Kolë Jakova

(Przekierowano z Kolё Jakova)

Kolë Jakova (ur. 15 grudnia 1916 w Szkodrze, zm. 16 listopada 2002 w Tiranie[1]) – albański dramaturg, poeta i scenarzysta filmowy.

Kolë Jakova
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 grudnia 1916
Szkodra (Albania)

Data i miejsce śmierci

16 listopada 2002
Tirana (Albania)

Narodowość

albańska

Język

albański

Dziedzina sztuki

dramat, powieść

Ważne dzieła
  • Dom Gjoni
  • Nasza ziemia

Życiorys

edytuj

Był synem rzemieślnika. Kształcił się w rodzinnej Szkodrze. W czasie II wojny światowej działał w ruchu oporu, organizując teatr partyzancki i pisząc pierwsze utwory. Po 1944 skoncentrował się na poezji, nawiązującej do walki partyzantów albańskich. Od 1947 pisał dramaty, stając się jednym z twórców współczesnej dramaturgii albańskiej[2]. Początkowo w jego twórczości dominowały komedie (Dom Gjoni), ale największą sławę przyniosły mu patetyczne utwory odwołujące się do historii Albanii. W 1954 wydał dramat Nasza ziemia (Toka jone) stanowiący klasyczny przykład zastosowania formuły socrealistycznej w albańskiej literaturze. W 1964 dramat ten stał się podstawą scenariusza filmu fabularnego Toka jonë, w reżyserii Hysena Hakaniego.

Dramaty Jakovy, pisane w latach 60. i 70. zgodnie z nową linią polityczną przedstawiały problem emancypacji ludności wiejskiej, a także walki z religią i prawem zwyczajowym (Gjetani)[2]. Pisał także powieści, opowiadania i utwory dla dzieci.

W latach 1945–1946 kierował Filharmonią Albańską[2]. W latach 1947–1949 sprawował funkcję dyrektora Teatru Ludowego (Teatri Popullor) w Tiranie, późniejszego Teatru Narodowego.

 
Grób Kole Jakovy na cmentarzu Sharre w Tiranie

Imię Jakovy nosi szkoła w Tiranie i ulica w Prizrenie.

Twórczość

edytuj

Dramaty

edytuj
  • 1947: Dom Gjoni
  • 1949: Halili dhe Hajria (Halil i Hajrija)
  • 1953: Motori (Maszyna)
  • 1954: Toka jonë (Nasza ziemia)
  • 1965: Përkolgjinajt
  • 1972: Gjetani
  • 1976: Lulet e shegës (Kwiaty granatu)
  • 1977: Lugajanet
  • 1978: Permbytja e madhe (Wielka powódź)

Powieści

edytuj
  • 1967: Ndihme konkrete (Konkretna pomoc)
  • 1975: Bashkë me Agimin (Razem z Agimem)
  • 1979: Fshati midis ujërave (Wieś między wodami)
  • 1984: Kulla buzë liqenit (Kulla u ujścia rzeki)

Opowiadania

edytuj
  • 1979: Mbreti i divave (Król gigantów)

Poezja

edytuj
  • 1966: Flladi i Tetorit

Scenariusze filmowe

edytuj

LIteratura dziecięca

edytuj
  • 1998: Rapsodi shqiptare : një tufë rapsodi legjendare shqiptare të krijuara sipas dëshirës së autorit dhe të vëna në varg sipas vargut te ciklit te kreshnikeve

Przypisy

edytuj
  1. 15 dhjetor 1916, lindi Kol Jakova, shkrimtar dhë dramaturg. = 2018-11-13 [online], qmksh.al, 2017 (alb.).
  2. a b c Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009, s. 184-185. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).

Bibliografia

edytuj