Ładownik
Ładownik – metalowy zasobnik zawierający kilka naboi, stanowiący wkład magazynka broni palnej przyśpieszający i ułatwiający jego ładowanie. Ładownik ma najczęściej formę blaszanej ramki (spinającej kilka sztuk naboi), która umieszczana jest wewnątrz stałego zintegrowanego z bronią magazynka[1].
.jpg)
W odróżnieniu od podobnego systemu (opartego na łódkach nabojowych), ładownik pozostaje w magazynku, aż do jego opróżnienia, natomiast łódki odrzucane są od razu po załadowaniu broni.
Sposób użycia
edytujObsługa karabinu przy pomocy ładowników, odbywa się poprzez:
1) Odryglowanie zamka.
2) Wpięcie ładownika z nabojami do wnętrza magazynka.
3) Zaryglowanie zamka.
4) Samoczynne wyrzucenie pustego ładownika po opróżnieniu magazynka.
Historia
edytujZa wynalazcę ładownika uznaje się austro-węgierskiego konstruktora Ferdinanda Mannlichera, którego wynalazek, zastosowany pierwszy raz w jego prototypowym karabinie M1885 zrewolucjonizował system ładowania broni palnej. Dotychczas stosowane magazynki rurowe, umożliwiały ładowanie wyłącznie pojedynczymi nabojami, co było czynnością czasochłonną. Ładownik wraz z magazynkiem pudełkowym, umożliwiał natomiast szybkie załadowanie broni jednym pakietem amunicji spiętej w kilka sztuk[2][3]. System ładowników został następnie z powodzeniem zastosowany w serii karabinów Mannlichera przeznaczonych dla armii austro-węgierskiej: M1886, M1888, M1890, M1895. A także w karabinach innych konstruktorów jak np. w niemieckim Gewehr 88, francuskim Berthier Mle 1890, włoskim Carcano Mod. 91, oraz późniejszych: węgierskim FÉG 35M i amerykańskim M1 Garand (będącym podstawowym karabinem armii USA, w czasie II wojny światowej, oraz wojny koreańskiej)[4][5].
Ładowniki były jednak obciążone pewnymi mankamentami. Zasilane nimi magazynki nie posiadały opcji doładowania ich pojedynczymi nabojami. Do ich utrzymania w magazynku konieczny był ładownik, a w przypadku jego braku, karabin stawał się bronią jednostrzałową[6]. Problem ten został wyeliminowany w podobnym, ale powstałym nieco później systemie zasilania z łódek nabojowych (odrzucanych po załadowaniu broni), ponieważ rolę ładownika przejmowały szczęki magazynka, samodzielnie utrzymując naboje. System ten będący rozwinięciem pierwotnej koncepcji ładowników, najpierw zmarginalizował a następnie wyparł je z uzbrojenia.
Ładowniki znalazły również zastosowanie w rewolwerach, gdzie pełnią tę samą funkcję i umieszczane są w bębnie rewolwerowym. Mają one jednak odmienną formę ze względu na budowę broni, tworząc kolistą wiązkę naboi, która usuwana jest z bębna ręcznie razem z łuskami. Ładownik rewolwerowy ma budowę zbliżoną do szybkoładowacza.
Zobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Mała Encyklopedia Wojskowa Tom 2 ↓, s. 224.
- ↑ Erenfeicht 2016 ↓, s. 12–13.
- ↑ Matuszewski i Wojciechowski 1986 ↓, s. 4–5.
- ↑ Erenfeicht 2016 ↓, s. 14.
- ↑ Matuszewski i Wojciechowski 1986 ↓, s. 5, 11–12.
- ↑ Erenfeicht 2016 ↓, s. 13.
Bibliografia
edytuj- Mała Encyklopedia Wojskowa (K-Q). T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej. Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 113. ISBN 83-86028-01-7.
- Leszek Erenfeicht: Austriackie karabiny Mannlichera. T. 102. Edipresse Polska S.A., 2016, seria: Wielki leksykon uzbrojenia. Wrzesień 1939. ISBN 978-83-7945-633-8.
- Roman Matuszewski, Ireneusz J. Wojciechowski: Karabin Mannlicher wz. 1895, TBiU nr.109. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1986. ISBN 83-11-07321-X.