Język nahuatl

język z rodziny uto-azteckiej używany głównie w Mezoameryce
(Przekierowano z Język aztecki)

Język nahuatl (wym. ['naːwa], również język meksykański lub aztecki; nazwa własna nāhuatlàtōlli, „prosty język”) – najbardziej rozpowszechniony język z grupy uto-azteckiej. Do czasów konkwisty stanowił lingua franca na obszarze Meksyku i był głównym językiem Azteków. Obecnie posługuje się nim około 1,6 miliona mieszkańców Meksyku, głównie w stanach Puebla, Guerrero, Hidalgo, Veracruz i Meksyk, ponad 200 tys. mieszkańców Stanów Zjednoczonych, 20 tys. mieszkańców Salwadoru, a także kilkuset mieszkańców Gwatemali i Nikaragui.

nāhuatl, mexìcatlàtōlli
Obszar

Meksyk (stany Puebla, Guerrero, Hidalgo, Veracruz, Meksyk i inne), Stany Zjednoczone, Salwador, Gwatemala, Nikaragua.

Liczba mówiących

ok. 1,8 mln

Pismo/alfabet

łacińskie, dawniej pismo azteckie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
język urzędowy w Meksyku ma status „języka narodowego” obok 62 innych języków mniejszości etnicznych i dominującego języka hiszpańskiego
Organ regulujący Instituto Nacional de Lenguas Indígenas
Kody języka
ISO 639-2 nah
ISO 639-5 nah
IETF nah
Glottolog azte1234
GOST 7.75–97 ацт 075
SIL NAI
Występowanie
Ilustracja
Użytkownicy języka nahuatl w poszczególnych stanach Meksyku
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku nahuatl
Słownik języka nahuatl
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
Informacja turystyczna w języku nahuatl
Kodeks Florentino (XVI w.) w języku nahuatl

Historycznie Aztekowie do zapisu swojego języka używali pisma piktograficznego z elementami logograficznymi. Współcześnie jest stosowany alfabet łaciński w dwóch wersjach transkrypcyjnych.

Z punktu widzenia typologii nahuatl jest językiem aglutynacyjnym i polisyntetycznym. Dysponuje licznymi formami grzecznościowymi.

W polszczyźnie funkcjonuje szereg zapożyczeń z języka nahuatl. Należą do nich wyrazy takie jak: awokado, kakao, chilli, czekolada, kopal, kojot, guacamole, mezcal, ocelot, pulque, kwezal oraz wiele toponimów, m.in. Meksyk.

Fonetyka

edytuj

Klasyczny nahuatl posiada 13 spółgłosek, 2 półsamogłoski i 4 samogłoski. Charakterystyczny jest brak spółgłoski [r]. Akcent jest paroksytoniczny (pada na drugą sylabę od końca).

Spółgłoski

edytuj
  Wargowe Dziąsłowe Podniebienne Miękko-
podniebienne
Krtaniowe
Zwarte p t   k / kʷ ʔ
Szczelinowe   s ʃ    
Zwarto-
szczelinowe
   ʦ /  ʧ    
Półotwarte w l j    
Nosowe m n      

Samogłoski

edytuj
  Przednie Centralne Tylne
Długie Krótkie Długie Krótkie Długie Krótkie
Wysokie iː i
Środkowe eː e oː o
Niskie aː a

Zobacz też

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj