Wikipedia

Henryk Millak

Henryk Kazimierz Millak (ur. 26 lutego 1893 w Warszawie, zm. między 9 a 11 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – podpułkownik lekarz Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Henryk Millak
podpułkownik lekarz podpułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia

26 lutego 1893
Warszawa

Data i miejsce śmierci

między 9 a 11 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1915–1940

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

Ministerstwo Spraw Wojskowych
Szpital Wojskowy w Chełmie
Pułk Radiotelegraficzny
Centrum Wyszkolenia Sanitarnego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939

Życiorys

edytuj

Był synem Ludwika i Augustyny z Kahtzów[3]. Lekarz, absolwent uniwersytetu w Kijowie (1917)[4]. Służył w armii rosyjskiej. Wstąpił do Wojska Polskiego w 1919. Formalnie przyjęty w szeregi wojska dekretem z dnia 25 lutego 1920 z zatwierdzeniem stopnia porucznika lekarza z „zaliczeniem do rezerwy armii i powołaniem do służby czynnej aż do demobilizacji z grupy byłych Korpusów Wschodnich i armii rosyjskiej”. Został przydzielony do rezerwy personalnej Szpitala Ujazdowskiego z odkomenderowaniem do sekcji VI Departamentu Sanitarnego MSWojsk[5]. Po zakończeniu działań wojennych został przeniesiony do rezerwy[6]. 1 lipca 1924 został przemianowany na oficera zawodowego w korpusie oficerów sanitarnych – lekarzy w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 122,5 lokatą, pełnił wówczas służbę Departamencie VIII Sanitarnym Ministerstwa Spraw Wojskowych[7] a jego oddziałem macierzystym był 1 batalion sanitarny[8]. Należał do Mieszkaniowego Stowarzyszenia Spółdzielczego Oficerów w Warszawie, w wybudowanych przez Stowarzyszenie blokach otrzymał mieszkanie[9]. W 1926 awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 7 lokatą[10]. W 1926 był ordynatorem szpitala wojskowego w Chełmie[11]. W 1928 był lekarzem w 1 pułku radiotelegraficznym[11]. W 1930 był w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 7 lokatą (92 lokata wśród lekarzy korpusu sanitarnego)[4]. Brał udział w II Zjeździe Oficerów Służby Zdrowia w dniach 3 – 5 stycznia 1935 na którym wygłosił referat[12]. Był członkiem Zarządu Fundacji Oficera Lekarza w Stanie Spoczynku[13]. W 1931 został przeniesiony z pracowni rentgenologicznej do Centrum Wyszkolenia Sanitarnego[14]. Brał udział XIV Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich w Poznaniu połączonym z IV Zjazdem Związku Lekarzy Słowiańskich, wygłosił tam referat[15]. W 1933 powierzono mu funkcję kierownika referatu w Departamencie Zdrowia Ministerstwa Spraw Wojskowych[16]. W następnym roku powrócił do CWSan[17] z przydziałem do Państwowego Zakładu Higieny na specjalizację[18]. W 1937 pełnił służbę w CWSan jako lekarz bakteriolog[19]. Do stopnia podpułkownika awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 i 1 lokatą, w marcu 1939 był kierownikiem naukowym oddziału higieny wojennej CWSan.[20].

Opublikował: „Pluskwa, jej biologia i zwalczanie”[21], „Zastosowanie katatermometru do badania funkcji cieplnej tkanin odzieżowych”[22], „Uwagi w sprawie umundurowania wojskowego z punktu widzenia higjeny”[23]. Publikował w specjalistycznej prasie lekarskiej oraz w gazetach codziennych[24][25]. Był jednym z współautorów wydanej w Poznaniu w 1939 „Podstawy obronności państwa”[26].

Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Początkowo był jeńcem obozu kozielszczańskiego (stan na dzień 20.10.1939). Na liście generałów i wyższych oficerów wysłanych z obozu kozielszczańskiego do Zarządu NKWD ZSRR do spraw Jeńców Wojennych (UPW) figuruje jako Mallap Henryk. 2 listopada wysłano go do Kozielska, gdzie dotarł po dwóch dniach podróży. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 017/2 poz 1, nr akt 1378[27] z 05.04.1940[1]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, lecz nie figuruje na liście, gdyż brak jest raportu z tego dnia. Na liście Komisji Technicznej PCK figuruje pod nr 57. Przy szczątkach Millaka znaleziono: pozwolenie na broń, dwie pocztówki i wizytówkę[28][29]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 92, Nowym Kurierze Warszawskim nr 93 z 1943. W Archiwum Robla w pakiecie 57 jest lista przedmiotów znalezionych przy zwłokach Millaka, a w pakiecie 0747-07 kalendarzyk znaleziony przy Feliksie Gadomskim, w którym na sporządzonej liście oficerów widnieje nazwisko Henryka Millaka. Krewni w 1945 i 1949 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Był żonaty, miał córkę Barbarę i syna Jana[11]. W 1920 mieszkał w Warszawie na Alejach Jerozolimskich 67[30] a następnie pod nr 57[31]. W 1925 przeprowadził się na Aleję Wojska Polskiego 27[32].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[33]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 481.
  2. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 171.
  3. ↑ Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 403.
  4. ↑ a b c Lista starszeństwa oficerów zawodowych Korpusu Sanitarnego, Warszawa: MSWojsk., 1930, s. 16.
  5. ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, nr 8), MSWojsk., 6 marca 1920, s. 167.
  6. ↑ Druga Lista Oficerów Rezerwowych W.P., Warszawa: MSWojsk., 1933, s. 56.
  7. ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 24, 1018, 1083.
  8. ↑ „Dziennik Personalny” (R.5, nr 85), MSWojsk., 27 sierpnia 1924, s. 488.
  9. ↑ „Kurjer Warszawski” (R.106, nr 47), Warszawa, 16 lutego 1926, s. 17.
  10. ↑ „Dziennik Personalny” (R.7, nr 18), MSWojsk., 3 maja 1926, s. 127.
  11. ↑ a b c Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1928, s. 713.
  12. ↑ II Zjazd Oficerów Służby Zdrowia 3-5 stycznia 1935, Warszawa 1935.
  13. ↑ Statut Fundacji Oficera Lekarza w Stanie Spoczynku, Warszawa 1937, s. 8.
  14. ↑ „Dziennik Personalny” (R.12, nr 3), MSWojsk, 26 marca 1931, s. 141.
  15. ↑ XIV Zjazd Lekarzy i Przyrodników Polskich w Poznaniu połączony z IV Zjazdem Związku Lekarzy Słowiańskich, Poznań 1933, s. 118.
  16. ↑ „Dziennik Personalny”, MSWojsk., 11 kwietnia 1933, s. 92.
  17. ↑ „Dziennik Personalny” (R. 15, nr 3), MSWojsk., 31 stycznia 1934, s. 58.
  18. ↑ „Dziennik Personalny” (R.15, nr 2), MSWojsk., 26 stycznia 1934, s. 16.
  19. ↑ Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu [online], www.oil.org.pl [dostęp 2019-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06].
  20. ↑ Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 368, 492.
  21. ↑ Henryk Millak, Pluskwa, jej biologia i zwalczanie, 1938.
  22. ↑ Henryk Millak, Zastosowanie katatermometru do badania funkcji cieplnej tkanin odzieżowych., 1932.
  23. ↑ Henryk Millak, Uwagi w sprawie umundurowania wojskowego z punktu widzenia higjeny, Warszawa 1935.
  24. ↑ „Polska Zbrojna”, Warszawa, 26 listopada 1932, s. 4.
  25. ↑ Henryk Millak, O wpływie marszu konnego na żołnierza., „Lekarz Wojskowy” (T. 30, nr 12), Wojskowy Instytut Medyczny, 15 grudnia 1937, s. 513-535.
  26. ↑ Podstawa obronności państwa, Poznań 1939.
  27. ↑ J. Tucholski, op cit, s. 631.
  28. ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 256.
  29. ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-03-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07].
  30. ↑ Księga Adresowa "Warszawa" na 1920 rok, Warszawa 1920, s. 162.
  31. ↑ „Dziennik Urzędowy Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej 1929” (4/5), Warszawa 1929, s. 18.
  32. ↑ „Warszawski Dziennik Wojewódzki dla Obszaru m. st. Warszawy” (nr 6), Warszawa, 14 marca 1935, s. 54.
  33. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  34. ↑ M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 302 „za zasługi na polu lecznictwa w wojsku”.
  35. ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .

Bibliografia

edytuj
  • Dzienniki Personalne, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych.
  • Rocznik Oficerski 1928, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1924, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1932, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Marek Tarczyński (red.), Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Henryk_Millak&oldid=75381722”