Alemtuzumab
Alemtuzumab – humanizowane przeciwciało monoklonalne wytwarzane metodą rekombinacji DNA i skierowane przeciw glikoproteinie błony komórkowej CD52 o masie 21–28 kD. Alemtuzumab to przeciwciało IgG1 kappa zawierające regiony zmienne oraz stałe ludzkiego przeciwciała, a także regiony determinujące dopasowanie z mysiego (szczurzego) przeciwciała monoklonalnego. Przybliżona masa cząsteczkowa przeciwciała to 150 kD.
| ||
| Identyfikacja | ||
| Inne nazwy i oznaczenia |
MabCampath, Campath, Campath-1H, Lemtrada | |
|---|---|---|
| numer CAS | ||
| DrugBank | ||
| Klasyfikacja medyczna | ||
| ATC | ||
| Farmakokinetyka | ||
| Okres półtrwania |
ok. 288 h | |
| Uwagi terapeutyczne | ||
| Drogi podawania |
dożylnie | |
| Objętość dystrybucji |
0,18 l/kg | |
Wskazania
edytujAlemtuzumab jest wskazany do stosowania u dorosłych pacjentów z aktywną rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego (RRMS) potwierdzoną przez objawy kliniczne lub wyniki diagnostyki obrazowej[1]. Alemtuzumab – początkowo pod nazwą Campath, później MabCampath – został zarejestrowany przez FDA i EMA w 2001 roku i był stosowany w leczeniu pacjentów z przewlekłą białaczką limfocytową B-komórkową[2].
Alemtuzumab jest kwalifikowany jako lek pierwszego rzutu przez Europejską Agencję Leków do leczenia aktywnej, rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego i w praktyce stosowany zarówno jako lek pierwszego i drugiego rzutu. Jako lek trzeciego rzutu jest zarejestrowany przez amerykańską Agencję Żywności i Leków. Alemtuzumab w terapii RRMS stosuje się w modelu leczenia eskalacyjnego lub leczenia indukcyjnego W schemacie eskalacyjnym uwzględniane są wskazania i zalecana kolejność podawania leków. Leki stosowane w leczeniu modyfikującym przebieg choroby zostały podzielone na leki pierwszego, drugiego i trzeciego rzutu. Leczenie eskalacyjne rozpoczyna się od leku pierwszego rzutu (mniej skutecznego o lepszym profilu bezpieczeństwa). W razie niewystarczającej odpowiedzi pacjenta na leczenie przechodzi się na leki o silniejszym działaniu. W terapii indukcyjnej leczenie rozpoczyna się od leku immunosupresyjnego o wysokiej skuteczności, który ma wcześnie i radykalnie zahamować postęp choroby, a dopiero później wprowadza się leczenie podtrzymujące oparte na bardziej bezpiecznym leku[3].
Mechanizm działania
edytujAlemtuzumab wiąże się z antygenem CD52 obecnym w dużych ilościach na powierzchni limfocytów T (CD3+) oraz limfocytów B (CD19+), a także, w mniejszych ilościach, na powierzchni komórek NK, monocytów i makrofagów. Ilość antygenu CD52 na powierzchni neutrofilów, komórek plazmatycznych i komórek macierzystych szpiku kostnego jest niewielka lub niewykrywalna. Alemtuzumab działa przez lizę zależną od przeciwciał oraz lizę zależną od dopełniacza następujące po związaniu z powierzchnią limfocytów T oraz B. Alemtuzumab podaje się dożylnie w dawce 12 mg na dobę przez 5 dni, a następnie po 12 miesiącach w tej samej dawce przez 3 doby. Ze względu na sposób dawkowania co 12 miesięcy jest to typowe leczenie indukcyjne i jego skuteczność w leczeniu rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego potwierdzono, wykazując zmniejszenie rocznego wskaźnika rzutów oraz redukcję ryzyka narastania niesprawności.
Częste działania niepożądane
edytujDalsze badania kliniczne
edytujTrwają intensywne badania kliniczne alemtuzumab w stwardnieniu rozsianym[5], transplantacji (płuca[6], nerki[7], szpiku[8]). Lek zalecany był również jako element leczenia uogólnionego chłoniaka skóry z limfocytów T (ziarniniak grzybiasty, zespół Sézary’ego)[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Leczenie stwardnienia rozsianego. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. [dostęp 2017-01-25].
- ↑ S.R. Mohan, M.J. Clemente, M. Afable, H.N. Cazzolli i inni. Therapeutic implications of variable expression of CD52 on clonal cytotoxic T cells in CD8+ large granular lymphocyte leukemia. „Haematologica”. 94 (10), s. 1407–1414, październik 2009. DOI: 10.3324/haematol.2009.009191. PMID: 19794084.
- ↑ Katarzyna Gernand, Halina Bartosik-Psujek: Strategia leczenia stwardnienia rozsianego. [dostęp 2017-01-25].
- ↑ a b FDA warns about rare but serious risks of stroke and blood vessel wall tears with multiple sclerosis drug Lemtrada (alemtuzumab). FDA, 2018-11-29. [dostęp 2018-12-17]. (ang.).
- ↑ Multiple sclerosis, a treatable disease. [dostęp 2017-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-30)]. (ang.).
- ↑ K.C. van Loenhout, S.C. Groves, M. Galazka, B. Sherman i inni. Early outcomes using alemtuzumab induction in lung transplantation. „Interact Cardiovasc Thorac Surg”. 10 (2), s. 190–194, luty 2010. DOI: 10.1510/icvts.2009.213892. PMID: 19939852.
- ↑ P.T. Pham, G.S. Lipshutz, P.T. Pham, J. Kawahji i inni. The evolving role of alemtuzumab (Campath-1H) in renal transplantation. „Drug Des Devel Ther”. 3, s. 41–49, 2009. PMID: 19920920.
- ↑ Alemtuzumab Use (MabCampath®) in Hematopoietic Transplant of Unrelated Donor With Reduced Intensity Conditioning, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT00781781 (ang.).
- ↑ Postępowanie w chłoniaku T-komórkowym skóry. „Medycyna po Dyplomie”. 21 (09(198)), s. 33, wrzesień 2012. [za:] Trautinger F, Knobler R, Willemze R, et al. EORTC consensus recommendations for the treatment of mycosis fungoides/Sézary syndrome. „Eur J Cancer”. 42, s. 1014–1030, 2006.
Bibliografia
edytuj- T.H. Brannagan, S.K. Patterson. Alemtuzumab: the future of chronic inflammatory demyelinating polyradiculoneuropathy treatment?. „Expert Rev Clin Immunol”. 6 (3), s. 319–321, maj 2010. DOI: 10.1586/eci.10.23. PMID: 20441416.
- B. Bielekova, B.L. Becker. Monoclonal antibodies in MS: mechanisms of action. „Neurology”. 74 Suppl 1, s. S31–S40, styczeń 2010. DOI: 10.1212/WNL.0b013e3181c97ed3. PMID: 20038761.
- F. Di Pauli, T. Berger, M. Reindl. Monoclonal antibodies in the treatment of multiple sclerosis. „Curr Med Chem”. 16 (36), s. 4858–4868, 2009. PMID: 19929782.
- P.S. Rommer, O. Stüve, R. Goertsches, E. Mix i inni. Monoclonal antibodies in the therapy of multiple sclerosis: an overview. „J Neurol”. 255 Suppl 6, s. 28–35, grudzień 2008. DOI: 10.1007/s00415-008-6006-x. PMID: 19300957.
