Komenda Rejonu Uzupełnień Poznań Powiat

Komenda Rejonu Uzupełnień Poznań Powiat (KRU Poznań Powiat) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].

Komenda Rejonu Uzupełnień
Poznań Powiat
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Poznań Powiat
Historia
Państwo

 Polska

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Poznań Powiat

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Poznań

Podległość

DOGen. „Poznań”
DOK VII

Skład

PKU typ III

Komendy rejonów uzupełnień DOK VII

Historia komendy

edytuj

W czerwcu 1921 roku PKU Poznań podlegała Dowództwu Okręgu Generalnego „Poznań” i obejmowała swoją właściwością miasto Poznań oraz powiaty: poznański i obornicki[2].

W listopadzie 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów oraz wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, PKU Poznań została przemianowana na PKU Poznań Powiat i podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VII[3]. Okręg poborowy PKU Poznań Powiat obejmował powiaty: poznański zachodni, grodziski i nowotomyski. Powiat obornicki został podporządkowany PKU Szamotuły, z której wyłączono powiat nowotomyski[4][2].

Z dniem 1 stycznia 1925 roku zostały zniesione dwa odrębne powiaty „Poznań-Wschód” (podległy PKU Gniezno) i „Poznań Zachód”, a w ich miejsce utworzony jeden powiat poznański z siedzibą urzędu w Poznaniu[5]. W kwietniu tego roku PKU Poznań Powiat obejmowała swoją właściwością powiaty: poznański, grodziski i nowotomyski[6]. W marcu 1930 roku okręg poborowy nie uległ zmianie[7]. W grudniu tego roku PKU Poznań Powiat posiadała skład osobowy typ III[8].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[9].

Z dniem 1 kwietnia 1932 roku został zniesiony powiat grodziski, a jego terytorium włączone do powiatu nowotomyskiego[10].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Poznań Powiat została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Poznań Powiat przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[11], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[12]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Poznań Powiat normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[13].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień obejmował powiaty: poznański, nowotomyski i wolsztyński[1].

Obsada personalna

edytuj

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Poznań Powiat, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Stopień, imię i nazwisko Okres pełnienia obowiązków Kolejne stanowisko (dalsze losy)
mjr kaw. Stanisław Stefan Chrzanowski od 19 I 1920[14] w 1923 w rezerwie z przydziałem do 21 puł.[15]
ppłk piech. Stanisław Żuprański 29 VII 1920[16] – XI 1921 inspektor władz poborowych
mjr / ppłk piech. Piotr Zaremba był w 1923 – 1926
mjr piech. Aleksander Kurowski 1 XII 1926[17] – VII 1927[18] urlopowany, stan spoczynku z dniem 30 IX 1927
ppłk tab. Wincenty Kluska X 1927[19] – III 1929[20] dyspozycja dowódcy OK VII
ppłk dypl. piech. Kazimierz Florek III[21] – VIII 1929[22] komendant Korpusu Kadetów Nr 1
ppłk piech. Antoni Kajetanowicz XII 1929[23] – VIII 1938 stan spoczynku
ppłk piech. Wincenty Rusiecki 1938 – 1939[24] †1 IX 1939 Poznań
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[25][26]
I referent mjr piech. Feliks Brason IV[27] – VIII 1924[28] 3 psp
kpt. piech. Wacław Franciszek Chmielnik VIII 1924[28] – II 1926 kierownik I referatu
II referent por. piech. Leon Antoni Nowaczkiewicz 10 V 1923[29] – VIII 1924[30] OE Poznań Zachód
kpt. kanc. Piotr Brzuchacz[a] VIII 1924[30] – II 1925[33] kierownik kancelarii sztabu DOK VII
por. piech. Stefan I Janowski II 1925[33] – II 1926 referent
referent inwalidzki por. kanc. Kazimierz Jencz od III 1925[34]
oficer instrukcyjny por. / kpt. piech. Władysław I Piątkowski 1923 – 1924
oficer ewidencyjny Grodzisk Poznański urzędnik wojsk. XI rangi Zygmunt Tobolewski od 1 VI 1923[35]
por. piech. Eugeniusz Rogowski 30 VIII 1923[36] – V 1924[37] 9 pp Leg.
por. tab. / kanc. Antoni Mazurkiewicz VII 1924[38] – II 1926[39] referent PKU Gostyń
oficer ewidencyjny Nowy Tomyśl urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Stanisław I Mrożek od 1 VI 1923[35]
oficer ewidencyjny Poznań Zachodni por. / kpt. kanc. Piotr Brzuchacz V 1923[40] – IV 1924[27] Szefostwo Poborowe DOK IV
por. piech. Leon Antoni Nowaczkiewicz VIII 1924 – I 1925[41] i III[34] – 15 XII 1925[42] stan nieczynny na 6 miesięcy
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[43][44][45][46][47]
kierownik I referatu administracji rezerw kpt. piech. Wacław Franciszek Chmielnik[b] od II 1926, był w 1935
kierownik II referatu poborowego kpt. piech. Piotr Brzuchacz od II 1926
por. piech. Kazimierz Hryniewiecki do I 1934[49] kierownik II referatu PKU Prużana
kpt. piech. Adam Marian Werner był w 1935 PKU Lwów Miasto
referent por. piech. Stefan I Janowski od II 1926
kpt. gosp. Czesław Kazimierz Mielicki od X 1926[50]
referent inwalidzki por. piech. Alfred Tułodziecki od II 1926
por. Stanisław Lewkowicz od XII 1926[51]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[24][c]
kierownik I referatu ewidencji kpt. adm. (piech.) Tadeusz Kukuła 1939 †1940 Charków[53]
kierownik II referatu uzupełnień kpt. piech. Ignacy Wegner[d] 1939
  1. W maju 1924 roku kapitan Brzuchacz otrzymał przydział do PKU Piotrków na stanowisko I referenta[31]. W sierpniu tego roku przydział ten został anulowany[32].
  2. Wacław Franciszek Chmielnik (ur. 17 września 1894 w Czempiniu, zm. 15 kwietnia 1975) – urodził się w rodzinie Wincentego i Marii. Wziął „czynny udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku. 20.11.1918 wstąpił jako ochotnik w stopniu podporucznika z armii niemieckiej i brał udział w pracach P.O.W. - przygotowaniu do Powstania Wlkp., tegoż dnia przydzielony do pociągu pancernego nr 11 w Warszawie (Poznaniak) i delegowany z pociągiem na Ziemie Wlkp.” Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[48], Medalem Niepodległości (9 listopada 1932), Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (10 listopada 1958) i Gwiazdą Górnośląską. Od 1939 do 1945 był internowany na Węgrzech, a następnie w niewoli niemieckiej. Został pochowany na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu.
  3. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[52].
  4. Ignacy Wegner urodził się 30 stycznia 1897 roku w Łosińcu, w rodzinie Józefa i Marii. Wziął udział w powstaniu wielkopolskim. Był organizatorem i dowódcą kompanii powstańczych Wągrowieckiej i Budzyńskiej. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi i Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (28 grudnia 1957 roku). Przed przeniesieniem do KRU Poznań Powiat pełnił służbę w PKU Kalisz. W czasie okupacji niemieckiej był więziony w Zamku w Lublinie, a następnie zwolniony[54][55]

