką Szczecińską[2][3].
 Leon Babiński (1932) | |
| Data i miejsce urodzenia |
13 stycznia 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 stycznia 1973 |
| Zawód, zajęcie | |
| Miejsce zamieszkania |
Szczecin |
| Narodowość | |
| Tytuł naukowy | |
| Alma Mater | |
| Uczelnia |
Wolna Wszechnica Polska, |
| Pracodawca | |
| Odznaczenia | |
          
| |
Życiorys
edytujSyn Leona i Stefanii z Karpińskich[1]. Uczył się w warszawskim Gimnazjum im. gen. Chrzanowskiego (brał udział w strajkach szkolnych 1905–1907)[4]. Studiował prawo na Sorbonie w Paryżu i na Cesarskim Uniwersytecie Moskiewskim w Moskwie (1909–1913)[2][3][4] (otrzymał tytuł kandydata nauki złoty medal) i odbył aplikację sądową i adwokacką (1913–1917)[4]. Był członkiem Stronnictwa Polityki Realnej w 1914[5]. W odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego wojsk rosyjskich wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza Romanowa z 14 sierpnia 1914, podpisał telegram dziękczynny, głoszący m.in., że krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów Rosyi w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą rękojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów słowiańskich[6]. Od 1917 był sekretarzem Sądu Najwyższego[3][4][7]. Był pracownikiem Rady Windykacji Strat Wojennych Tymczasowej Rady Stanu[8]. W 1919 został zaangażowany do służby w MSZ; był m.in. delegatem rządu w Komisji Górnośląskiej (zob. powstania śląskie)[3][4].
Był wykładowcą w Szkole Nauk Politycznych i prawa międzynarodowego prywatnego na Wolnej Wszechnicy Polskie[9][2] (od 1925 jako docent[2]) oraz w Uniwersytecie Warszawskim (od 1927). W latach 1921–1939 wykładał też prawo międzynarodowe i morskie w Szkole Głównej Handlowej (od 1938 jako profesor tytularny)[2][4]. Uczestniczył w tworzeniu międzynarodowego prawa morskiego i lotniczego[3][4]. Był redaktorem tekstu konwencji o ujednoliceniu niektórych zasad międzynarodowego przewozu lotniczego; w 1929 zorganizował w Warszawie międzynarodową konferencję, na której konwencja została uchwalona[4]. 30 czerwca 1927 ożenił się z Marią Rutkowską[1].
W latach II wojny światowej ukrywał się przed Niemcami na Podkarpaciu[4]. Po wojnie pracował w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz – od roku 1947 – w szczecińskim oddziale Akademii Handlowej w Poznaniu (później – Wyższa Szkoła Ekonomiczna, WSE)[2]. Pełnił tam funkcję zastępcy rektora (1947–1948), a następnie rektora (1948–1951). W latach 1955–1961 (od utworzenia Politechniki Szczecińskiej przez połączenie WSE ze Szkołą Inżynierską do emerytury) – pracował na Wydziale Inżynieryjno-Ekonomicznym Transportu PS[2][3].
Od 1947 był członkiem Instytutu Prawa Międzynarodowego w Gandawie. Należał m.in. do Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawników z siedzibą w Paryżu i Gandawie[3]. Był głównym organizatorem Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego (STN) i jego prezesem w latach 1957–1970[2]. Działał w Ekspozyturze Komisji Prawa Morskiego[3].
Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 96-3-1,2,3)[10].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1926)[11][12]
- Złoty Krzyż Zasługi (1938)[13]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[12]
- Wielki Oficer Orderu Świętego Sawy (Jugosławia)[12]
- Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia)[12][14]
- Komandor Orderu Orła Białego (Jugosławia)[12]
- Komandor Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja)[12]
- Komandor Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)[12]
- Komandor Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia)[12]
- Komandor Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa)[12]
- Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja)[12]
Publikacje (wybór)
edytuj
Jest autorem ponad 250 publikacji (w tym 20 w zagranicznych czasopismach naukowych[3][2].
