Wikipedia

Kłodnica (Kędzierzyn-Koźle)

część miasta Kędzierzyna-Koźla w województwie opolskim

Kłodnica (niem. Klodnitz[4]) – część miasta[5][2] oraz jedno z 16 osiedli administracyjnych miasta Kędzierzyna-Koźla. Siedziba Rady Osiedla znajduje się przy ulicy Kłodnickiej 38A. Przewodniczącą Zarządu Osiedla (2023) jest Dorota Tomala[6].

Kłodnica
część miasta i osiedle administracyjne Kędzierzyna-Koźla
Ilustracja
Śluza Kłodnica na Kanale Gliwickim od strony dolnej wody
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

kędzierzyńsko-kozielski

Miasto

Kędzierzyn-Koźle

Data założenia

1532

Prawa miejskie

1973–1975

W granicach Kędzierzyna-Koźla

30 października 1975[1]

SIMC

0965476[2]

Zarządzający

Dorota Tomala

Populacja (2022[3])
• liczba ludności


3837

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-200

Tablice rejestracyjne

OK

Położenie na mapie Kędzierzyna-Koźla
Mapa konturowa Kędzierzyna-Koźla, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kłodnica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kłodnica”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kłodnica”
Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
Mapa konturowa powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kłodnica”
Ziemia50°20′50″N 18°10′10″E/50,347222 18,169444

Dawniej wieś i gmina jednostkowa. Od 1945 gromada (sołectwo) w zbiorowej gminie Kłodnica w Polsce (której była siedzibą)[7]. W latach 1954–1959 w gromadzie Kłodnica (będąc jej siedzibą)[8], 1959–1972 na prawach osiedla[9], a 1973–1975 odrębne miasto[10]. 30 października 1975 włączona do miasta Kędzierzyna[11], przemianowanego 3 listopada 1975 na Kędzierzyn-Koźle[12].

Kłodnica położona jest w centralnej (obszarowo) części miasta, między Kędzierzynem a Koźlem, przy ujściu Kanału Kłodnickiego i Kanału Gliwickiego do Odry[13].

Nazwa

edytuj

7 maja 1946 r. ustalono urzędową polską nazwę miejscowości – Kłodnica, określając drugi przypadek jako Kłodnicy, a przymiotnik – kłodnicki[4].

Historia

edytuj

W zapiskach z 1303 zachowała się informacja o istnieniu wsi Kłodnica. W 1783 Kłodnica liczyła 383 mieszkańców. W 1814 Kłodnica uwolniła się od pańszczyzny.

Od końca XVIII w. wieś posiadała własną pieczęć gminną, na której wizerunku przedstawiono pień z wbitą w niego piłę i nad nim siekierę[14].

W latach 1792–1821 wybudowano Kanał Kłodnicki, który pobudził rozwój gospodarczy okolic Koźla. Po Kanale Kłodnickim kursowało rocznie ponad tysiąc statków, przewożąc głównie towary z Gliwic do manufaktury w Sławięcicach oraz do składnicy towarów żelaznych utworzonej u ujścia Kanału do Odry. W 1861 wybudowano bocznicę kolejową z Kędzierzyna do przystani przy Kanale Kłodnickim.

Liczba ludności w miejscowości[15] 1845 1855 1861
Kłodnica 1217 1377 1505

W 1910 w Kłodnicy mieszkało 3709 osób.

9 listopada 1919 władze niemieckie przeprowadziły na Górnym Śląsku wybory komunalne. W powiecie kozielskim strona polska zdobyła w Kłodnicy 3 z 12 mandatów. W plebiscycie w Kłodnicy padło 1535 głosów za Niemcami i 494 za przyłączeniem do Polski[16].

Podczas III powstania śląskiego 10 maja 1921 nacierające od wschodu siły powstańcze dowodzone przez ppor. W. Fojkisa zdobyły Kłodnicę i Koźle-Port, wypierając Niemców na drugi brzeg Odry do Koźla. 4 czerwca 1921 niemieckie oddziały przeszły do kontrofensywy, odbijając Koźle-Port, Kłodnicę i Kędzierzyn[17]. 17-letni Franz Weiss, mieszkaniec Górki Prudnickiej, został rozstrzelany 5 czerwca 1921 przy Kanale Kłodnickim, ponieważ uznano go za polskiego szpiega, gdy próbował przedostać się z Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego do swojej rodzinnej miejscowości[18].

W lipcu 1922 powiat kozielski został oficjalnie przekazany administracji niemieckiej i z powrotem włączony do Niemiec.

Liczba ludności w miejscowości[19] 1910 1925 1929 1935 1939
Kłodnica 3736 4123 4173 4670 4943

31 stycznia 1945 Armia Czerwona zajęła Kłodnicę. 21 marca 1945 rozpoczęło się przejmowanie od Armii Czerwonej obiektów gospodarczych w powiecie kozielskim. Na początku 1946 w Kłodnicy mieszkało 3098 osób.

