Filmografia Audrey Hepburn
Audrey Hepburn (1929–1993) w trwającej 33 lata karierze występowała w filmach, telewizji i na scenie. Zagrała w 28 produkcjach fabularnych[1]. Pięciokrotnie była nominowana do nagrody Akademii Filmowej[2] i dziewięciokrotnie do Złotego Globu[3], z czego zdobyła jedną statuetkę Oscara[4] i jedną nagrodę Hollywoodzkiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej[5]. Uznawana jest za jedną z najwybitniejszych aktorek w historii amerykańskiej kinematografii[6][7] oraz ikonę stylu i elegancji[8].
Na dużym ekranie debiutowała w 1948 rolą stewardesy w komedii Holenderski w 7 lekcjach (reż. Charles Huguenot van der Linden)[9]. Występowała również w musicalach wystawianych w teatrach muzycznych na londyńskim West Endzie, m.in. w Sauce Tartare (1949) i w sequelu Sauce Piquante (1950)[10]. W sezonie 1951–1952 grała na Broadwayu w sztuce Gigi, napisanej przez Sidonie-Gabrielle Colette[11]. W 1953 debiutowała w Hollywood, występując u boku Gregory’ego Pecka w komedii romantycznej Rzymskie wakacje (reż. William Wyler)[12]. Po premierze filmu zdobyła status gwiazdy[13], a jej zdjęcia były publikowane na okładkach wielu prestiżowych pism[14]. Kreacja księżniczki Anny przyniosła jej nagrodę Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej, Złotego Globu dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym oraz BAFTĘ dla najlepszej brytyjskiej aktorki[3]. W latach 50. XX wieku występowała u boku największych gwiazd kina; w komedii romantycznej Sabrina (1954, reż. Billy Wilder) zagrała wraz z Humphreyem Bogartem i Williamem Holdenem[15]. W zrealizowanym dwa lata później melodramacie wojennym Wojna i pokój (1956, reż. King Vidor) partnerował jej Henry Fonda[16]. W musicalu Zabawna buzia (1957, reż. Stanley Donen) zagrała z Fredem Astaire’em[17]. Z kolei w komedii romantycznej Miłość po południu (1957, reż. Billy Wylder) wystąpiła wspólnie z Garym Cooperem[18]. Rola siostry Łucji w dramacie Historia zakonnicy (1959, reż. Fred Zinnemann) spotkała się z uznaniem ze strony krytyków, którzy uważali ją za jedną z najważniejszych i najwybitniejszych w dorobku aktorki[19]. Kreacja ta przyniosła jej szereg nominacji oraz nagrody BAFTA i David di Donatello[20].
W latach 60. Hepburn wystąpiła w komedii romantycznej Śniadanie u Tiffany’ego (1961, reż. Blake Edwards)[21], gdzie stworzyła wizerunek, który na trwałe wpisał się do kanonu mody[8], dramacie obyczajowym Niewiniątka (1961, reż. William Wyler)[22], dreszczowcu romantycznym Szarada (1963, reż. Stanley Donen) wraz z Carym Grantem[23], musicalu My Fair Lady (1964, reż. George Cukor)[24], komedii kryminalnej Jak ukraść milion dolarów (1966, reż. William Wyler)[25] oraz w dreszczowcu psychologicznym Doczekać zmroku (1967, reż. Terence Young)[26]. Pod koniec lat 60. wycofała się z przemysłu filmowego na osiem lat[27], poświęcając czas rodzinie i wychowaniu syna[28]. Powróciła na duży ekran w 1976, jednak filmy z jej udziałem zbierały głównie negatywne recenzje[29]. Coraz bardziej ograniczała karierę na rzecz działalności humanitarnej, zostając w 1988 ambasadorem dobrej woli UNICEF[30].
Trzy filmy z jej udziałem były zestawiane w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w amerykańskim box offisie. Dwanaście produkcji, w których wzięła udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara w różnych kategoriach, a pięć z nich zdobyło jedną statuetkę w dowolnej kategorii. Dziesięć filmów z udziałem Hepburn, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym[31].