- Prawo cudzoziemców w Polsce (1922)
- Zarys wykładu prawa międzynarodowego prywatnego (1935)
- Organizacja i technika służby konsularnej (1948)
- Prawo przewozowe, cz. 1–3 (1948–1963, z W. Górskim)
- Technika konsularna (1949)
- Nowy podział prawa – prawo astronautyczna („Szczecin” 1958, 1)
- Potrzeby naukowe Pomorza Zachodniego i Szczecina (KiS 1958, 2)
- Zagadnienia współczesnego prawa międzynarodowego prywatnego (1958)
- Z aspektów prawnych wojny o sukcesję szczecińską (Rocz. Przyj. Nauki, Przemyśl, 1961)
- Pomorski memoriał prawniczy przed królem polskim w roku 1469–1470 (1961)
- Nowa ustawa o prawie lotniczym (Przegl. Ustawod. Gosp. 1963, nr 2)
- Założenie prawne gospodarczych wspólnot zachodnioeuropejskich (Ruch Pracowniczy Ekonomiczny i Socjologiczny, 1964, nr 3)
- Stabilizacja stosunków terytorialnych na Ziemiach Odzyskanych niezależnie od traktatu pokojowego (Przegl. Zachodniopom. 1966, 1)
- Prawo transportowe (1968, z W. Górskim)
Upamiętnienie
edytuj- W 1971 Leon Babiński otrzymał doktorat honoris causa Politechniki Szczecińskiej.
- Jego imię nadano jednej z ulic w Szczecinie[15] i auli akademickiej w budynku Uniwersytetu Szczecińskiego (Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, ul. Mickiewicza 64)[16].
- W dniu 2 listopada 2013 posadzono Drzewko Pamięci upamiętniające postać Leona Babińskiego na terenie szczecińskiego Cmentarza Centralnego[17].
- Leon Babiński znalazł się na 30. miejscu listy „Szczecinianie Stulecia”, utworzonej na przełomie XX i XXI w. w wyniku plebiscytu Gazety Wyborczej (wyd. szczecińskie), Polskiego Radia Szczecin i TVP Szczecin[3]. W książce przypominającej ich sylwetki prof. Janina Jasnowska[18], prezes STN w kolejnych latach, napisała o Leonie Babińskim m.in.[3]:
Przyniósł on na grunt Szczecina głęboką wiedzę, doświadczenie i wysoką kulturę człowieka nauki, gdy na „spalonej ziemi”, wśród ludzi przybyłych z różnych stron, trzeba było od podstaw kształtować środowisko naukowe.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 16.
- ↑ a b c d e f g h i Tadeusz Białecki: Babiński Leon. W: Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. 1. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 1999, s. 65–66. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Janina Jasnowska: Leon Babiński. Przez Moskwę i Paryż do Szczecina. W: Szczecinianie stulecia. Wyd. Piątek trzynastego, 2000, s. 20–21. ISBN 83-87735-63-9.
- ↑ a b c d e f g h i Cecylia Judek: Leon Babiński. [w:] Encyklopedia Pomorza Zachodniego – pomeranica.pl [on-line]. [dostęp 2013-12-19]. (pol.).
- ↑ Agnieszka Kidzińska, Zarys działalności Stronnictwa Polityki Realnej podczas I wojny światowej w Królestwie Polskim, [w:] Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio F, Historia Vol. LVII, 2002, s. 169.
- ↑ Kazimierz Władysław Kumaniecki, Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego, Warszawa, Kraków 1920, s. 30.
- ↑ Sądownictwo w Królestwie Polskim. Ruch służbowy. „Gazeta Sądowa Warszawska”, s. 394, Nr 39 z 29 września 1917.
- ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 223.
- ↑ Wolna Wszechnica Polska. W: Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1930, s. 311.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARYSIEŃKA BABIŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-03-09].
- ↑ M.P. z 1926 r. nr 259, poz. 728 „za zasługi na polu prawno-dyplomatycznem”.
- ↑ a b c d e f g h i j Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 16.
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 17, 1938.
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 19, s. 189, 1933.
- ↑ ulica Leona Babińskiego w Szczecinie. encyklopedia.szczecin.pl. [dostęp 2016-05-18]. (pol.).
- ↑ Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania (aula im. Prof. L.Babińskiego), ul. Mickiewicza 64. Spotkanie Prezydenta Piotra Krzystka ze studentami Uniwersytetu Szczecińskiego. [w:] Informacja UM Szczecin (2008) [on-line]. www.szczecin.pl. [dostęp 2012-12-01]. (pol.).
- ↑ Drzewka Pamięci 2013 [online], wszczecinie.pl [dostęp 2023-07-24] (pol.).
- ↑ Prof. Janina Jasnowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-12-01].