Komenda Rejonu Uzupełnień Piotrków

Komenda Rejonu Uzupełnień Piotrków (KRU Piotrków) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Komenda Rejonu Uzupełnień Piotrków
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Piotrków
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1918

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Piotrków VI
PKU 2 pp Leg.
PKU Piotrków[1]

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Piotrków Trybunalski

Podległość

DOK IV

Skład

PKU typ II

Komendy rejonów uzupełnień OK III

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

W 1917 na terenie Piotrkowa funkcjonował Główny Urząd Zaciągu[3]. Rozkazem kierownika MSWojsk. nr 144 z 27 listopada 1918 w sprawie organizacji władz zaciągowych powołano do życia między innymi Powiatową Komendę Uzupełnień w Piotrkowie dla Okręgu Wojskowego VI obejmującego powiaty:piotrkowski, radomski, opoczyński, koński i włoszczowski[4]. Z chwilą wejścia w życie rozkazu i sformowania nowego PKU, Główny Urząd Zaciągu do Wojska Polskiego zobowiązany był przekazać całość dokumentacji tej PKU na obszarze której znajdował się[5].

W marcu 1930 roku PKU Piotrków była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi i administrowała powiatem piotrkowskim[6]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ II[7].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[8].

11 listopada 1931 roku ogłoszono nadanie Krzyża Niepodległości st. sierż. Janowi Władysławowi Karwackiemu z PKU Piotrków[9][10].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Piotrków została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Piotrków przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[11], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[12]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Piotrków normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[13].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiat piotrkowski[2].

Obsada personalna

edytuj

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Piotrków, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
stopień, imię i nazwisko okres pełnienia funkcji kolejne stanowisko (dalsze losy)
płk piech. Kazimierz Kamprad 15 I – IX 1919 komendant PKU 5 pp Leg.
ppłk piech. Aleksander Wikberg IX – XII 1919[14][15] dowódca Garnizonu Piotrków
płk Józef Lederer I – 3 IX 1920[16] szef Oddziału Vb Sztabu DOGen. Lublin
ppłk Aleksander Teleżyński p.o. od 6 VII 1920[17] i komendant 3 IX 1920[16] – II 1921
ppłk / płk piech. Witold Hulanicki II 1921 – 1922[18] szef Szefostwa Poborowego DOK VIII
płk piech. Stefan I Borowski 1922[19] Rezerwa Oficerów Sztabowych DOK IV
płk piech. Stanisław I Mirecki do IX 1923[20] komendant PKU Modlin
płk piech. Władysław Młocki IX 1923[20] – 30 IX 1927[21] stan spoczynku
mjr żand. / piech. Władysław Spławiński IX 1927[22] – I 1929[23] komendant PKU Warszawa Miasto II
ppłk art. Eugeniusz Kukulski III[24] – 30 XI 1929[25] stan spoczynku
ppłk piech. Franciszek Sobolewski III 1930[26][27] – IX 1933[28] stan spoczynku z dniem 30 XI 1933
ppłk dypl. piech. Witold Stankiewicz 2 IX 1933[29] – 1938
ppłk br. panc. Wacław Hryniewski 1938 – 1939[30]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[31][32]
I referent kpt. piech. Marian Hudec[a] do III 1924[38] 2 pp Leg.
mjr piech. Alfred Sypniewski[b] od III 1924[38]
kpt. kanc. Kazimierz Piziak X 1924[47] – VIII 1925 II referent
mjr kanc. Stefan Lityński VIII 1925[48] – II 1926[49] dyspozycja dowódcy OK IV
II referent urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Edmund Sawczyński 1923 – VIII 1925 młodszy referent
kpt. kanc. Kazimierz Piziak VIII 1925[50] – II 1926 kierownik II referatu
młodszy referent por. kanc. Edmund Sawczyński VIII 1925[50] – II 1926 referent
oficer instrukcyjny por. piech. Stefan V Grabowski do XII 1924[51] 25 pp
por. piech. Aleksander Habiniak XII 1924[52] – III 1926[53] 25 pp
oficer ewidencyjny Piotrków urzędnik wojsk. XI rangi Marian Csadek do 1924 OE Kałusz PKU Kałusz[54]
por. piech. Janusz Jakubowski od VI 1924[55]
oficer ewidencyjny Radomsk urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Jan I Popiel
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[56][57][58][59]
kierownik I referatu administracji rezerw

