Dom Mrongowiusza w Olsztynku
Dom Mrongowiusza w Olsztynku – zabytkowa[1], dawna baszta miejska w murach obronnych Olsztynka przystosowana w XVI wieku na cele mieszkalne – 19 lipca 1764 urodził się tutaj kaznodzieja, językoznawca i bojownik o polskość Warmii i Mazur, Krzysztof Celestyn Mrongowiusz. Obecnie budynek pełni rolę muzeum. Obiekt znajduje się przy olsztyneckim kościele poewangelickim, który stanowi obecnie galerię sztuki Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku.
 nr rej. a-197 z 28 listopada 1956
| |
.jpg) Widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Rynek 4, 11-015 Olsztynek |
| Typ budynku |
baszta |
| Kondygnacje |
2 |
| Ukończenie budowy |
średniowiecze |
| Ważniejsze przebudowy |
2 poł. XVI w. |
| Kolejni właściciele |
Bartłomiej Mrongowiusz |
| Obecny właściciel | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |
Położenie na mapie gminy Olsztynek  | |
Położenie na mapie Olsztynka  | |
 53°35′01,2052″N 20°16′57,9580″E/53,583668 20,282766
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytuj
Średniowieczne baszty przebudowywano w XVI wieku na domy poprzez dostawienie ściany od strony miasta i dachu. Dom Mrongowiusza uzyskał swój obecny wygląd w drugiej połowie XVI wieku. Stanowił własność lokalnej parafii ewangelickiej. Mieścił szkołę ewangelicką (na piętrze) i mieszkanie rektora (nauczyciela) na parterze[2].
Od 1761 do 1767 w dawnej baszcie zamieszkiwała rodzina Bartłomieja Mrongowiusza i tutaj urodził się Krzysztof Celestyn[2].
W 1894 obiekt został wydzierżawiony przez miasto. Ulokowano tu szpital i przytułek dla starców. Po II wojnie światowej – do końca lat 70. XX wieku – w domu mieszkali lokatorzy. Potem przeznaczono go na cele muzealne[2]. 28 listopada 1956 wpisano go do rejestru zabytków pod numerem a-197[1]. Obecnie stanowi oddział Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku[3].
Ekspozycja
edytujNa wystawę stałą placówki składają się dwie ekspozycje tematyczne poświęcone: Krzysztofowi Celestynowi Mrongowiuszowi (parter) oraz materialnemu dziedzictwu kulturowemu Warmii, którego elementem są średniowieczne obiekty architektury, należące do olsztyneckiego muzeum (kościół, baszta i fragment murów obronnych)[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b WUOZ Olsztyn, Rejestr zabytków nieruchomych [online], www.bip.wuoz.olsztyn.pl [dostęp 2023-10-01].
- ↑ a b c Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku, Dom Mrongowiusza, tablica informacyjna in situ
- ↑ a b Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku, Stałe - Muzeum Budownictwa Ludowego [online], muzeumolsztynek.pl, 25 marca 2021 [dostęp 2023-10-01] (pol.).