Wikipedia

Apion (rodzaj)

Apion – rodzaj chrząszczy z rodziny pędrusiowatych, podrodziny Apioninae i plemienia Apionini. Należą tu drobne chrząszcze o zwykle jednolitym ubarwieniu[2]. Larwy i imagines żerują na rdestowatych[3].

Apion[1]
Herbst, 1797
Ilustracja
Apion frumentarium
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

pędrusiowate

Podrodzina

Apioninae

Plemię

Apionini

Rodzaj

Apion

Synonimy
  • Apionus Rafinesque 1815
  • Apium Agassiz, 1846
  • Erythrapion Schilsky, 1906
  • Oxeostomum Gistel, 1856
  • Oxystomum Gistel, 1856
  • Apiolum W. Kirby, 1808
  • Apius Billberg, 1820
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Apion cruentatum
Apion rubiginosum
Apion haematodes
Apion rubens

Morfologia

edytuj

Chrząszcze o ciele długości od 2,2 do 4,5 mm. Ubarwienie mają czerwonawe do rdzawego z czarnymi oczami, pazurkami, a czasem też tergitami odwłoka. Oskórek porastają włoski (włosowate łuski), które na przedpleczu skierowane są dośrodkowo, a na międzyrzędach pokryw ustawione są w dwóch lub trzech szeregach[3].

Głowę cechują: płaskie czoło o punktowanej lub punktowanej i rowkowanej powierzchni, okrągłe i w przeciętnym lub silnym stopniu wysklepione oczy, niskie, nie wykraczające poza środek oka, ku tyłowi nieco zbieżne kile podoczne oraz osadzone w około 0,3–0,4 długości ryjka czułki o niemal wrzecionowatych, od 2 do 2,5 raza dłuższych niż szerszych buławkach. Prosty do zakrzywionego ryjek ma na spodzie niezbyt głębokie, bruzdowate, ku tyłowi zanikające rowki. Długość ryjka u samca wynosi od 0,73 do 1 długości przedplecza, a u samicy od 0,76 do 1,15 długości przedplecza[3].

Długość przedplecza wynosi od 0,8 do 1 jego szerokości. Boki ma w tylnej połowie mniej lub bardziej równoległe, a w przedniej lekko ku przodowi zbieżne, tylną krawędź zaś prostą. Na powierzchni przedplecza występuje gęste i głębokie punktowanie a wąski dołek przedtarczkowy jest słabo zaznaczony. Kształt nagiej tarczki jest trójkątny do prawie kwadratowego, zawsze na szczycie zaokrąglony. Podługowato-owalne, najszersze pośrodku pokrywy mają wykształcone barki i węższe od międzyrzędów rzędy. Wyspecjalizowana szczecinka wyrasta na wierzchołku międzyrzędu dziewiątego. Biodra środkowej pary nie stykają się ze sobą. Szeroko-trójkątny, obrzeżony wyrostek zapiersia nie jest odgraniczony od jego pozostałej powierzchni wciskiem, a przednia listewka zapiersia jest delikatnie wykształcona. Odnóża zwieńczone są pazurkami o małych, ostrych ząbkach. U samca golenie są nieuzbrojone[3].

Odwłok ma pierwszy z widocznych sternitów przeciętnie sklepiony i 1,6 raza dłuższy od następnego, a piąty na tylnej krawędzi zaokrąglony u samicy i ścięty u samca. Wierzchołkowa krawędź pygidium u samca jest zaokrąglona. Genitalia samca odznaczają się tegmenem o bardzo płytkim pośrodkowym wcięciu oddzielającym płaty parameroidalne, sięgającym nie dalej niż na 1/6 ich długości; każdy z tych płatów ma 4 lub 5 długich makroszczecinek oraz bardzo krótką wierzchołkową część błoniastą z mikroszczecinkami. Okienka są bocznie położone i szeroko rozstawione, słabo zaznaczone, niekiedy całkiem zanikłe. Stawowo z wolnym pierścieniem połączone prostegium ma wysoki pośrodkowy kil przedłużony nasadowo w palcowatą wypustkę. Walcowaty, rzadko silnie spłaszczony, niezbyt zakrzywiony płat środkowy edeagusa (prącie) ma szczyt w widoku boczny odgięty z ząbkowato wystającymi krawędziami boczno-grzbietowymi płytki wierzchołkowej, a w widoku grzbietowym zaostrzony[3].

Ekologia i występowanie

edytuj

Owady te są fitofagami rdestowatych. Do ich roślin żywicielskich należą kandymy, rdesty, szczawie oraz przedstawiciele rodzaju Atraphaxis. Endofitofagiczne, minujące larwy przechodzą rozwój wewnątrz łodyg, szyjek korzeniowych i korzeni roślin pokarmowych[3].

Rodzaj głównie palearktyczny[3]. 11 gatunków stwierdzono w Azji, 9 w Europie, a 8 w Afryce Północnej[4]. Z Polski odnotowano pięć gatunków[5] (zobacz: pędrusiowate Polski).

Taksonomia

edytuj

Takson ten wprowadzony został w 1797 roku przez Johanna F.W. Herbsta[6][7]. Dawniej traktowany był jako jedyny rodzaj monotypowej rodziny pędrusiowatych i obejmował ponad 1300 gatunków skupionych w licznych podrodzajach[8]. Później podrodzaje te wyniesiono do rangi osobnych rodzajów i przemieszczano między nimi gatunki, a rodzinę dzielono na podrodziny, plemiona, podplemiona[6][5][7] lub obniżano jej rangę do podrodziny i wprowadzano kategorię nadplemienia[9].

Współcześnie do rodzaju Apion zalicza się gatunki[7]:

Ponadto kilkanaście gatunków wciąż nie zostało przeniesionych do innych rodzajów, mimo że ich przynależność do omawianego taksonu jest wątpliwa. Są to[7]:

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Apion, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Svatopluk Bílý: Chrząszcze. Oficyna Wydawnicza "Delta W-Z", s. 208–209. ISBN 83-85817-15-8.
  3. ↑ a b c d e f g Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990. 
  4. ↑ Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 148-149, ISBN 978-87-88757-93-4.
  5. ↑ a b genus: Apion. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2015-10-11].
  6. ↑ a b Apion. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2015-10-11].
  7. ↑ a b c d Apion. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2025-01-09].
  8. ↑ Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.
  9. ↑ Patrice Bouchard i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Apion_(rodzaj)&oldid=75758804”