Brzeźce (województwo śląskie)
Brzeźce (niem. Brzestz) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie pszczyńskim, w gminie Pszczyna.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1151[2] |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
43-200[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SPS |
| SIMC |
0942239 |
Położenie na mapie gminy Pszczyna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego  | |
 49°59′07″N 18°49′58″E/49,985278 18,832778[1]
| |
| Strona internetowa | |
W latach 1973–75 w gminie Wisła Wielka[4][5]. W latach 1975–97 dzielnica Pszczyny[5][6]. Od 1 stycznia 1998 roku w gminie Pszczyna[6].
Historia
edytujMiejscowość została po raz pierwszy[7] wzmiankowana w spisie świętopietrza parafii dekanatu Oświęcim diecezji krakowskiej z 1326 roku pod nazwą Breze, z dodatkową adnotacją, że miejscowy proboszcz imieniem Conradus nie płaci podatku i jest ekskomunikowany[8][9].
W dokumencie sprzedaży dóbr pszczyńskich wystawionym przez Kazimierza II cieszyńskiego w języku czeskim we Frysztacie w dniu 21 lutego 1517 roku wieś została wymieniona jako Brzezcze[10].
W historii Brzeźc zapisał się fakt stawienia czynnego oporu armii niemieckiej na początku II wojny światowej (zobacz: bitwa pszczyńska). Niemcy, nacierający od strony Pawłowic, zostali powstrzymani przez opór Wojska Polskiego oraz ostrzał artyleryjski kierowany z wieży miejscowego kościoła. Wieża kościoła – jako dobry punkt obserwacyjny dla Polaków – została uszkodzona przez ostrzał niemiecki. Dzięki tej akcji Armia „Kraków” zyskała na czasie, przez co mogła zająć dogodne pozycje w Pszczynie.
W czasie okupacji niemieckiej mieszkająca we wsi rodzina Paszków udzieliła pomocy Żydom: Magdzie, Lojzice (Luiza), Oldze Lengyel. W 1992 roku Instytut Jad Waszem podjął decyzję o przyznaniu Ludwikowi, Marii i Henrykowi Paszkom tytułu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[11].
W styczniu 1945 r. przez miejscowość przeszły tzw. marsze śmierci z obozów KL Auschwitz w Oświęcimiu na stację kolejową w Wodzisławiu Śląskim[12].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Galeria
edytuj-
Ołtarz gotycki z końca XV w. w bocznej kaplicy kościoła -
Stodoła z Brzeźc (ok. poł. XIX w.), Górnośląski Park Etnograficzny
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 11384
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 98 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
- ↑ a b Dz.U. 1975 nr 15 poz. 88
- ↑ a b Dz.U. 1997 nr 116 poz. 742
- ↑ O Brzeźcah
- ↑ Franciszek Maroń. Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV wieku. „Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV wieku”, s. 101-167, 1969.
- ↑ Monumenta Poloniae Vaticana T.1 Acta Camerae Apostolicae. Vol. 1, 1207-1344. Jan Ptaśnik (redakcja). Cracoviae: Sumpt. Academiae Litterarum Cracoviensis, 1913, s. 147-150.
- ↑ Ludwik Musioł. Dokument sprzedaży księstwa pszczyńskiego z dn. 21. lutego 1517 R.. „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku”. R. 2, s. 235–237, 1930. Katowice: nakł. Towarzystwa ; Drukiem K. Miarki.
- ↑ Historia pomocy - Rodzina Paszków | Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2021-11-21].
- ↑ Piotr Hojka, Sławomir Kulpa: Kierunek Loslau. Marsz ewakuacyjny więźniów oświęcimskich w styczniu 1945 r., Wodzisław Śląski 2016.
Bibliografia
edytuj- Grzegorz Sztoler: Brzeźce : monografia historyczna parafii i wsi. Pszczyna: [Urząd Miejski], 1999. ISBN 83-909538-3-8.