i zastępca komendanta

kpt. kanc. Jan Walenty Klimkowicz II 1926 – VII 1927[60] kierownik I referatu PKU Radomsko
kpt. kanc. Kazimierz Piziak VII 1927? – 30 IX 1932[61] DOK II
kpt. piech. Jan Grochot[c] XII 1932[62] – VI 1934[63] PKU Bochnia
kpt. piech. Wiktor Józef Jedynakiewicz VI 1934[64] – VI 1938 kierownik I referatu KRU
kierownik II referatu poborowego kpt. kanc. Kazimierz Piziak II 1926 – VII 1927? kierownik I referatu
por. kanc. Józef Szukalski[d] IX 1930[69] – XII 1932 płatnik 60 pp
kpt. piech. Franciszek Cengel vel Cengiel[e] od XII 1932[62], był w VI 1935 stan spoczynku
referent por. kanc. Edmund Sawczyński II 1926 – IX 1930[72] dyspozycja dowódcy OK IV
por. piech. Janusz Jakubowski[f] od II 1926
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[30][g]
kierownik I referatu ewidencji kpt. adm. (piech.) Wiktor Jedynakiewicz[h] 1938 – 1939
kierownik II referatu uzupełnień kpt. adm. (piech.) Stefan Drabczyk[i] 1939
 
Wiktor Jedynakiewicz
  1. Kpt. Marian Józef Hudec ur. 23 września 1888 we Lwowie, w rodzinie Józefa i Heleny z Wędrzynów[33]. Był bratem legionistów: Stefana Józefa (1894–1954), porucznika[34], i Wacława (1899–1940), kapitana piechoty, zamordowanego w Katyniu. Zmarł 29 maja 1931 w Warszawie. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (pośmiertnie 22 grudnia 1931[35]) i Krzyżem Walecznych. Był żonaty z Emilią z Kobylińskich (ur. 28 lutego 1894 w Częstochowie), odznaczoną Medalem Niepodległości (25 lutego 1932)[36][33][37].
  2. Ppłk piech. Alfred Sypniewski herbu Odrowąż ur. 15 marca 1877 w Stryju, w rodzinie Alfreda[39]. W 1912 został przeniesiony do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 95 we Lwowie[40]. Służył w 2. batalionie pułku, który był detaszowany w Foča. W jego szeregach wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach[41], a następnie walczył na frontach I wojny światowej[42][43]. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie: porucznika, nadporucznika i kapitana (starszeństwo z 1 listopada 1912)[44]. Był odznaczony m.in. Krzyżem Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną[45]. 31 marca 1924 został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 8. lokatą w korpusie oficerów piechoty[46]. Zmarł 14 czerwca 1942 w Krakowie.
  3. Więcej informacji biograficznych w: Komenda Rejonu Uzupełnień Bochnia.
  4. Kpt. int. Józef Szukalski urodził się 5 stycznia 1889 roku[65] w Kaliszu w rodzinie Andrzeja i Konstancji z Łąckich. W lutym 1926 roku został zatwierdzony na stanowisku referenta w PKU Grodzisk. We wrześniu 1930 roku został przeniesiony do PKU Piotrków na stanowisko kierownika II referatu poborowego. Z dniem 1 sierpnia 1932 roku został przydzielony na czteromiesięczną praktykę u płatnika 25 pp w Piotrkowie[66]. Po zakończeniu praktyki został przeniesiony do 60 pp w Ostrowie Wielkopolskim na stanowisko płatnika[67]. Z dniem 15 sierpnia 1933 roku został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów[68]. Kapitan Szukalski był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Od 16 września 1939 roku był kierownikiem kasyna przy ul. Akademickiej 13 we Lwowie. Wiosną 1940 roku został zamordowany w Charkowie.
  5. kpt. piech. Franciszek Serafin Aleksander Cengel ur. 9 stycznia 1890 we Lwowie, w rodzinie Aleksandra. 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie imion i nazwiska z „Franciszek Cengiel” na „Franciszek Serafin Aleksander Cengel”[70]. 28 lutego 1933 i 25 października 1937 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia. W 1938 jako oficer w stanie spoczynku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Był już wówczas przeniesiony do korpusu oficerów administracji, grupa administracyjna[71].
  6. Stanowisko referenta zajmowane przez por. piech. Janusza Jakubowskiego było etatem przejściowym.
  7. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[73].
  8. kpt. adm. (piech.) Wiktor Jedynakiewicz ur. 24 grudnia 1895 w Stanisławowie, w rodzinie Leopolda i Bożeny z Hawliczków. Był starszym bratem Józefa Karola (ur. 1897), podpułkownika artylerii. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej. Jego oddziałem macierzystym był 18 Pułk Piechoty Obrony Krajowej (w 1917 przemianowany na Pułk Strzelców Nr 18). 20 lutego 1915 został uznany za poległego między 8 a 28 grudnia 1914[74]. Był wówczas szeregowcem 12. kompanii[74]. Na stopień chorążego rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1915[75]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 roku w korpusie oficerów piechoty. W latach 1932–1934 pełnił służbę w KOP, między innymi na stanowisku dowódcy kompanii granicznej „Szrubiszki”. W 1945 roku został zarejestrowany w Oddziale Powiatowym PUR w Piotrkowie[76]. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938) i Medalem Niepodległości.
  9. kpt. adm. (piech.) Stefan Drabczyk ur. 24 lipca 1894 w Będzinie, w rodzinie Józefa[77]. 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie daty urodzenia z „22 lipca 1893” na „24 lipca 1894”[78]. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (13 kwietnia 1931), Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Srebrnym Krzyżem Zasługi[79] i Odznaką Pamiątkową Więźniów Ideowych. 7 września 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 1 kompanii 5 pułku piechoty LP. 8 sierpnia 1917 roku w Lublinie, w postępowaniu superrewizyjnym, został uznany za zdolnego do służby pomocniczej, jako rzeźnik[80]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku w korpusie oficerów piechoty. W 1928 roku pełnił służbę w Biurze Personalnym MSWojsk. w Warszawie, a później w KOP między innymi w Batalionie KOP „Nowe Święciany” na stanowisku komendanta powiatowego PW pasa granicznego[81].

