Kukurydza cukrowa

Kukurydza cukrowa
Rodzaj	kukurydza
Gatunek	kukurydza zwyczajna

Kukurydza cukrowa (Zea mays L. subsp. mays Grupa Saccharata) – grupa odmian uprawnych kukurydzy zwyczajnej należąca do rodziny wiechlinowatych (Poaceae).

Zastosowanie

Roślina uprawna – spożywana jako warzywo. Bardzo popularna w Ameryce, rozpowszechniła się również w Europie. W Polsce była znana już w końcu XVIII w.
Sztuka kulinarna : Kukurydza cukrowa nadaje się do spożywania na świeżo, do konserwowania, zamrażania w kolbach i w ziarnach. Najlepsze kolby jasnokremowe lub jasnożółte, o zbitych, ciasno przylegających ziarnach. Przy naciskaniu ich powinno się wyczuwać, że są miękkie. Kolby ciemnozłote nie nadają się na jarzynę. Są przejrzałe, twarde i mączyste.
Wartość odżywcza : Kukurydza cukrowa zawiera więcej cukrów niż odmiany zbożowe i pastewne kukurydzy zwyczajnej. Kolby ścina się na warzywo w okresie dojrzałości mlecznej, tzn. zanim cukry przemienia się w skrobię, a ziarna stwardnieją. Ziarno kukurydzy cukrowej ma wysokie wartości odżywcze, 100 g dostarcza 360 kilokalorii. W fazie dojrzałości mlecznej zawiera ono ok. 3% białka, 0,5% tłuszczu, 5% cukrów, 3 – 4% skrobi oraz pewną ilość witamin A, B₁, B₂ i C.

Warunki uprawy: Kukurydza cukrowa lubi ciepło. Kiełkuje i rośnie w temperaturze powyżej 10 °C i jest wrażliwa na przymrozki. Dobrze udaje się w latach ciepłych, słonecznych i suchych. Pod jej uprawę przeznacza się gleby żyzne, zasobne w wapń. Powinno się ją wysiewać w miejscach ciepłych, nasłonecznionych, zasłoniętych od wiatru. Nie lubi ziemi zbyt mokrej i zimnej.
Zbiór: W sierpniu i we wrześniu, ścinając kolby stopniowo w miarę dojrzewania, gdy nasiona są już wykształcone, ale jeszcze miękkie i soczyste. Mają wówczas najwięcej cukru. Dojrzewając, ziarna twardnieją i stają się mączyste. Kolby nadające się do konsumpcji powinny mieć gładkie, zwarte ziarno, które pod naciskiem wydziela gęstą, mleczną ciecz, oraz brązowe wąsy, czyli znamiona słupków.

Najpopularniejsze odmiany kukurydzy cukrowej uprawianej w Polsce to:

'Złota Karłowa' – odmiana bardzo wczesna, której kolby gotowe są do zbioru już w pierwszej połowie sierpnia. Rośliny tej odmiany silnie rozkrzewione wyrastają do wysokości 70 – 90 cm. Kolby ich są małe, długości około 10 cm, wrzecionowate. Plon raczej niski. Ziarno jest smaczne i delikatne.
'Golden Bantam' – odmiana średnio późna. Zbiór przypada na wrzesień. Rośliny wyrastają do 140 cm i wyżej, kolby są większe – dochodzą do 17 cm, walcowate. Ziarno jest delikatne, miękkie, słodkie.
'Martek F1' – odmiana średnio wczesna, wyrastając do 140 – 160 cm. Nadaje się do zbioru w końcu sierpnia. Bardzo plenna, kolby ma duże, a ziarno smaczne.
'Aztek F1' – odmiana późna. Zbiór przypada w sierpniu lub we wrześniu. Rośliny bardzo wysokie dochodzą do 180 cm. Wyrastają na nich przeważnie pojedyncze, duże kolby. Odmiana ta wymaga dobrej, żyznej gleby.
'Puławska ryżowa' – odmiana średnio wczesna, niezbyt wysoka. Kaczany ma małe, cienkie, nie dłuższe niż 12 cm. Ziarno tej odmiany jest białe z połyskiem, ostro zakończone, podłużne w kształcie. Spożywa się je w stanie suchym, gdyż jest to odmiana pękająca, nadająca się do przyrządzania popkornu.

Podbielkowski Z., Rośliny użytkowe, WSiP, Warszawa 1992.
Gapiński M. (red.), Warzywa mało znane i zapomniane, PWRiL, Poznań 1993.
Szweykowscy A. i J. (red.), Słownik botaniczny, Wiedza Powszechna, Warszawa 1993.
Anna Czerni, Warzywa rzadko spotykane, Wydawnictwo „Watra”, Warszawa 1986.