50 złotych polskich (1827–1829)
50 złotych polskich (1827–1829) – moneta pięćdziesięciozłotowa Królestwa Kongresowego okresu autonomii, zwana również podwójnym złotym królewskim[1], wprowadzona jako następczyni pięćdziesięciozłotówki bitej w latach 1819–1823, po śmierci cara Aleksandra I, za panowania Mikołaja I. Była bita w złocie, z datą 1827 i 1829, według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej[2]. Była ostatnią pięćdziesięciozłotówką Królestwa Kongresowego[1]. Wycofano ją z obiegu 1 maja 1847 r[3].
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Typ monety | |||
| Nominał |
50 złotych | ||
| Rocznik |
1827, 1829 | ||
| Emisja | |||
| Mennica | |||
| Nakład |
2189 sztuk | ||
| Data emisji |
1827 | ||
| Data wycofania |
1 maja 1847 | ||
| Opis fizyczny | |||
| Masa |
9,8102 g | ||
| Średnica |
24 mm | ||
| Materiał |
złoto Au916 | ||
| Rant |
ząbkowany | ||
| Stempel | |||
Moneta została wybita z otokiem, podobnie jak niektóre inne nominały Królestwa Polskiego okresu autonomii emitowane po 1819–, albo po 1820 r[4].
Awers
edytujNa tej stronie umieszczono prawe popiersie cara Aleksandra I, otokowo napis:
ALEXANDER I CES• ROS•WSKRZESICIEL KRÓL•POLS•1815*
Dookoła znajduje się wypukły otok[5].
Rewers
edytujNa tej stronie umieszczono w wieńcu nominał „50", pod nim napis „ZŁO•POL•” poniżej rok 1827 lub 1829, na dole znak intendenta mennicy w Warszawie – F.H. (Fryderyka Hungera). Całość otoczona napisem:
MIKOŁAY I.CES•WSZ•ROSSYI KRÓL POLSKI PANUJĄCY*
Dookoła znajduje się wypukły otok[5].
Opis
edytujMonetę bito w mennicy w Warszawie, w złocie próby 916, na krążku o średnicy 24 mm, masie 9,8102 grama, z rantem ząbkowanym, z otokiem[5][1]. Według sprawozdań mennicy w latach 1827–1831[6][1] w obieg wypuszczono 2189 pięćdziesięciozłotówek[6].
Stopień rzadkości poszczególnych roczników przedstawiono w tabeli:
| Rocznik | Stopień rzadkości | Szacowana liczba egzemplarzy | Zdjęcie |
|---|---|---|---|
| 50 złotych polskich 1827 | R5[7] | 26–120 |  
|
| 50 złotych polskich 1829 | R3[8] | 601–3000 | .png) .png)
|
Moneta była bita w latach panowania Mikołaja I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[9].
Mimo, że w aktach normatywnych nazwą monety był podwójny złoty królewski, na rewersie został wybity nominał: 50 złotych polskich. Monety nie stanowiły jednak równowartości 50 złotych polskich w srebrze. Były to w rzeczywistości dwie odrębne waluty złotowe[10]:
- złoty polski w złocie oraz
- złoty polski w srebrze.
W okresie powstania listopadowego rozporządzeniem Rządu Narodowego z 31 marca 1831 r. zrezygnowano z bicia zarówno podwójnych– (50-złotówek) jak i pojedynczych złotych królewskich (25-złotówek). Nieliczne powstańcze emisje tych złotych monet zostały antydatowane na rok 1829[11]. Po upadku zrywu 1831 r. powrócono do emisji złotych monet przedpowstaniowych, ale tylko o nominale 25 złotych polskich (roczniki 1832 i 1833)[12].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 275.
- ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 5-8.
- ↑ Elżbieta Korczyńska, Borys Paszkiewicz, Mennictwo XIX i XX w., Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 365.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 91–99, ISBN 83-87355-37-2.
- ↑ a b c Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
- ↑ a b Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 43.
- ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-05].
- ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-05].
- ↑ Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, Kiev 2003, s. 854.
- ↑ Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Carta Blanca sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2011, s. 234, ISBN 978-83-7705-068-2.
- ↑ Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Carta Blanca sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2011, s. 236, ISBN 978-83-7705-068-2.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 99, ISBN 83-87355-37-2.