Śluza VI Bronikowskiego
Śluza VI „Bronikowskiego” – śluza na Starym Kanale Bydgoskim w Bydgoszczy.
 Śluza VI | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Droga wodna | |
| Lokalizacja |
na 15,4 km |
| Dane techniczne | |
| Długość |
43,5 m |
| Szerokość |
6,6 m |
| Różnica poziomów |
1,9 m |
| Wrota |
drewniane dwuskrzydłowe |
| Rodzaj napędu |
ręczny |
Położenie na mapie Bydgoszczy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
 53°07′55,668″N 17°57′08,726″E/53,132130 17,952424
| |
Stanowi jedną z budowli hydrotechnicznych starego odcinka Kanału Bydgoskiego, wyłączonego z eksploatacji w 1915 r. Jest to dawna siódma śluza drogi wodnej Wisła-Odra oraz szósta śluza na Kanale Bydgoskim (1774–1915).
Zarządcą obiektu jest Zarząd Miasta Bydgoszczy.
Lokalizacja
edytujŚluza znajduje się w Bydgoszczy, przy ul. Bronikowskiego, w parku nad starym Kanałem Bydgoskim, około 160 m od połączenia starego i nowego odcinka Kanału Bydgoskiego.
Historia
edytujŚluzę wybudowano w latach 1773–1774. Obecna forma budowli pochodzi z lat 1803–1810, kiedy dokonano pierwszej przebudowy drogi wodnej Wisła-Odra. Eksploatowana była z przeznaczeniem dla barek o ładowności do 200 ton do roku 1915, kiedy oddano nowy odcinek kanału z nowo wybudowanymi śluzami Okole i Czyżkówko. Do końca lat 40. XX w. wykorzystywana była awaryjnie. Ostateczne wyłączenie z eksploatacji nastąpiło pod koniec lat 60. XX w.
Od 1972 Stary Kanał Bydgoski wraz ze śluzami znajduje się w gestii miasta Bydgoszczy. W 1993 r. śluzę odrestaurowano, a w 2005 wpisano wraz z całym zespołem Kanału Bydgoskiego do rejestru zabytków województwa kujawsko-pomorskiego[1].
W czerwcu 2023 stare wrota śluzy zdemontowano i zastąpione je nowymi[2].
Most przy śluzie
edytujOd końca XVIII wieku przy śluzie znajdował się mostek dla pieszych. W połowie XIX wieku most poszerzono i oparto na kamienno-ceglanych przyczółkach, istniejących do dzisiaj. W 1961 roku dotychczasowy drewniany pomost rozebrano i zastąpiono mostem żelbetowym z jednią i chodnikami. Prace prowadziło Płockie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych[1].
Charakterystyka
edytujJest to śluza komorowa o konstrukcji ceglanej posadowiona na ruszcie palowym. Posiada zamknięcia w postaci drewnianych wrót wspornych dwuskrzydłowych, otwieranych w kierunku górnej wody. Zasuwy umożliwiające regulację przepływu wody i napełnianie komory posiadają napęd ręczny. Zachowany układ mechaniczny zasuw pochodzi z 1872 roku[1].
Most przy śluzie
edytujPrzy głowie dolnej śluzy znajduje się most drogowy w ciągu ulicy Bronikowskiego w Bydgoszczy. Jego długość wynosi 8,4 m, szerokość 9,5 m oraz nośność 15 ton. Konstrukcja składa się z płyty żelbetowej monolitycznej opartej na przyczółkach kamienno-ceglanych. Przeprawa mieści jezdnię oraz dwa chodniki dla pieszych. Przestrzeń żeglugowa pod obiektem wynosi ok. 4 x 5,5 m[1]. Obiektem dysponuje Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Brda i Kanał Bydgoski. Tom II z serii: Mosty z biegiem rzek pod red. Krzysztofa Dudka. Bydgoszcz – Grudziądz 2012. Wydawca: Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Pomorsko-Kujawski. ISBN 978-83-934160-2-8
- ↑ Rozpoczął się remont wrót śluzy na Kanale Bydgoskim. Nowe zostaną wykonywane z modrzewia
Bibliografia
edytuj- Badtke Marek: Kanał Bydgoski: Bydgoszcz, 2006.
- Bartowski Krzysztof: W 231. rocznicę Kanału Bydgoskiego (1774-2005). [w:] Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu. Zeszyt 10. Bydgoszcz 2005.
- Winid Walenty: Kanał Bydgoski: Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Popierania Nauki, 1928.
- Woźniak-Hlebionek Agnieszka. Kanał bydgoski, Brda i Noteć w pruskich planach inwestycyjnych w latach 1773-1915. [w:] Kronika Bydgoska XXIII (2001). Bydgoszcz 2002.
- Program Rewitalizacji i Rozwoju Bydgoskiego Węzła Wodnego na stronie Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Bydgoszczy