Barzowice
Barzowice (do 1945 niem. Barzwitz) (IPA: [barzɔˈvit͡sɛ], r-z wymawia się oddzielnie[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie sławieńskim, w gminie Darłowo. W okolicy Barzowic znajduje się wczesnośredniowieczne grodzisko słowiańskie.
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) |
247[2] |
Strefa numeracyjna |
94 |
Kod pocztowy |
76-150[3] |
Tablice rejestracyjne |
ZSL |
SIMC |
0305219 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Darłowo | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu sławieńskiego | |
54°28′40″N 16°30′35″E/54,477778 16,509722[1] |
Według danych z 1 stycznia 2011 roku wieś miała 272 stałych mieszkańców[5].
Na wschód od wsi znajduje się Góra Barzowicka o wysokości 72 m n.p.m.[6]. W okolicach Barzowic znajduje się miejsce typowe jaskra Gryfitów, mikrogatunku jaskrów różnolistnych znanego z kilku stanowisk na Pomorzu Zachodnim[7][8][9].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie koszalińskim.
Nazwa miejscowości
edytujPrzed 1945 r. Barzowice nazywały się Barzwitz, a wcześniej Barciz. Nazwę można wiązać od XIV wieku z rodziną rycerską Barthewitz lub Bartowitz. Nie ma jednak pewności, czy to wieś przyjęła nazwę od tego nazwiska czy też odwrotnie.
Historia miejscowości
edytujNa początku wieś była położona wokół kościoła, później jednak rozszerzyła się do wsi pastwiskowej z szerokim uprawnym pastwiskiem. Centralna część miejscowości z kościołem i szkołą leży w jej południowej części, na lokalnym wyniesieniu terenu.
W 1784 r. Barzowice miały: 1 kaznodzieję, 1 zakrystiana, 1 sołtysa, 20 chłopów, 1 kowala, 1 dom kaznodziejski i 1 chatę pastucha. Liczby mieszkańców wsi wynosiła w latach: 1818 r. – 354, 1864 r. – 629, 1885 r. – 587, 1905 r. – 546, 1925 r. – 575, 1939 r. – 472.
Przed 1945 r. Barzowice należały do okręgu urzędowego Palczewice i do zasięgu sądu okręgowego Darłowo w powiecie ziemskim Sławno. Rosyjskie oddziały wmaszerowały tu 7 marca 1945 r. w ramach „wyzwolenia” tamtejszych terenów. Już od połowy 1945 r. został ustanowiony Pomorzanom polski zarząd i Polacy zostali osiedleni w Barzowicach z obszaru na wschód od linii Curzona. Bydło zostało skonfiskowane. Miejscowość otrzymała polską nazwę Barzowice pod koniec 1945 roku.
W 1857 r. urodził się tu niemiecki językoznawca Carl Meinhof, syn tutejszego pastora[10].
Kościół
edytujParafia
edytujDo 1945 r. do parafii Barzowice należały miejscowości: Barzowice, Dzierżęcin, Drozdowo, Karsino, Wicie i Sulimice.
Parafia ta należała do diecezji pomorskiej kościoła ewangelicko-augsburskiego. W 1940 r. liczyła 1278 członków.
Barzowice dzisiaj należą do parafii Koszalin (Koszalin) w diecezji Pomorskiej, w polskim kościele ewangelicko-augsburskim.
Kościół parafialny
edytujGotycki kościół z wieżą z dachem namiotowym od strony zachodniej pochodzi z XV/XVI wieku[11]. Budowla posadowiona jest na cokole z kamienia polnego w cegłach z regularnymi przyporami[12].
Na ołtarzu widać figury świętych: Piotra i Pawła. Chrzcielnica z mosiądzu pochodzi z 1645 r., ozdobiona jest scenami ze Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. Organy z 1912 roku zbudowane przez organmistrza Barnima Grüneberg'a ze Szczecina.
Koło kościoła jest cmentarz ogrodzony murem z kamienia polnego.
Pastorzy protestanccy do 1945 roku
edytuj- Jacob Küttner (to on wprowadził do Barzowic protestantyzm)
- Paul Wiegmann, 1560–1611
- Matthäus Tietze (Titius), 1611–1636
- Johann Boye, 1636–1676
- Philipp Palow, 1668–1690
- Johannes Roth, 1690–1692
- Joachim Andreas Wagner, 1692–1711
- Nikolaus Gabriel Polemann, 1713–1731
- Jakob Gottlieb Meyer, 1732–1740
- Johann Christian Böhm, 1741–1742
- Johann Gottfried Laeunen, 1743–1777
- Georg Friedrich Andreä, 1777–1804
- Samuel Christian Dreist, 1805–1839
- Friedrich Meinhof, 1842–1881
- Ernst Friedrich Robert Schönberg, 1882–1901
- Konrad Kob, 1902–1927
- Herbert Plesch, 1927–1936
- Franz Birken, 1936–1945
25 stycznia 1968 została erygowana parafia. Matki Bożej Częstochowskiej w Starym Krakowie, tutejsza świątynia pod wezwaniem Świętego Franciszka z Asyżu pełniła funkcje filialną. Od 20 listopada 1988 tutejszy kościół stał się kościołem parafialnym.
Księża Rzymsko-katolicy od 1945
- ks. Józef Mastaj 1953-1965
- ks. Kazimierz Anuszkiewicz 1965-1973
- ks. Jan Wicha 1973-1975
- ks. Wacław Sznura 1975-1986
- ks. Roman Więcławik 1986-1987
- ks. Jan Guga 1987-2006
- ks. Mirosław Kosior 2006 -
Szkoła
edytujW 1611 r. pierwszym nauczycielem i zakrystianem był Jürgen Lange. Miał wolne mieszkanie w domu z ogrodem, gdzie uczył.
Ostatnimi nauczycielem przed wojną byli Otto Parlow i Berta Kanies.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 3156
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 15 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Marzy, Barzowice, Rzy. Właśnie źle przeczytaliście nazwy tych wsi
- ↑ Wieś Barzowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-29] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa, 1980, s. 104, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .
- ↑ Adam T. Halamski , Contribution à l’étude des renoncules tête d’or (Ranunculus auricomus aggr.) de la Poméranie polonaise. Trois espèces nouvelles des environs de Darłowo et Sławno, „Bulletin de la Societe linnéenne de Lyon”, 93 (7-8), 2024, s. 169-205 .
- ↑ Ranunculus gryphum | International Plant Names Index [online], beta.ipni.org [dostęp 2024-10-23] .
- ↑ Ewelina Krajczyńska-Wujec , Trzy nowe gatunki jaskrów odkryto na Pomorzu [online], Nauka w Polsce [dostęp 2024-10-23] (pol.).
- ↑ Jan Sroka: Carl Friedrich Micahel Meinhof (1857-1944). W: Znani i Nieznani Mieszkańcy Powiatu Sławieńskiego. Sławno: Fundacja „Dziedzictwo”; Wydawnictwo „Margraf”, 2015, s. 21-22. ISBN 978-83-61603-84-9. [dostęp 2020-03-05].
- ↑ Czesław Piskorski (opracowanie): Okolice Słupska. Mapa turystyczna. Warszawa – Wrocław: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1982.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 196, ISBN 978-83-7495-133-3 .