Delegat apostolski

Delegat apostolski – legat papieski będący przedstawicielem papieża i Stolicy Apostolskiej przy lokalnym Kościele lub przy tymczasowej placówce dyplomatycznej Stolicy Apostolskiej. Nie jest on dyplomatą w rozumieniu prawa międzynarodowego i nie pełni oficjalnych funkcji dyplomatycznych wobec władz świeckich, co wyróżnia go od nuncjusza apostolskiego. Delegat apostolski stoi na czele delegatury apostolskiej. Zazwyczaj jest arcybiskupem tytularnym.

Papież mianuje delegata apostolskiego zazwyczaj w państwach, z którymi Stolica Apostolska nie utrzymuje stosunków dyplomatycznych lub na terytoriach zależnych.

W XIX i XX w delegaci apostolscy pełnili również funkcje dyplomatyczne jako przedstawiciele Stolicy Świętej przy rządach. Byli to szefowie misji II klasy (odpowiednik posła w dyplomacji świeckiej).

Status prawny

Delegata apostolskiego powołuje i odwołuje papież. Zgodnie z prawem kanonicznym delegat apostolski i jego siedziba wyjęci są spod władzy biskupa miejsca, chyba że chodzi o zawieranie małżeństw. Delegat apostolski ma prawo sprawowania funkcji liturgicznych we wszystkich kościołach swojego poselstwa, nawet będąc w pontyfikaliach. Na terytorium, które obejmuje jego misja ma on precedencję przed arcybiskupami i biskupami, ale nie przed kardynałami i patriarchami. W chwili wakansu Stolicy Apostolskiej, przeciwnie do innych jej urzędów, poselstwo delegata apostolskiego nie wygasa.

Do zadań kanonicznych delegata apostolskiego należy m.in:

• utrzymywanie kontaktów z lokalnym Kościołem
• informowanie Stolicy Apostolskiej o wszystkim, co dotyczy życia Kościoła i dobra dusz
• wspieranie biskupów oraz udzielanie pomocy konferencji episkopatu (nie naruszając jednak władzy biskupów)
• przedstawianie papieżowi kandydatów na biskupów
• podejmowanie kontaktów z niekatolickimi wspólnotami religijnymi.

Może on również utrzymywać relacje o charakterze niedyplomatycznym z władzami państwowymi.

Historia

Pierwszego delegata apostolskiego mianował papież Klemens XIII 7 czerwca 1762. Został nim wikariusz apostolski Aleppo Arnaud Bossu CM. Jego misja delegata apostolskiego polegała na kontaktach z katolickimi Kościołami wschodnimi, szczególnie nad wprowadzeniem w życie instrukcji papieskich oraz informowaniu Rzymu o stanie tych wspólnot.

Listem Sekretariatu Stanu z 8 maja 1916 tytuł delegata apostolskiego przyznano legatom papieskim, których funkcje mają charakter religijny. Potwierdził to promulgowany rok później kodeks prawa kanonicznego (kan. 267).

Współcześni delegaci apostolscy

Współczesną praktyką jest mianowanie na urząd delegata apostolskiego nuncjuszy apostolskich pełniących misje w sąsiednich państwach.

Obecnie istnieją urzędy delegata apostolskiego:

• Antyli – misja delegata obejmuje następujące terytoria zależne w regionie: Anguilla, Aruba, Bonaire, Sint Eustatius, Saba, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Kajmany, Curaçao, Gwadelupa, Martynika, Montserrat, Saint-Barthélemy, Saint-Martin, Sint Maarten, Turks i Caicos oraz Amerykańskie Wyspy Dziewicze, delegatem apostolskim jest nuncjusz apostolski na Trynidadzie i Tobago
• Półwyspu Arabskiego – misja delegata obejmuje Arabię Saudyjską, Bahrajn i Oman, delegatem apostolskim jest nuncjusz apostolski w Kuwejcie
• Brunei – delegatem apostolskim jest nuncjusz apostolski w Malezji
• Komorów – delegatem apostolskim jest nuncjusz apostolski na Madagaskarze
• Jerozolimy i Palestyny – misja delegata obejmuje Palestynę, delegat apostolski jest również nuncjuszem apostolskim w Izraelu
• Kosowa – delegatem apostolskim jest nuncjusz apostolski w Słowenii
• Laosie - delegatem apostolskim jest nuncjusz apostolski w Tajlandii
• Oceanu Spokojnego – misja delegata obejmuje terytoria zależne w regionie: Samoa Amerykańskie, Polinezja Francuska, Guam, Nowa Kaledonia, Niue, Norfolk, Pitcairn, Tokelau, Tuvalu, Mariany Północne, Wallis i Futuna, Dalekie Wyspy Mniejsze Stanów Zjednoczonych; delegatem apostolskim jest nuncjusz apostolski w Nowej Zelandii
• Portoryko – delegatem apostolskim jest nuncjusz apostolski w Dominikanie
• Somalii – delegatem apostolskim jest nuncjusz apostolski w Etiopii
• Wietnamie (stanowisko wakuję od 1975)

Zobacz też

• nuncjusz apostolski

Bibliografia

• Kodeks prawa kanonicznego, kanony 361 - 367
• Eduteka
• wiara.pl