3 grosze (1816–1817)

3 grosze (1816–1817)
Państwo	Królestwo Prus
Autonomiczne księstwo	Wielkie Księstwo Poznańskie
Typ monety	moneta obiegowa
Nominał	3 grosze
Rocznik	1816, 1817
	Emisja
Mennica	Berlin (A), Wrocław (B)
Data emisji	1816
	Opis fizyczny
Masa	7,4–8,1 g
Średnica	25 mm
Materiał	miedź
Rant	ozdobny
Stempel	zwykły

3 grosze (1816–1817) – moneta trzygroszowa bita dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego w latach 1816 i 1817^[1].

Awers

W centralnej części umieszczono ukoronowaną owalną tarczę z orłem pruskim, otoczoną wieńcem dębowym^[1]. Orzeł ma inicjały FRW na piersi od Fridericus Wilhelmus Rex – rzadko widoczne nawet na dobrze zachowanych egzemplarzach^[2].

Rewers

Na tej stronie umieszczono cyfrę 3, pod nią napis „GROSCHEN”, poniżej „GR.HERZ.”, pod nim „POSEN”, poniżej rok 1816 albo 1817, a na samym dole znak mennicy – literka A albo B, u góry, w półkolu napis: „60 EINEN THALER”^[1].

Opis

Moneta była bita w miedzi, w mennicach w Berlinie (literka A) i we Wrocławiu (literka B)^[1]. Stopień rzadkości poszczególnych roczników przedstawiono w tabeli:

Nominał	Rok	Znak mennicy	Mennica	Stopień rzadkości^[3]	Liczba egzemplarzy	Liczba odmian^[3]	Uwagi
3 grosze	1816	A	Berlin	R5	26–120	1	istnieją monety z napisem na rewersie PREUSS: zamiast GR.HERZ./POSEN^[4]
3 grosze	1816	B	Wrocław	R1	15 001–80 000	2	istnieją monety z napisem na rewersie PREUSS: zamiast GR.HERZ./POSEN^[4]
3 grosze	1817	A	Berlin	R3	601–3000	1

Monety były bite na nieco inną stopę niż miedziane monety I Rzeczypospolitej i Księstwa Warszawskiego, ale też lżejszą niż fenigi pruskie, tzn. 90 groszy z grzywny miedzi^[5]. Nominały odnosiły się do groszy polskich, czego jednak na monetach nie zaznaczono. Trzygroszówka powinna ważyć 7,8 grama. W rzeczywistości rozrzut wagowy poszczególnych egzemplarzy był znaczny^[2].

Wśród kolekcjonerów pojawiają się sprzeczne opinie dotyczące klasyfikacji monet 3 grosze 1816 A Preuss oraz 3 grosze 1816 B Preuss. Ze względu na brak wybitej nazwy prowincji Wielkie Księstwo Poznańskie (po niemiecku Großherzogtum Posen), część numizmatyków przypisuje je prowincjom Prus Zachodnich i Prus Wschodnich^[6], inni zaś klasyfikują te monety jako początkowego, tzn. błędnego bicia dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego^[4].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d KarolK. Plage KarolK., Monety bite dla prowincyi polskich przez Austryę u Prusy oraz monety Wolnego Miasta Gdańska Księstwa Warszawskiego i w oblężeniu Zamościa, 1970, s. 29–30 .
↑ ^a ^b BorysB. Paszkiewicz BorysB., Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 176–177 .
↑ ^a ^b TomaszT. Poniewierka TomaszT., Katalog monet Prus Południowych i Wielkiegi Księstwa Poznańskiego, 2015, s. 49–55 .
↑ ^a ^b ^c TadeuszT. Iger TadeuszT., Katalog trojaków polskich, 2008, s. 277–278 .
↑ ElżbietaE. Korczyńska ElżbietaE., BorysB. Paszkiewicz BorysB., Mennictwo XIX i XX wieku, Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 143–146 .
↑ EdmundE. Kopicki EdmundE., Ilustrowany skorowidz pieniędzy polskich i z Polską związanych, 1995, s. 404 .

[:1-1] KarolK. Plage KarolK., Monety bite dla prowincyi polskich przez Austryę u Prusy oraz monety Wolnego Miasta Gdańska Księstwa Warszawskiego i w oblężeniu Zamościa, 1970, s. 29–30 .

[:3-2] BorysB. Paszkiewicz BorysB., Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 176–177 .

[:0-3] TomaszT. Poniewierka TomaszT., Katalog monet Prus Południowych i Wielkiegi Księstwa Poznańskiego, 2015, s. 49–55 .

[:2-4] TadeuszT. Iger TadeuszT., Katalog trojaków polskich, 2008, s. 277–278 .

[5] ElżbietaE. Korczyńska ElżbietaE., BorysB. Paszkiewicz BorysB., Mennictwo XIX i XX wieku, Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 143–146 .

[6] EdmundE. Kopicki EdmundE., Ilustrowany skorowidz pieniędzy polskich i z Polską związanych, 1995, s. 404 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]