Przypisy

edytuj
  1. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 36.
  2. a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. Szandrocho 2011 ↓, s. 42.
  4. Szandrocho 2011 ↓, s. 44, 46.
  5. Szandrocho 2011 ↓, s. 47.
  6. Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  7. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  8. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931 roku, s. 373.
  10. M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
  11. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  12. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  13. Historia WKU Suwałki ↓.
  14. Rozkaz DOGen. Kielce Nr 6 z 26 stycznia 1920 roku, pkt 6.
  15. Rozkaz DOGen. Kielce Nr 41 z 1 maja 1920 roku, pkt 3-4.
  16. a b Rozkaz DOGen. Kielce Nr 83 z 3 września 1920 roku, pkt 1017.
  17. Rozkaz DOGen. Kielce Nr 59 z 6 lipca 1920 roku, pkt 362, na czas nieobecności płk. Józefa Lederera.
  18. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 106.
  19. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 197, 395.
  20. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 30 sierpnia 1923 roku, s. 538.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 26 września 1927 roku, s. 286.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 26.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 22 marca 1929 roku, s. 101.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 18 października 1929 roku, s. 331.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 237.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 118.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 139.
  30. a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 854.
  31. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1475, 1555, 1565–1566.
  32. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1344.
  33. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-10].
  34. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-10].
  35. M.P. z 1931 r. nr 296, poz. 391.
  36. M.P. z 1932 r. nr 48, poz. 53.
  37. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-10].
  38. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 9 marca 1924, s. 109.
  39. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-10].
  40. Schematismus 1913 ↓, s. 692.
  41. Schematismus 1914 ↓, s. 568.
  42. Ranglisten 1916 ↓, s. 69, 460.
  43. Ranglisten 1917 ↓, s. 74, 616.
  44. Schematismus 1913 ↓, s. 329.
  45. Ranglisten 1917 ↓, s. 616.
  46. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 167.
  47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 31 października 1924 roku, s. 649.
  48. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 86 z 26 sierpnia 1925 roku, s. 468.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 2.
  50. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 86 z 26 sierpnia 1925 roku, s. 469.
  51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 130 z 16 grudnia 1924 roku, s. 726.
  52. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 128 z 6 grudnia 1924 roku, s. 717.
  53. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 9.
  54. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1334.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 12 czerwca 1924 roku, s. 324.
  56. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 11.
  57. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 520.
  58. Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 9, 34, 46.
  59. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 8, 45, 48.
  60. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 224.
  61. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 428.
  62. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  63. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 174.
  64. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 181.
  65. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 102, sprostowano datę urodzenia z „5 stycznia 1890” na „5 stycznia 1889”.
  66. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
  67. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 88.
  68. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 184.
  69. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 20.
  70. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 31.
  71. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 51.
  72. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 292.
  73. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  74. a b Lista strat nr 130. c. i k. Ministerstwo Wojny, 1915-02-20, s. 21.
  75. Ranglisten 1918 ↓, s. 158, 285.
  76. Straty ↓.
  77. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 298, tu podano, że urodził się 24 lipca 1894.
  78. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 33.
  79. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 298.
  80. Stefan Drabczyk. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-05-06].
  81. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 57, 906.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj