Felicjan Szczęsny Kowarski
Felicjan Szczęsny Kowarski (ur. 8 września 1890 w Starosielcach, zm. 22 września 1948 w Konstancinie) – polski malarz, rzeźbiarz, pedagog.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
8 września 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 września 1948 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytujUrodził się 8 września 1890 w Starosielcach, obecnej dzielnicy Białegostoku, w rodzinie kolejarza Feliksa i Wiktorii z Niewiarowskich.
W latach 1902–1908 uczył się malarstwa w szkole artystycznej Odeskiego Towarzystwa Sztuk Pięknych, następnie studiował malarstwo w Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu (1910–1918). W 1919 pracował w warszawskim zakładzie litograficznym Władysława Główczewskiego. Wiosną 1920 po przeprowadzce do Torunia, razem z Henrykiem Szczyglińskim i Henrykiem Nowiną-Czernym założyli Zakład Graficzny „Sztuka”, który działał do 1923[1]. W latach 1923–1929 był profesorem malarstwa dekoracyjnego i monumentalnego Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, od 1930 był profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Członek ugrupowań artystycznych Jednoróg, Pryzmat i Rytm. Członek zarządu Instytutu Propagandy Sztuki i Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków.
Cechą malarstwa Kowarskiego jest monumentalizm formy. Oprócz malarstwa sztalugowego uprawiał malarstwo ścienne, w tym zespół plafonów na zamku wawelskim. Pod koniec życia zajmował się też rzeźbą. Krytycy sztuki dostrzegają w malarstwie Kowarskiego wpływy rosyjskiej grupy Świat Sztuki. W 1929 wykonał dekorację malarską plafonów w sali Pod Ptakami Zamku Wawelskiego w Krakowie. Wspólnie z Janem S. Sokołowskim otrzymał w konkursie Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie I nagrodę za projekty polichromii wnętrza katedry w Chełmie.
W okresie okupacji niemieckiej przebywał w Skierniewicach. W okresie powojennym kontynuował działalność pedagogiczną w warszawskiej ASP. Zachowując indywidualny styl malarstwa, stworzył kilka obrazów o tematyce społeczno-politycznej, jak „Proletariatczycy” (1948, w zbiorach warszawskiego Muzeum Narodowego).
Zmarł w Konstancinie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (Aleja Zasłużonych-1-33)[2]
Małżeństwo
edytujW 1936 poślubił Jadwigę Cyrulińską[3].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 25 września 1948)[4]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[5][6][7]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[3]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[3]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę[3]
Przypisy
edytuj- ↑ Andrzej Józef Dąbrowski, Dlaczego świat o nim zapomniał? Felicjan Szczęsny Kowarski – malarz, rzeźbiarz, pedagog, twórca polskiej szkoły malarstwa monumentalnego [online], Niezła sztuka, 23 sierpnia 2019 [dostęp 2020-02-22] (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Felicjan Szczęsny Kowarski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
- ↑ a b c d Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 155. [dostęp 2021-08-04].
- ↑ M.P. z 1948 r. nr 74, poz. 639 „za wybitne zasługi na polu kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi na polu pracy artystycznej i pedagogicznej”.
- ↑ Ś.P. Felicjan Kowarski - nekrolog, s. 3 „Dziennik Polski” R.IV, nr 263 (1302), Kraków, 25 września 1948 r.
- ↑ Order Odrodzenia Polski IV klasy - nadanie 1936 dla prof. KOWARSKIEGO (ASP) [online], OneBid [dostęp 2020-02-22] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Bogucki J., Kowarski, Warszawa 1956.
- Wallis M., Sztuka polska dwudziestolecia, Arkady, Warszawa 1959.
- Bartnicka-Górska H., Kowarski Felicjan Szczęsny, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. IV, Warszawa 1986, s. 207–212.
- Jolanta Chrzanowska-Pieńkos, Andrzej Pieńkos, Leksykon sztuki polskiej XX wieku, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 1996, ISBN 83-86600-48-9, OCLC 835483149.
Linki zewnętrzne
edytuj- Felicjan Szczęsny Kowarski, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22].
- Galeria malarstwa Felicjana Szczęsnego Kowarskiego
- Felicjan Szczęsny Kowarski w Webart. webart.omikron.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-20)].
- Katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Warszawie w kwietniu 1949 roku w serwisie Polona.pl