Filmografia
edytujRok[a] | Tytuł | Rola | Tytuł oryg. / uwagi | Źr |
---|---|---|---|---|
1948 | Holenderski w 7 lekcjach | stewardessa linii KLM | Nederlands in Zeven Lessen, tytuł alt.: Dutch in Seven Lessons; niewym. w czołówce | [32] |
1951 | One Wild Oat | recepcjonistka hotelowa | [33] | |
Śmiech w raju | Frieda, dziewczyna z papierosem | Laughter in Paradise | [34] | |
Szajka z Lawendowego Wzgórza | Chiquita | The Lavender Hill Mob | [35] | |
Opowieści młodych żon | Eve Lester | Young Wives’ Tale, tytuł. alt.: Fun for Four | ||
Jedziemy do Monte Carlo | Melissa Walter (wersja angielska) Linda Farrel (wersja francuska) |
Monte Carlo Baby; francuskojęzyczna wersja została wydana pod tytułem Nous irons à Monte Carlo | [36] | |
1952 | Tajemniczy ludzie | Nora Brentano | Secret People | [37] |
1953 | Rzymskie wakacje | księżniczka Anna | Roman Holiday | [38] |
1954 | Sabrina | Sabrina Fairchild | tytuł alt.: Sabrina Fair/La Vie en Rose | [39] |
1956 | Wojna i pokój | Natasza Rostowa | War and Peace, tytuł alt.: Guerra e pace | [40] |
1957 | Zabawna buzia | Jo Stockton | Funny Face | [41] |
Miłość po południu | Ariane Chavasse | Love in the Afternoon | [42] | |
1959 | Zielone domostwa | Rima | Green Mansions | [43] |
Historia zakonnicy | siostra Łucja (Gabrielle „Gaby” van der Mal) | The Nun’s Story | [44] | |
1960 | Nie do przebaczenia | Rachel Zachary | The Unforgiven | [45] |
1961 | Śniadanie u Tiffany’ego | Holly Golightly | Breakfast at Tiffany’s | [46] |
Niewiniątka | Karen Wright | The Children’s Hour, tytuł alt.: The Loudest Whisper | [47] | |
1963 | Szarada | Regina „Reggie” Lampert | Charade | [48] |
1964 | Kiedy Paryż wrze | Gabrielle Simpson | Paris When It Sizzles; remake filmu Imieniny Henrietty z 1952[49] | [50] |
My Fair Lady | Eliza Doolittle | adaptacja broadwayowskiego musicalu z 1956[24] | [51] | |
1966 | Jak ukraść milion dolarów | Nicole Bonnet | How to Steal a Million | [52] |
1967 | Dwoje na drodze | Joanna „Jo” Wallace | Two for the Road | [53] |
Doczekać zmroku | Susy Hendrix | Wait Until Dark | [54] | |
1976 | Powrót Robin Hooda | lady Marion | Robin and Marian | [55] |
1979 | Krwawa linia | Elizabeth Roffe | Bloodline, tytuł alt.: Sidney Sheldon’s Bloodline | [56] |
1981 | Śmiechu warte | Angela Niotes | They All Laughed | [57] |
1989 | Na zawsze | Hap | Always | [58] |
Telewizja
edytujRok | Tytuł | Rola | Informacje | Stacja | Źr |
---|---|---|---|---|---|
1950 | Saturday Night Revue | b.d. | 3 odcinki | BBC Television Service | [59] [60] [61] |
1951 | Sunday Night Theatre | Celia | odcinek: „The Silent Village” | [62] | |
1952 | Toast of the Town | lady Joanna Grey | odcinek z 10 lutego[b] | CBS | [63] |
CBS Television Workshop | Virginia Forsythe | odcinek: „Rainy Day at Paradise Junction” | [63][64] | ||
1954 | The Colgate Comedy Hour | ona sama | odcinek z 7 marca 1954 | NBC | [64][65] |
1957 | Producers’ Showcase | Maria Vetsera | odcinek: „Mayerling” | [66] | |
1970 | A World of Live | ona sama | odcinek specjalny dla UNICEF-u | [67][68] | |
1987 | Love Among Thieves | Caroline DuLac | film telewizyjny | ABC | [69][70] |
1988 | American Masters | ona sama | film dokumentalny, odcinek: „Directed by William Wyler” | PBS | [69] |
Gregory Peck: His Own Man | dokument telewizyjny, data emisji: 24 sierpnia 1988 | Cinemax | [69][71] | ||
1993 | Ogrody świata | prezenterka | miniserial (8 odcinków), tytuł oryg.: Gardens of the World with Audrey Hepburn | PBS | [72] |
