Franciszek Lewcio
Franciszek Lewcio (ur. 22 września 1897 w Głogowcu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik administracji Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 podpułkownik administracji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
22 września 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
14 pułk piechoty |
| Stanowiska |
szef wydziału |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa |
| Odznaczenia | |
    
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujUrodził się w Głogowcu w rodzinie Wojciecha i Wiktorii z domu Perykasz. Od 1912 roku był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Uczęszczał do C. K. Gimnazjum w Jarosławiu[1] Po wybuchu I wojny światowej służył w Legionach, w I Brygadzie. Wg innych źródeł służył w latach 1914–1918 w armii austriackiej, po skończeniu szkoły oficerskiej, walczył na froncie włoskim[2][3].
W 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego, został przydzielony do 14 pułku piechoty Ziemi Kujawskiej[2]. Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku, został zweryfikowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W drugiej połowie lat 20. został oddelegowany do Oddziału II Sztabu Generalnego[2]. 2 kwietnia 1929 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 i 60. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. Z dniem 1 sierpnia 1930 został przeniesiony z Ekspozytury Oddziału II SG do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu na stanowisko kierownika Samodzielnego Referatu Informacyjnego[2][5]. Z dniem 1 maja 1934 roku został przeniesiony do Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[6]. Na tym stanowisku pozostawał do września 1939 roku. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 4. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna[7]. W marcu 1939 nadal pełnił służbę w Biurze Personalnym MSWojsk. na stanowisku szefa Wydziału II Oficerów Służby Stałej[8].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i osadzono go w obozie w Starobielsku[9]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[9], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[10]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1889[9][3].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[11][12][13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14][15][16].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2374[17] (1921)[18]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[7]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[19][7]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[9]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[9]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ XXI Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jarosławiu za rok szkolny 1916, Jarosław 1916.
- ↑ a b c d Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ a b Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 176.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 106.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 303.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 154.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 286.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 431.
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 297.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 6 [dostęp 2024-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2864 z 13 kwietnia 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 16, poz. 558.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków, Warszawa 2003, ISBN 83-916663-5-2, s. 297.
- Rocznik Oficerski 1923 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1923, s. 164, 421.
- Rocznik Oficerski 1924 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1924, s. 156, 364.
- Rocznik Oficerski 1928 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 132, 198.
- Rocznik Oficerski 1932 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1932, s. 35, 471.
- Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Lewcio Franciszek. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.1-89 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-30].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.