Jezioro Wierzchucińskie Małe

Jezioro Wierzchucińskie Małe – jezioro rynnowe w Polsce, położone w zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie bydgoskim, na pograniczu gminy Sicienko i gminy Koronowo.

Jezioro Wierzchucińskie Małe

Jaz na przesmyku między jeziorami: Wierzchucińskim Małym i Dużym
Położenie
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Region	Pojezierze Południowokrajeńskie
Morfometria
Powierzchnia	0,52 km²
Wymiary • max długość • max szerokość	1,80 km 0,30 km
Głębokość • maksymalna	12,7 m
Hydrologia
Rzeki zasilające	Krówka
Rzeki wypływające	Krówka
Rodzaj jeziora	rynnowe
Położenie na mapie gminy Sicienko Jezioro Wierzchucińskie Małe
Położenie na mapie Polski Jezioro Wierzchucińskie Małe
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Jezioro Wierzchucińskie Małe
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego Jezioro Wierzchucińskie Małe
53°16′19″N 17°47′06″E

Charakterystyka

Jezioro położone jest w południowo-wschodniej części mezoregionu Pojezierza Południowokrajeńskiego, około 15 km na północny zachód od granic miasta Bydgoszczy, w południowej części rynny jezior byszewskich, ciągnącej się na kierunku północny wschód – południowy zachód na długości 27 km. Jest ono silnie związane hydrograficznie z Jeziorem Wierzchucińskim Dużym, poprzez rzekę Krówkę, mającą na połączeniu obu akwenów ok. 100 m długości. Krówka odwadnia zlewnię całkowitą jeziora i jest jednocześnie prawym dopływem Brdy.

Jezioro jest silnie przepływowe. W ciągu roku następuje wymiana wody w objętości 8,5 raza przekraczającej objętość misy jeziora.

Akwen spełnia głównie funkcję rekreacyjną dla mieszkańców okolicznych terenów oraz miasta Bydgoszczy. W mniejszym stopniu zaspokaja ono potrzeby wodne ludności (ujęcia irygacyjne na potrzeby ogrodów działkowych) oraz rybackie. Na brzegach nie urządzono plaż w przeciwieństwie do sąsiedniego Jeziora Wierzchucińskiego Dużego.

Zlewnia

Zlewnia całkowita jeziora wynosi 144,6 km² i zajmuje przede wszystkim obszary wysoczyzny morenowej położonej na północ od akwenu. Na obszarze tym 2/3 powierzchni zajmują grunty orne, a jedynie 15% lasy.

W zlewni bezpośredniej jeziora występuje liczna zabudowa rekreacyjna w postaci kompleksów ogrodów działkowych. Są one położone na półwyspie w południowo-zachodniej części akwenu (70 działek) oraz przy brzegu południowo-wschodnim (160 działek).

W zagospodarowanie zlewni bezpośredniej jeziora przeważa jednak rolnicze użytkowanie gruntów, w których istotny udział mają powierzchnie sadownicze zajęte pod uprawy drzew owocowych.

Jakość wód

Jezioro Wierzchucińskie Małe charakteryzuje się III stopniem podatności wód na degradację, co oznacza słabą odporność na oddziaływanie czynników zewnętrznych. Do niekorzystnych cech zlewniowych jeziora należą: długa linia brzegowa, ułatwiająca dopływ materii ze zlewni oraz sposób użytkowania terenu z dominującą gospodarką rolną. Mała objętość misy jeziora oraz spore wydłużenie sprawia, że jezioro jest podatne na przedostawanie się zanieczyszczeń do jego wód. W zasięgu epilimnionu znajduje się znaczna powierzchnia dna, zwłaszcza w pobliżu jego zachodniego brzegu.

W 2002 r. odnotowano III klasę czystości wód. Klasie tej opowiada również średnia przeźroczystość wód jeziora (ok. 2 m). Pozaklasowe wartości osiągają stężenia azotanów oraz zawartość tlenu w wodzie.

Typ troficzny

Jezioro Wierzchucińskie Małe zalicza się do jezior mezo-eutroficznych.

Zobacz też

• Obszar Chronionego Krajobrazu Rynny Jezior Byszewskich
• Jezioro Wierzchucińskie Duże
• Jezioro Słupowskie

Bibliografia

• Makarewicz Jakub: Stan czystości jezior: Wierzchucińskiego Dużego i Wierzchucińskiego Małego na podstawie badań monitoringowych w 2002 roku. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. 2003