Ludność miejscowości według spisu powszechnego[20] 1950 1960 1970
Kłodnica 3340 3677 4500

25 września 1954 reforma podziału administracyjnego powołała na terenie powiatu kozielskiego 30 gromad, w tym Gromada Kłodnicy. W listopadzie 1959 Kłodnica otrzymała status osiedla.

1 stycznia 1973 Kłodnica otrzymała prawa miejskie[21].

15 października 1975 nastąpiło połączenie miast Koźla, Kędzierzyna, Kłodnicy i Sławięcic oraz 3 wsi (Lenartowic, Miejsca Kłodnickiego i Cisowej) – początek dzisiejszego miasta Kędzierzyn-Koźle.

Osobny artykuł: Historia Kędzierzyna-Koźla.

Zabytki

edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[22]:

  • dom, ul. Ignacego Krasickiego 12, drewniany, z XIX wieku, nie istnieje
  • kanał Kłodnicki, łączący Koźle z Gliwicami, zabytkowy, wybudowany w latach 1792–1812
Jest to jedyny kanał ze śluzami komorowymi zachowany w Europie. W granicach miasta zachowało się 5 śluz.

Inne zabytki:

  • kaplica pańszczyźniana, ul. Stanisława Wyspiańskiego.

Komunikacja

edytuj

Układ drogowy

edytuj

W Kłodnicy znajduje się skrzyżowanie drogi krajowej nr 40 z drogą wojewódzką 423.

Komunikacja miejska

edytuj

Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu posiada w dzielnicy Kłodnica 7 przystanków autobusowych: Wyspiańskiego I, Wyspiańskiego II, Kościół, Kanał, Szkoła specjalna, Skrzyżowanie, Krasickiego.

Przez Kłodnicę przebiega siedem linii autobusowych, na trasach: 1, 2, 4, 10, 13, 14, 15. Dodatkowo wybrane kursy linii nr 5.

Kultura

edytuj
  • Filia nr 10 (ul. Ignacego Krasickiego 1) Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kędzierzynie-Koźlu. Oferuje dostęp do Internetu.
  • Osiedlowy Dom Kultury w Kłodnicy.

Edukacja

edytuj
  • Zespół Szkół Miejskich nr 2 (dawniej Publiczna Szkoła Podstawowa nr 15 im. Jana Kochanowskiego oraz Publiczne Gimnazjum nr 2), ul. Karola Szymanowskiego 19.
  • Zespół Szkół im. Jana Brzechwy (Podstawowa i Gimnazjum), ul. Ignacego Krasickiego 10.
Osobny artykuł: Edukacja w Kędzierzynie-Koźlu.

Kościoły i Związki Wyznaniowe

edytuj

Sport

edytuj
  • Kompleks sportowo-rekreacyjny (ul. Sportowa 15) – wykorzystywany do szkolenia i rozgrywek w piłce nożnej oraz do organizacji imprez sportowych, rekreacyjnych, kulturalnych i innych.
Osobny artykuł: Sport w Kędzierzynie-Koźlu.

Władze miasta

edytuj

Naczelnik miasta:

Dalej patrz Kędzierzyn-Koźle.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198
  2. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
  3. ↑ Liczba mieszkańców Kędzierzyna-Koźla (2022)
  4. ↑ a b Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85.
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Skład Rady oraz Zarządu Osiedla Kłodnica
  7. ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
  8. ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 27 grudnia 1954 r., Nr. 12, Poz. 68
  9. ↑ Dz.U. z 1959 r. nr 65, poz. 387
  10. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  11. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198
  12. ↑ M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210
  13. ↑ Kłodnica, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-06-04].
  14. ↑ Aleksandra Starczewska-Wojnar, Odciśnięta pamięć wspólnoty: prawne i komunikatywne funkcje pieczęci gmin wiejskich na przykładzie zachodnich powiatów rejencji opolskiej w latach 1816-1933, Opole: Archiwum Państwowe w Opolu : Uniwersytet Opolski, 2020, s. 183, ISBN 978-83-956475-6-7 [dostęp 2024-11-15] (pol.).
  15. ↑ Kędzierzyn-Koźle Monografia Miasta, Państwowy Instytut Naukowy w Opolu, Opole 2001.
  16. ↑ Wyniki plebiscytu. [dostęp 2014-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
  17. ↑ Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982.
  18. ↑ Robert Hellfeier, Tajemnica płyty nagrobnej, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 42 (1551), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 14 października 2020, s. 14, ISSN 1231-904X.
  19. ↑ S. Golachowski Materiały do statystyki narodowościowej Śląska Opolskiego z lat 1910–1939, Poznań – Wrocław 1950. S. Popiołek Ziemia kozielska, Koźle 1963.
  20. ↑ Narodowy spis powszechny 1970 r., GUS, Warszawa 1971.
  21. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  22. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 34.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Kłodnica_(Kędzierzyn-Koźle)&oldid=75240368”