Scena
edytujAudrey Hepburn debiutowała na deskach teatru w 1948, występując w roli chórzystki w komedii muzycznej High Button Shoes z tekstami i muzyką Jule’a Styne’a i Sammy’ego Cahna oraz choreografią Jerome’a Robbinsa. Angaż otrzymała jako ostatnia z czternastu aktorek wybranych spośród trzech tysięcy kandydatek. Zarabiała 8 funtów tygodniowo[73]. Przychylne recenzje spowodowały, że dostrzeżono rolę Hepburn, która została zaangażowana przez producenta Cecila Landau do sztuki Sauce Tartare, będącej składanką piosenek i satyrycznych skeczy, cenionych przez angielską publiczność[73]. Spektakl otrzymał pozytywne recenzje, a krytycy chwalili w nich świeżość, dowcip i styl przedstawienia oraz pomysłowe dekoracje i kostiumy[74]. Sukces Sauce Tartare sprawił, że Landau podjął się realizacji sequela Sauce Piquante, którego premiera odbyła się 27 kwietnia 1950. Sztuka została zdjęta z afisza po ośmiu tygodniach, wskutek mniej entuzjastycznych recenzji[75]. W 1951, za namową francuskiej pisarki Sidonie-Gabrielle Colette, zdecydowała się na przyjęcie głównej roli w ekranizacji noweli Gigi z 1944[76]. Premiera odbyła się w Fulton Theatre na Broadwayu 24 listopada 1951. Aktorka zebrała entuzjastyczne recenzje za swoją kreację[77]. W 1954, wraz z przyszłym mężem Melem Ferrerem, występowała w sztuce Ondyna autorstwa Jeana Giraudoux[78]. Hepburn ponownie otrzymała przychylne recenzje krytyków, a jej rolę nagrodzono Tony Award[c][80].
Rok (sezon) | Tytuł | Rola | Teatr | Źr |
---|---|---|---|---|
1948–1949 | High Button Shoes[d] | chórzystka | London Hippodrome | [73][81] |
1949 | Sauce Tartare[e] | Boogie Woogie Yoga Flower, ekspedientka, tancerka klasyczna | Cambridge Theatre | [81][83] |
1950 | Sauce Piquante[f] | duch szamana, skrzat, tancerka | [75] | |
1951–1952 | Gigi[g] | Gigi | Fulton Theatre | [11][84] |
1954 | Ondyna[h] | Ondyna | 46th Street Theatre | [85][86] |
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ Jest to rok premiery. O ile to możliwe, data premiery narzuca kolejność filmów w tej tabeli.
- ↑ Debiut Hepburn jako aktorki w telewizji. Odcinek ten, będący kilkoma epizodami ze sztuki Nine Days a Queen, nadano na żywo w programie rewirowym Toast of the Town[63].
- ↑ Nieustanne wywieranie presji przez Ferrera i dziennikarzy spowodowało, że Hepburn zakończyła występy sceniczne, będąc bliską załamania nerwowego[79].
- ↑ Przedstawienie wystawiano od 22 grudnia 1948 do 5 maja 1949 (291 razy)[73].
- ↑ Przedstawienie wystawiano 433 razy[82].
- ↑ Przedstawienie wystawiano przez osiem tygodni[75].
- ↑ Sztukę wystawiano od 24 listopada 1951 do 31 maja 1952 (219 razy)[11]. Przedpremierowe pokazy spektaklu miały miejsce od 8 do 22 listopada 1951 w Walnut Street Theatre w Filadelfii w stanie Pensylwania[77].
- ↑ Sztukę wystawiano od 18 lutego do 3 lipca 1954 (157 razy)[85].
Przypisy
edytuj- ↑ Gitlin 2008 ↓, s. 115–116; Heatley 2017 ↓, s. 115–119.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 27.
- ↑ a b Heatley 2017 ↓, s. 186–189.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 95.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 223.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 237.
- ↑ American Film Institute: Afi’s 50 Greatest American Screen Legends. Amerykański Instytut Filmowy. [dostęp 2018-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-26)]. (ang.).
