Edward Kańczucki

pułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej

Edward Kańczucki (ur. 13 października 1882 w Czerniowcach, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Edward Kańczucki
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

13 października 1882
Czerniowce

Data i miejsce śmierci

1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

do 1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Dowództwo Okręgu Korpusu Nr II

Stanowiska

inspektor poborowy

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
Obrona Lwowa 1939

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry) Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Krzyż Wojskowy Karola Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913

Życiorys

edytuj

Urodził się 13 października 1882 w Czerniowcach, w ówczesnym Księstwie Bukowiny, w rodzinie Alojzego i Heleny ze Streckenbachów[1]. W 1897 ukończył naukę w Szkole Realnej w Krakowie[1]. Pełnił zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej armii. Od 1901 pełnił służbę w Czeskim pułku piechoty nr 11 w Pradze[2][3]. W 1910 został przeniesiony do Galicyjskiego pułku piechoty nr 15 we Lwowie[4]. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach. W 1917 jego oddziałem macierzystym był nadal pułk piechoty nr 15[5]. W czasie służby w c. i k. armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów piechoty: kadeta (1 września 1901[6]), podporucznika (1 listopada 1902[7]), porucznika (1 maja 1909[8]) i kapitana (1 sierpnia 1914[9]).

W Wojsku Polskim dowodził 2 pułkiem Strzelców Podhalańskich[1]. W 1920 pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Kraków” w Krakowie. Na tym stanowisku 11 czerwca 1920 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920, w grupie „byłej armii austro-węgierskiej”[10]. 12 grudnia 1920 przemawiał podczas uroczystego powitania 2 psp w Sanoku[11][12]. W 1921 objął dowództwo 39 pułku piechoty Strzelców Lwowskich w Jarosławiu. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 110. lokatą w korpusie oficerów piechoty[13][14]. 31 marca 1927 został zwolniony ze stanowiska dowódcy pułku i przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kalisz „celem odbycia praktyki poborowej”[15]. Jesienią 1927 został wyznaczony na stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień Konin[16][17]. W marcu 1929 został inspektorem poborowym w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie[18]. Z dniem 31 października 1930 został przeniesiony w stan spoczynku[19]. W 1934 pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Żywiec. Posiadał przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[20].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 walczył w obronie Lwowa, dowodząc wschodnim odcinkiem obrony miasta[21]. Po kapitulacji Lwowa przed Armią Czerwoną dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[22].

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[23][24]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[25][26].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, Edward Kańczucki został uhonorowany poprzez zasadzenie Dęba Pamięci przy Szkole Podstawowej w Starych Komaszycach.

Ordery i odznaczenia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 209.
  2. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1902 ↓, s. 423.
  3. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1905 ↓, s. 430.
  4. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1911 ↓, s. 490.
  5. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 121, 491.
  6. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1902 ↓, s. 312.
  7. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1905 ↓, s. 306.
  8. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1911 ↓, s. 320.
  9. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 121.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23 czerwca 1920 roku, s. 498.
  11. Andrzej Brygidyn: Żołnierskimi rzuceni losami. Sanok: 1997, s. 24. ISBN 83-87282-47-2.
  12. Przyjęcie 2-go Pułku Strzelców Podhalańskich. „Ziemia Sanocka”. 1, s. 2, 23 stycznia 1921. 
  13. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 239, 396.
  14. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 222, 340.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 marca 1927 roku, s. 97.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 300.
  17. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 113, 159.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 14 maja 1930 roku, s. 135.
  20. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 323, 939.
  21. Dalecki 1989 ↓, s. 313.
  22. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  23. M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
  24. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 2 [dostęp 2024-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  25. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
  26. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  27. M.P. z 1926 r. nr 23, poz. 61 „za zasługi, położone na polu popularyzacji wiedzy wojskowej”.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 74.
  29. a b c d e f Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 491.

Bibliografia

edytuj