KMZ TU7
TU7 (ros. ТУ7) – wąskotorowa (tor szerokości 750–1067 mm) lokomotywa spalinowa produkcji radzieckiej, następnie rosyjskiej. Istnieją także warianty na tor 1435 mm.
 TU7-3042 | |
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy |
TU7 1971-1986, TU7A DZD 2007-2010, TU7R 1978-2007, TU7A 1986 - obecnie |
| Układ osi |
Bo'Bo' |
| Wymiary | |
| Masa służbowa |
20-24 000 kg |
| Długość |
9400 mm |
| Szerokość |
2450 mm |
| Wysokość |
3550 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
spalinowa |
| Typ silników |
1D12-400 |
| Pojemność zbiorników paliwa |
1200-750 kg |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
400 KM |
| Rodzaj przekładni |
hydrauliczna |
| Prędkość konstrukcyjna |
50 km/h |
| Nacisk osi na szyny |
5-6 t |
| Parametry użytkowe | |
| Sterowanie wielokrotne |
jest |
Historia i budowa
edytujLokomotywa TU7 powstała w celu wypełnienia luki między lokomotywą spalinową TU2, która z powodu dużego nacisku na oś (8 ton) nie mogła być wykorzystywana na wszystkich szlakach wąskotorowych, a słabszą przemysłową lokomotywą TU4. Jej poprzednikiem była lokomotywa TU5 produkowana od 1967 przez Kambarskie Zakłady Mechaniczne w Kambarce, jednakże cierpiała ona na problemy z zawodnością przekładni hydraulicznej (zbudowano 95 sztuk). W 1972 zakład w Kambarce opracował lokomotywę TU7, wykorzystującą taki sam silnik, jak TU5, lecz z lepszą dwustopniową przekładnią hydrauliczną UGP400-650, używaną już na innych typach lokomotyw szerokotorowych. W związku z zastosowaniem nowej przekładni, przeprojektowaniu musiała ulec rama i nadwozie lokomotywy, łącznie z kabiną. Wózki napędowe TU7 były zunifikowane z TU4[1].
Lokomotywa TU7 okazała się udana, rozwijała większą prędkość od TU5 i była prostsza i wygodniejsza w kierowaniu i obsłudze, a także bardziej niezawodna. Wobec tego, skierowano ją do produkcji zamiast TU5. Nowa lokomotywa miała jednak wciąż większy nacisk osi, niż TU4 (6 t wobec 4,5 t), uniemożliwiający zastosowanie na niektórych kolejach. Dlatego od 1975 produkowano zmodernizowany wariant TU7 o nacisku osi obniżonym do 5 ton, dzięki zastosowaniu lżejszej przekładni UGP400-201 i mniejszego zapasu paliwa i balastu (począwszy od lokomotywy TU7-0244). Zastąpiła ona wówczas w produkcji także TU4[1].
Od 1986 produkowany był zmodernizowany wariant TU7A (pierwszy TU7A miał numer 2496), bez zasadniczych zmian w konstrukcji i głównych podzespołach. Produkcję lokomotywy zakończono w 1994[1].
Od 2004 wznowiono jednak na małą skalę produkcję TU7A na potrzeby kolei dziecięcych. W 2008 opracowano w tym celu nową, ekonomiczniejszą wersję lokomotywy, ze słabszym 8-cylindrowym silnikiem JaMZ-238 M2 o mocy 240 KM i samochodową przekładnią hydromechaniczną GMP 851-2 na licencji firmy Voith (oznaczenie lokomotywy nie zmieniło się). Rozwija ona prędkość 30 km/h[1].
Ogółem zbudowano co najmniej 3373 lokomotyw TU7 i Tu7A (2020).
Inne warianty
edytujEksportowe TU7 nosiły oznaczenie TU7E (ТУ7Э), a TU7A oznaczenie TU7AE (ТУ7АЭ). Produkowano je na tor o różnej szerokości, do 1000 mm, a nawet 1435 mm (normalny tor europejski).
W latach 1976–1977 wyprodukowano serię dwuczłonowych spalinowozów 2TU7 na tor o szerokości 1435 mm i 1000 mm[1].
Do lokomotywy TU7 można było zamocować pług śnieżny ŁD-24. Od 1978 zaczęto produkcję niesamobieżnego pługa wirnikowego TU7R na bazie lokomotywy TU7 - standardowy (lecz odwrócony o 180°) silnik napędza w niej wirnik umieszczony z przodu lokomotywy. Dzięki sterowaniu ukrotnionemu, możliwe było sterowanie pchającą go lokomotywą z kabiny pługa[1].
Na bazie nieco powiększonej konstrukcji TU7 opracowano spalinowóz TGM40 (początkowe oznaczenie TU7M), na tor standardowej radzieckiej szerokości 1524 mm, produkowany od 1982[1].
Służba
edytujZSRR i kraje poradzieckie
edytujLokomotywy TU7 używane były w ZSRR początkowo na kolejach przemysłowych, głównie leśnych i przemysłu torfowego. Od lat 80. używane są także na kolejach dziecięcych (DŻD)[1]. Po rozpadzie ZSRR, używane są nadal w krajach poradzieckich.
Wietnam
edytujW 1985 roku 247 lokomotywy TU7E i TU7AE przystosowane do toru szerokości 1000 mm wyeksportowano do Wietnamu, gdzie oznaczono je serią D4H (TU7E – numery w seriach D4H-400 i D4H-500, a TU7AE w serii D4H-800)[2]
Kuba
edytujCo najmniej 26 lokomotyw TU7E na tor szerokości 762 mm i co najmniej 11 na tor szerokości 705 mm i 1 na tor szerokości 914 mm wyeksportowano na Kubę w drugiej połowie lat 70. Następnie, w drugiej połowie lat 80. trafiły tam jeszcze co najmniej 24 lokomotywy na tor szerokości 1435 mm. Oznaczone tam były numerem serii 34. Używane były m.in. w cukrowniach[2].
Bułgaria
edytuj10 lokomotyw TU7 na tor szerokości 760 mm było eksportowanych w 1981 do Bułgarii, gdzie otrzymały numery 94.01 do 94.10. Używane były m.in. jako manewrowe. W 1988 przemianowano je na serię 81.001 - 81.010[2].
Czechosłowacja / Słowacja
edytujDwie lokomotywy TU7E-2426 i 2427 na tor szerokości 1000 mm zakupiła w 1985 Czechosłowacja. Otrzymały one numery 706.951 i 706.952[2]. Później trafiły one na Słowację, gdzie służą do prowadzenia pociągów roboczych oraz czynności gospodarczych na liniach zarządzanych przez Tatrzańskie Koleje Elektryczne.
-
TU7-2734 w Doniecku -
TU7-2386 w Ałapajewsku -
ТУ7А-3042
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Тепловоз ТУ7
- ↑ a b c d (ros.) Dimitrij Zinowiew, Тепловозы серии ТУ7 и их модификации за рубежом. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-19)].
Bibliografia
edytuj- Kambarskie Zakłady Mechaniczne
- (ros.) Dmitrij Sutjagin (Дмитрий Сутягин): Тепловоз ТУ7 (Tiepłowoz TU7) w serwisie Детские железные дороги (Dietskie żelieznyje dorogi)
- TU46.002 in ZSSK (Slovensko).. uzkorozchodky.hys.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. www.uzkorozchodky.hys.cz
- TU7E diesel locomotives in Vietnam. www.railvn.byethost3.com
- TU7E diesel locomotives in Cuba.. home.zonnet.nl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-02)]. www.home.zonnet.nl