Kotów (województwo podkarpackie)

wieś w województwie podkarpackim

Kotów – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza[5][6]. Leży na Pogórzu Przemyskim, w dolinie bezimiennego potoku, wypływającego spod góry o nazwie Bosaczka (454 m.) i uchodzącego do Stupnicy w Starej Birczy.

Kotów
wieś
Ilustracja
Cerkiew (2018)
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

przemyski

Gmina

Bircza

Liczba ludności (2011)

119[2][3]

Strefa numeracyjna

16

Kod pocztowy

37-740[4]

Tablice rejestracyjne

RPR

SIMC

0599304[5]

Położenie na mapie gminy Bircza
Mapa konturowa gminy Bircza, u góry znajduje się punkt z opisem „Kotów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kotów”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kotów”
Położenie na mapie powiatu przemyskiego
Mapa konturowa powiatu przemyskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kotów”
Ziemia49°43′48″N 22°24′17″E/49,730000 22,404722[1]
Kapliczka - Kotów
Kapliczka
Kapliczka
Kapliczka - Krzyż

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.

Historia

edytuj

Kotów powstał w XV wieku na terenie dóbr birczańskich Jerzego Matiaszowicza herbu Gozdawa. Niektóre popularne opracowania podają, że we wsi pozyskiwana była sól z występujących tu źródeł solnych, błędnie lokując istnienie we wsi żupy solnej kotowskiej[7]. Nazwa ta odnosi się jednak do miejscowości Kotów w dawnym powiecie drohobyckim, później znanej pod nazwą Bania Kotowska, a obecnie stanowiącej część Borysławia[8].

W XIX wieku właścicielem był Stanisław Schmidt. W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Kotowie byli Jerzy i Wiktoria Porębalscy[9] (także Porembalscy). Działała tu też wtedy huta szkła butelkowego.

W 1785 Kotów miał powierzchnię 6,76 km² i miał 158 mieszkańców (145 unitów i 13 rzymskich katolików), w 1921 - liczył 83 domy i 481 mieszkańców (360 wyznania gr-kat., 110 rz-kat., 10 mojż.) Większość ukraińskich mieszkańców została przesiedlona na Ukrainę w roku 1946 na mocy polsko-ukraińskiego porozumienia o wymianie ludności.

Na przełomie XIX i XX wieku właścicielami Kotowa oraz pobliskiej Rudawki była rodzina Porembalskich, a następnie Henryk Kapiszewski.

W II Rzeczypospolitej wieś położona powiecie dobromilskim województwa lwowskiego. 29 września 1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA spalili wszystkie zabudowania po wysiedlonych Ukraińcach, mordując tu 3 Polaków. Po wojnie wieś została częściowo rozebrana[10].

We wsi znajduje się kilka domów prywatnych, budynki po zlikwidowanym PGR oraz resztki cerkwi. Drewniana cerkiew greckokatolicka pw. św. Anny (Conception of St. Anna) zbudowana była w 1925 w miejscu wcześniejszej cerkwi pod tym samym wezwaniem. Cerkiew konstrukcji zrębowej zbudowana jest na planie krzyża z centralną kopułą na ośmiobocznym bębnie. Po wojnie użytkowana była przez PGR jako magazyn, obecnie w ruinie.

Zabytki

edytuj
Osobny artykuł: Cerkiew św. Anny w Kotowie.

Kotów w roku 1929

edytuj
  • Właściciele ziemscy: Schieber Stef. i Kertos S. (182 ha), Spelt Jakób i Garski Norbert (106 ha)
  • Lasy - eksploatacja: Intrator P.
  • Różne towary: Hadyniak D.
  • Tytoniowe wyroby: Kasprzyk A.
  • Wyszynk trunków: Gromot Ił.

Źródło: "Księga adresowa Polski z 1929 roku"

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 59804
  2. Wieś Kotów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-04-07], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-07].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 523 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Aleksander Jabłonowski, Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. W: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. VII. Cz. II-a. Warszawa, 1903, s. 461.
  8. Grzegorz Wrona, Problematyka żup solnych w kontraktach skarbowych na dobra ekonomii samborskiej z drugiej połowy XVII i XVIII wieku, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, 2019, DOI10.36121/gwrona.16.2019.2.219.
  9. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 97.
  10. Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 131, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.

Linki zewnętrzne

edytuj