Antonina Wiktoria Rosicka
Antonina Wiktoria Rosicka (Wiktoria Gentil-Tippenhauer) (ur. 15 grudnia 1863 w Łodzi[1], zm. w 1939[2] lub po 1946, prawdopodobnie w Paryżu[3]) – polska tłumaczka, nauczycielka[4][5] i pisarka.
| Pełne imię i nazwisko |
Wiktoria Gentil-Tippenhauer |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
15 grudnia 1863 |
| Data śmierci |
1939 lub po 1946 |
| Zawód, zajęcie |
tłumaczka, pisarka |
Życiorys
edytujWiktoria Rosicka była jednym z siedmiorga dzieci Andrzeja Rosickiego, prezydenta Łodzi w latach 1863–1865, i Anny z domu Robowskiej (1829–1899)[6]. Opuściła kraj, aby podjąć studia w Zurychu[4]. 8 kwietnia 1897 roku poślubiła w Łodzi Louisa Wieperta Gentil-Tippenhauera (1867–1959)[7], niemieckiego inżyniera i badacza, autora kilkusetstronicowej monografii Die Insel Haiti (Lipsk, 1893), którego poznała w Szwajcarii. Razem z mężem wyjechała na Haiti, gdzie Gentil-Tippenhauer pełnił funkcję inżyniera rządowego odpowiedzialnego za budowę pierwszej kolei wąskotorowej. Mieli dwie córki: Wandę, znaną zakopiańską malarkę, i Jadwigę[4], aktorkę. Wiktoria, pewien czas po rozstaniu z mężem[7] wróciła na stałe do Polski.
Twórczość
edytujWiktoria Rosicka debiutowała w 1885 roku przekładem powieści Mary Elizabeth Braddon Zakładnik losu opublikowanym w dodatku do „Dziennika Łódzkiego”[8].
Była jedyną polską tłumaczką Szekspira w XIX wieku[9]. W 1892 roku ukazał się jej przekład Romea i Julii, opublikowany w Łodzi nakładem księgarni Ludwika Fischera, znanego łódzkiego drukarza[10][11]. Przetłumaczyła też skróconą wersję powieści Życie i przygody Marcina Chuzzlewit (1928) Charlesa Dickensa. Opublikowała również dwa zbiory opowiadań dla dzieci: Wolę być sobą niż królem (1929) oraz Bajki murzyńskie z Haiti (1931), ilustrowane przez jej córkę Wandę[12].
Współpracowała z „Dziennikiem Łódzkim”[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Akt urodzenia Antoniny Wiktorii Rosickiej z 1863 r., Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej NMP w Łodzi, Archiwum Państwowe w Łodzi, nr 783 [online] [dostęp 2019-04-13].
- ↑ Profil Wiktorii Gentil-Tippenhauer w serwisie Geni [online], www.geni.com, 20 stycznia 2018 [dostęp 2019-04-13].
- ↑ a b Anna Cetera-Włodarczyk, Alicja Kosim, Polskie przekłady Shakespeare'a w XIX wieku, Część I: zasoby, strategie, recepcja, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2019, s. 365–369, ISBN 978-83-235-3866-0 [dostęp 2019-04-13].
- ↑ a b c Maria z Bartoszewiczów Karnkowska, Wspomnienia. Część I i II, Baden: Wydano przez Kazimierza Karnkowskiego, 2013, s. 78 [dostęp 2013-04-13].
- ↑ Józef Oppenheim i bohaterowie książki „W stronę Pysznej” [online], www.z-ne.pl, 3 września 2018 [dostęp 2019-04-13].
- ↑ Marek Minakowski, Profil Antoniny Wiktorii Rosickiej w Wielkiej genealogii Minakowskiego [online], www.wielcy.pl [dostęp 2019-04-13].
- ↑ a b Louis Wiepert Gentil Tippenhauer [online] [dostęp 2019-04-13].
- ↑ Ludwik Stolarzewicz, Materiały do bibliografii literackiej Łodzi, „Prace Polonistyczne”, seria II, Łódź: Oddział Łódzki Towarzystwa Polonistów Rzeczypospolitej Polskiej, 1938, s. 299 [dostęp 2019-04-13].
- ↑ Wiktoria Rosicka · Repozytorium polskich przekładów Williama Shakespeare’a w XIX wieku: zasoby, strategie tłumaczenia i recepcja [online] [dostęp 2024-11-16].
- ↑ William Shakespeare, Romeo i Julia. Tragedya w 5 aktach, Wiktorya Rosicka (tłum.), Łódź: Księgarnia L. Fischera, 1892. Przekład wraz z omówieniem sylwetki tłumaczki i jej strategii przekładu dostępne są w cyfrowym repozytorium Polski Szekspir UW.
- ↑ Anna Cetera-Włodarczyk, Alicja Kosim, Polskie przekłady Shakespeare'a w XIX wieku, Część II: wybór tekstów, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2019, s. 212–213, ISBN 978-83-235-3898-1 [dostęp 2019-04-13].
- ↑ Katalog aukcji: Wanda Gentil-Tippenhauer [online], www.altius.com [dostęp 2019-04-13].