- ↑ a b Spoto 2006 ↓, s. 158.
- ↑ Woodward 1993 ↓, s. 53–54.
- ↑ Paris 2001 ↓, s. 44−45; Spoto 2006 ↓, s. 36−40.
- ↑ a b c Spoto 2006 ↓, s. 57, 62, 66.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 76.
- ↑ Woodward 1993 ↓, s. 139.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 11–12.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 84.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 102–104.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 109.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 115.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 135, 141, 145.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 224; Heatley 2017 ↓, s. 13.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 158–159.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 165.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 174.
- ↑ a b Spoto 2006 ↓, s. 177–179.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 189.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 197.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 198.
- ↑ Woodward 1993 ↓, s. 309−310.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 212, 216, 218–219.
- ↑ Woodward 1993 ↓, s. 353; Spoto 2006 ↓, s. 224–225.
- ↑ Audrey Hepburn Movies. [dostęp 2019-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-15)]. (ang.).
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 34−35.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 58.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 42−43.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 59.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 11.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 64.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 67.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 72.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 76.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 85.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 86.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 91.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 92.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 95.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 97.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 100.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 103.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 107; Spoto 2006 ↓, s. 170.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 106.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 108.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 113.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 137.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 138.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 152.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 154.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 170.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 168.
- ↑ BBC Television – 15 July 1950. BBC. [dostęp 2018-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-16)]. (ang.).
- ↑ BBC Television – 29 July 1950. BBC. [dostęp 2018-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-16)]. (ang.).
- ↑ BBC Television – 12 August 1950. BBC. [dostęp 2018-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-16)]. (ang.).
- ↑ The Silent Village – BBC Television – 5 August 1951. BBC. [dostęp 2018-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-16)]. (ang.).
- ↑ a b c Spoto 2006 ↓, s. 63.
- ↑ a b Hofstede 1994 ↓, s. 138.
- ↑ Heatley 2017 ↓, s. 186.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 87; Spoto 2006 ↓, s. 122.
- ↑ Hofstede 1994 ↓, s. 30.
- ↑ Kathleen Fearn-Banks: The A to Z of African-American Television. Scarecrow Press, 2009, s. 494. ISBN 978-0-8108-6348-4. (ang.).
- ↑ a b c Woodward 1993 ↓, s. 352.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 220–221.
- ↑ Gerard Molyneaux: Gregory Peck: A Bio-bibliography. Greenwood Publishing Group, 1995, s. 247. ISBN 978-0412605901. (ang.).
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 235.
- ↑ a b c d Spoto 2006 ↓, s. 36.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 36–37.
- ↑ a b c Spoto 2006 ↓, s. 40.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 53–54.
- ↑ a b Spoto 2006 ↓, s. 59.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 90.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 96.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 94–95.
- ↑ a b Woodward 1993 ↓, s. 63–66.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 39.
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 36−37.
- ↑ Gigi – Broadway Play. Internet Broadway Database. [dostęp 2018-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-19)]. (ang.).
- ↑ a b Ondine – Broadway Play. Internet Broadway Database. [dostęp 2018-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-17)]. (ang.).
- ↑ Spoto 2006 ↓, s. 94.
Bibliografia
edytuj- Martin Gitlin: Audrey Hepburn: A Biography. ABC-Clio, 2008. ISBN 978-0-313-35945-3. (ang.).
- Michael Heatley: Audrey Hepburn: In Words and Pictures. Chartwell Books, 2017. ISBN 978-0785835349. (ang.).
- David Hofstede: Audrey Hepburn: A Bio-bibliography. Greenwood Publishing Group, 1994. ISBN 978-0313289095. (ang.).
- Barry Paris: Audrey Hepburn. Berkley Books, 2001. ISBN 978-0425182123. (ang.).
- Donald Spoto: Oczarowanie. Życie Audrey Hepburn. Anna Dwilewicz (tłum.). Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 978-83-245-9267-8. (pol.).
- Ian Woodward: Audrey Hepburn: Fair Lady of the Screen. Ebury Publishing, 1993. ISBN 978-1-4481-3293-5. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Audrey Hepburn w bazie IMDb (ang.)
- Audrey Hepburn w bazie Filmweb