Przypisy

edytuj
  1. a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  2. a b Rozkaz DOGen. Kielce Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  3. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
  4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1475.
  5. Dz.U. z 1924 r. nr 117, poz. 1044.
  6. Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  7. Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  8. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  9. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  10. Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35.
  11. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  12. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  13. Historia WKU Suwałki ↓.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 31 stycznia 1920 roku, s. 45.
  15. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 641, 694.
  16. Rozkaz DOGen. Kielce Nr 66 z 29 lipca 1920 roku, pkt 613.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 24 listopada 1926 roku, s. 414.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 317.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 88.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 100.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 298.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 381.
  24. a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 854.
  25. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1475, 1563.
  26. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1344.
  27. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
  28. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 82 z 22 sierpnia 1924 roku, s. 466.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 27 maja 1923 roku, s. 352.
  30. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 11 sierpnia 1924 roku, s. 441.
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 15 maja 1924 roku, s. 276.
  32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 11 sierpnia 1924 roku, s. 442.
  33. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 6 lutego 1925 roku, s. 59.
  34. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 20 marca 1925 roku, s. 159.
  35. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 225.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 30 sierpnia 1923 roku, s. 538.
  37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 6 maja 1924 roku, s. 258.
  38. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 6 lipca 1924 roku, s. 372, por. tab. Antoni Mazurkiewicz został przydzielony z 7 dtab (odkomenderowany do Dep. II MSWojsk.), z równoczesnym przeniesieniem do korpusu oficerów administracji, dział kancelaryjny.
  39. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 4.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 5 maja 1923 roku, s. 289, z równoczesnym przeniesieniem z korpusu oficerów sanitarnych do korpusu oficerów administracji, grupa kancelaryjna.
  41. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 stycznia 1925 roku, s. 18.
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 14 grudnia 1925 roku, s. 716.
  43. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 15.
  44. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 521.
  45. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933 roku, s. 214, zamieszczono sprostowanie dotyczące przydziału kpt. piech. Romana Włodarczaka. Wymieniony oficer z dniem 15 stycznia 1932 roku przydzielony został do PKU Poznań Miasto, a nie do PKU Poznań Powiat.
  46. Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 10, 37, 103.
  47. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 10, 36, 51.
  48. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 42, 521.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 9.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 30 września 1926 roku, s. 329.
  51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 16 grudnia 1926 roku, s. 442.
  52. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  53. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 275.
  54. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 37.
  55. Straty ↓.

Bibliografia

edytuj